آنکه گرسنه باشد سقوط طالبان را هم نمیتواند بهانهای برای نکاشتن خشخاش قرار دهد یا قاچاق کالا را ممر معاش خود نداند. این دیدگاهی است که حجتالاسلام حسین ابراهیمی، نماینده بیرجند و عضو کمیسیون امنیت ملی دارد و معتقد است با راهاندازی طرح راه آهن چابهار- بیرجند- مشهد، تحولی اقتصادی در شرق کشور رخ میدهد که بهخودی خود میتواند تا حدودی امنیت مرزها و استانهای شرقی کشور را تامین کند. گفت و گوی ما با وی در همین زمینه را پیشروی دارید.
- طرح راه آهن چابهار- مشهد جزو مصوبات سفرهای استانی است که از سال 88 طرحهای مطالعاتی آن شروع شده است. ویژگیهای اصلی این طرح چیست؟
طرح راهآهن چابهار- مشهد در همان حال که متصلکننده سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی است، میتواند بهنحوی محور اتصال سه کشور افغانستان، ایران و ترکمنستان باشد. این راه آهن از چابهار شروع میشود، به بیرجند مرکز خراسان جنوبی میرسد و مشهد را به سرخس وصل میکند. این طرح یک راه آهن ترانزیتی و در حقیقت اقتصادی و تجاری است.
راهاندازی آن باعث میشود که در منطقه ترانزیت کالا شکل بگیرد. از بندر چابهار میتوان کالا به بیرجند وارد کرد تا از بیرجند به افغانستان منتقل شود. ما معتقدیم بخشی از مشکلاتی که در استان سیستان و بلوچستان به چشم میخورد برای این است که استان نیاز به کارهای عمرانی و اقتصادی زیادی دارد. ریل چابهار تا مشهد که از بیرجند عبور میکند، هم وضع اقتصادی خراسان جنوبی را میتواند دگرگون کند، هم وضع اقتصادی سیستان و بلوچستان را.
- چقدر طول میکشد تا این طرح به بهرهبرداری کامل برسد؟
سال 88 مبلغی برای مطالعاتش اختصاص داده شد. اگر اشتباه نکنم 4 میلیارد و خردهای فقط برای مطالعات این طرح داده شد، ولی امسال 80 میلیارد تومان اعتبار برای راهاندازی این طرح تخصیص یافته است. هزینه راهاندازی و تکمیل این طرح بیش از 2 هزار میلیارد تومان خواهد بود. یعنی مبلغی که امسال اختصاص داده شده تنها 4 درصد کل اعتبار است. هم کار، کار بزرگی است و هم زمان، برای بهرهبرداری از این طرح طولانی خواهد بود. ما پیگیری میکنیم که انشاءالله به نتیجه برسد.
- راهاندازی این راهآهن چه تاثیری در تعاملات اقتصادی و اجتماعی با همسایگان شرقی دارد؟
معتقدیم این راهآهن جزو زیرساختهای اقتصادی منطقه است. اگر ساخته شود معنایش این است که بندر چابهار فعال شده است، معنایش این است که افغانستان محاط که دسترسی به هیچ دریایی ندارد دسترسی به دریا پیدا میکند. تجارت افغانستان فعال میشود. تا وقتی مردم آن طرف مرز گرسنه باشند، این طرف مرز امنیت نخواهد داشت. ما باید فکر اساسی بکنیم.
من همواره معتقدم کارهای موازی و به تعبیر دیگر توسعه پایدار و گسترده که ابعاد مختلف را در بر بگیرد از کارهای تک بعدی ثمر بیشتری دارد. مهاجران افغان سیستان و بلوچستان را در نظر بگیرید. این مهاجران اگر وضعشان خوب باشد، اینجا نمیمانند و به کشورشان برمیگردند. مهاجرانی که از افغانستان به سیستان و بلوچستان میآیند از روی گرسنگی میآیند. اگر وضعشان خوب باشد خانه خودشان بهتر از هر جای دیگری است و در همانجا میمانند.
- یعنی معتقدید که ساخت این راه آهن میتواند امنیت مرز را تامین کند؟
معتقدم امنیت را تنها با سلاح نمیتوان تامین کرد. با انسداد مرز هم قابل تامین نیست. همواره باید کارهای موازی انجام
داد. انسداد مرز، حضور نیروهای انتظامی در مرزها یا حضور سایر نیروها در مرزها همه برای تامین امنیت لازم است، اما کافی نیست. شما باید به مردم اعتماد کنید و به موازات کارهای امنیتی وضع اقتصادی و معیشتی مردم را درست کنید. از مرز باید بهعنوان یک فرصت برای تجارت استفاده کرد. دیگر اینکه برای تامین امنیت مرز مرزبانان و مردم ساکن مرز باید مسلح شوند تا خودشان از آن دفاع کنند.
اگر معیشت مردم برقرار باشد، اگر اقتصاد مردم درست باشد معتقدم درصد زیادی از امنیت را خود مرزنشینان تامین میکنند، اما کسی که معیشتش خراب است هر کس میتواند فریبش بدهد و او را بخرد، چه در مرز و چه در شهر.
- فکر میکنید این طرح تا کی به بهرهبرداری میرسد؟
در مورد بهرهبرداری باید با دولت صحبت کنیم که تسریع کند. سیستم دولت ما چانه زنی است. هر کس بیشتر چانه بزند نتیجه بیشتری میگیرد. باید هل بدهیم تا طرح به جلو برود.
- خودتان در این باره چقدر چانه زدهاید؟
(با خنده) چانههایمان را زدهایم. به نتیجه هم میرسیم.