این پل که عنوان زیباترین پل خاورمیانه را یدک میکشد، یکی از فنیترین پلهای کشور نیز بوده و قرار است بهصورت نماد جنوب پایتخت درآید؛ نمادی که معاون فنی عمرانی شهرداری تهران معتقد است به این محدوده هویت میبخشد و البته با دیگر برنامهریزیهایی که برای عمران این محدوده صورت گرفته از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز رونق خواهد گرفت. این پل که زیبایی آن با نصب کابلها پدیدار شده، بیش از 95درصد پیشرفت فیزیکی داشته و مطابق برنامه زمانبندی تا اواخر شهریور تمامی عملیات عمرانی در آن به اتمام میرسد.
براساس آخرین گزارشها از فرایند اجرای این پروژه، در حال حاضر مهمترین عملیات اجرایی که در آن صورت میگیرد مربوط به نصب کابلها، بوده که از یک شرکت اروپایی خریداری شده و مقاومت بالایی دارد و به موازات نصب کابلها عملیات لکهگیری انجام میشود. این در حالی است که روز گذشته مرحله آخر آسفالت آن به جز عرشه و دسترسیها به اتمام رسید. مجریان طرح در مورد روند کار در پل جدید جوادیه که در ساخت آن از 33هزار پیچ استفاده شده، میگویند: در حال حاضر نصب کابلها مهمترین عملیات اجرایی است که صورت میگیرد و به موازات آن فضای سبز در رفیوژ میانی تکمیل و قوس، لکهگیری میشود. این عملیات اجرایی و دیگر فعالیتها توسط 250کارگر و مهندس در 3 شیفت کاری انجام میشود و شهردار تهران اخیرا اعلام کرده مهرماه آن را به بهرهبرداری میرساند.
طرح: الهام از سوزن قطار
یکی از مهمترین پارامترها در هر پروژه عمرانی، طراحی آن است که این موضوع در مورد پل جدید جوادیه با دقت نظر همراه بوده، به طوری که بهعلت واقع شدن پل بر فراز خطوط فولادین آهن و کاربری آن برای راه آهن از نماد و نمونهای از ریل و راه آهن در طراحی آن الهام گرفته شده است که تناسب خاصی با راهآهن را بهوجود میآورد.
مجریان پروژه میگویند: در طراحی پل جدید جوادیه از سوزن قطار الهام گرفتهاند و بر این اساس 210متر طول داشته، 2 پل دسترسی شمالی و جنوبی و دهانههایی با متراژ متغیر35 تا 60متر دارد. به این صورت که متراژ باندها و دهانه مطابق با سوزن قطار در متراژهای متغیر محاسبه شده و از دیدگاه کارشناسان عمران، یکی از مهمترین ویژگیهای پل تناسب طرح آن با محیط اطراف است که زیبایی آن را دوچندان میکند. مطابق طرح پل اصلی جوادیه 126متر است و پل دسترسی شمالی 60متر طول و 30متر عرض دارد که این متراژ در پل دسترسی جنوبی به 35متر طول و 6/25 الی 30متر عرض میرسد و محاسبات دقیق این متراژها در اجرا طرحی به شکل سوزن قطار بهوجود میآورد.
ایمنی: مقاومت در برابر زلزله 10ریشتری
مسئولان اجرایی فنی عمرانی مدیریت شهری بر این باورند که در اجرای پروژه پل جوادیه، ایمنی یکی دیگر از پارامترهایی بوده که مورد توجه قرار گرفته و با توجه به حساسیت پلهای کابلی، تمامی جوانب را درنظر گرفتهاند. مازیار حسینی، معاون فنی عمرانی شهرداری تهران با تأکید بر این نکته که ایمنی در پل جوادیه به موازات دیگر پارامترها رعایت شده، میگوید: در پل جوادیه از ضربهگیرهای هیدرودینامیک استفاده شده که ارتعاشات زلزله را دفع میکند. او میافزاید: پل جوادیه توان استقامت در زلزله 10ریشتری را داشته و یکی از ویژگیهای بارز آن ایمنی بالا در برابر لرزههای شدید است که در این ارتباط 8 لرزهگیر با ظرفیت 2هزار تن در پل نصب شده است.
براساس صحبتهای این مقام مسئول در حوزه فنی عمرانی، 4لرزهگیر در عرشه شرقی و 4لرزهگیر در عرشه غربی نصب شده و عرض باکسها 12متر است که هر یک از آنها از 4سلول تشکیل شده که بتواند پیوستگی خود را حفظ کند. مهندسان این بخش از پروژه معتقدند: ظرفیت هر لرزهگیر 250تن است که در مجموع 2هزار تن را تحت کنترل خود خواهد داشت؛ بهطوری که در لرزه شدید این لرزهگیرها به کار میافتند و لرزش را به کولها انتقال میدهند. همچنین در زمانی که بار دو عرشه با یکدیگر مساوی و متعادل نباشد، این لرزهگیرها به کمک آنتی آبلیگت که وظیفه حفظ و ایجاد تعادل را در 2سوی عرشه دارد، بار پل را همخوان میکند. البته مطابق صحبتهای معاون فنی عمرانی شهرداری تهران پل جوادیه در برابر باد نیز مقاومت بالایی داشته و امکان آسیب و خرابی کابلها در برابر باد وجود ندارد. حسینی در این ارتباط به پلی در سانفرانسیسکو اشاره میکند و میگوید: پلهای کابلی میتوانند در برابر باد آسیبپذیر باشند و در یک نمونه در سانفرانسیکو پلی در برابر باد تخریب شد که ما با توجه به این مسئله سعی کردیم از کابلهایی با مقاومت بالا استفاده کنیم؛ بهگونهای که هیچ خطری از این حیث آن را تهدید نمیکند.
کابلهایی با مقاومت بالا
به موازات صحبتهای معاون فنی عمرانی شهرداری تهران، محسن فکور مطلق، جانشین مدیر پروژه پل جوادیه مسائلی چند را درخصوص کابلهای پل جدید جوادیه که از یک شرکت اروپایی خریداری شده و این روزها در حال نصب هستند، مطرح میکند. او میگوید: تعداد کابلهای پل جوادیه 12عدد بوده که به ارتفاع 6 تا 30متر به عرشه 126متری این سازه متصل شده است و 18هزار تن بار را کنترل میکند. او میافزاید: بهدلیل متغیر بودن ارتفاع، کابلها به 3تیپ متفاوت 19رشته ، 37رشته و 61رشتهای تقسیم شدهاند که هر کدام توان تحمل متفاوت بار پل را بهخود اختصاص میدهند و بهصورت جداگانه از توان حمل بالایی برخوردار بوده و از 250 تا 850تن بار را تحمل میکنند. بنابراین کابلها که عنوان زیباترین پل خاورمیانه را به پل جدید جوادیه میدهند از مقاومت بالایی برخوردار بوده و به قول معاون فنی عمرانی شهری از نظر معماری اهمیت این سازه را دوچندان میسازند.
نورپردازی با انرژی خورشید
یکی دیگر از ویژگیهای پل جدید جوادیه نورپردازی آن است که به گفته مسئولان فنی عمرانی از انرژی خورشید تأمین شده است. علی اصغر مونسان، مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهرداری تهران در این ارتباط میگوید: تمامی انرژی مورد نیاز روشنایی و نورپردازی پل جوادیه با استفاده از انرژی باد و خورشید تأمین میشود و نورپردازی و محوطهسازی پل جوادیه مانند سازه این پل، دارای زیبایی خاصی است. او در توضیح این نوع نورپردازی میافزاید: در سیستم روشنایی پل، از چراغهای LED با لنزهای جدید استفاده شده است، این چراغها به جای یک نقطه کانونی، دارای 96نقطه کانونی هستند و مصرف انرژی الکتریکی را از 15کیلووات به 4/2کیلو وات کاهش میدهند همچنین تمام سایههای ایجادشده بین 2 منبع نور از بین میرود. علاوه بر این پرژکتورهای RGB با لنزهای مخصوص نیز در نورپردازی سازه اصلی و زیر عرشه به کار گرفته میشوند، این پرژکتورها تنوع رنگی در حدود 16میلیون رنگ در سازه و زیر عرشه ایجاد میکنند.
عمر: 150 تا 200سال
با توجه به مصالح و تأسیساتی که در پل جدید جوادیه به کار گرفته شده مسئولان فنی عمرانی و مهندسان این حوزه پیشبینی میکنند این پل بین 150 تا 200سال عمر کرده و هزینههای مرمت آن بسیار پایین باشد.
مازیار حسینی، معاون فنی عمرانی در این ارتباط میگوید: این سازه تا 150سال عمر مفید داشته و با توجه به نوع و جنس مصالحی که در آن استفاده شده هزینههای تعمیر- که همواره هزینههای بالایی نیز هستند- در این پل کم خواهد بود و با توجه به اینکه تمام اصول ایمنی، فنی، مهندسی در آن رعایت شده بر این باور هستم که پل جوادیه فعالیت مدیریت شهری در این دوره را ماندگار خواهد کرد.
بر این اساس زیباترین، تنها ویژگی پل جدید جوادیه نبوده و این پل از نظر اصول مهندسی جزو فنیترین پلهاست که مجریان آن تأکید میکنند در احداث پل فنون را فدای سرعت نکردهاند. یکی از مجریان پروژه در این ارتباط میگوید: در اجرای پروژه سعی کردهایم اصول و فنون مهندسی را بهطور کامل رعایت کنیم و پل علاوه بر اینکه زیباترین پل خاورمیانه باشد و بهعنوان نمادی در جنوب شهر نیازهای راهآهن را مرتفع سازد، فنیترین هم بوده و میتواند برای سالهای طولانی مورد استفاده قرار گیرد.
او معتقد است: حساسیت و دقت در اجرای پروژه منحصر به ساخت پل نبوده و در انتخاب مصالح و تأسیسات آن نیز دقت لازم صورت گرفته است، بهطوریکه مصالح مورد استفاده در آن از مقاومترین نوع و جنس بوده و این پل تا 200سال هم عمر میکند؛ موضوعی که کارشناسان عمران بر آن صحه گذاشته و پل جوادیه را از فنیترین پلهایی میدانند که بهدلیل شاخصههای معماری و شهرسازی از زیبایی خاصی برخوردار بوده و میتواند بهدلیل قرارگیری در مسیر راهآهن بهعنوان یکی از نشانهها و سمبلهای شهر تهران مطرح شود.