روزی که نمونه بسیار خوبی است از همکاری و اتحاد یک صنف و اثبات این ایده که اصناف میتوانند بدون وابستگی به دولت، کارهایشان را خودشان پیش ببرند و جایگاهشان را ارتقا دهند و سرانجام به آرمانهای صنفیشان نزدیک و نزدیکتر شوند.
صرفنظر از محتوا، شکل کار اهالی سینما در روز ملی سینما چنان بوده است که خانه سینما بهعنوان کانون فعالیتهای صنفی در حوزه سینما، جدیتر گرفته میشود. شکل کار آنها از نظرهای مختلفی قابل بررسی است اما از نظر میزان همبستگی و مشارکت همه اهالی صنف، بیش از سایر وجوه درسآموز است. درسی که شاید باید بیش از همه اصناف دیگر، ادبیاتیها بیاموزند.
ادبیات تنها هنری است که خانه ندارد. همه هنرها، حتی معماری و نقاشی و خوشنویسی، گذشته از مراکز دولتی مرتبط با آنها، به شکل صنفی، خانهای، انجمنی، مرکزی دارند که بهطور متمرکز فعالیتهای صنفی میکنند. اما ادبیاتیها و بهطور مشخص، نویسندگان، نه تنها در دولت مرکزی که بهطور متمرکز و مستقیم به آنها بپردازد ندارند،
بلکه حتی خودشان نیز هیچ مجمع صنفی فعالی ندارند، همدیگر را نمیشناسند، جایزه یا جشن متمرکز و بزرگی که با مشارکت همه یا مهمهایشان برگزار شود، برگزار نمیکنند و هر یک تنها، در اتاق خودشان، تنها کارشان را میکنند.این البته ماهیت ادبیات است.
نویسندگان، تنهاترین هنرمندانند. حتی مجسمهساز و نقاش هم کارش را در نمایشگاه به جمع میسپرد. اما چرا دستکم یک بار در سال (مثلا در روز قلم) نباید اهالی ادبیات (درواقع نویسندگان) دور هم جمع شوند و جشنی مثل جشن خانه سینما را برگزار کنند؟شاید به 2 علت:
اول: در هیچ هنری، دیواری به ضخامت دیوار میان نویسندگان نمیتوان یافت. شاید در همه هنرها دیواری مشابه آنچه در ادبیات دیده میشود، وجود داشته باشد اما اینجا حکایت دیگری است. این دیوار حالا مدتهاست در بین نویسندگان، سست و نازک شده و آخرین نفسهایش را میکشد.
دوم: نویسندگان به تنهایی عادت دارند. از جمع میگریزند و در فعالیتهای جمعی حضور نمییابند. حداکثر آنچه از آنها میتوان انتظار داشت، جمع شدن8-7 نفر دور هم است برای راهاندازی یک نشریه یا جایزه. شاید اینجا هم نیازی به یاری دولت باشد. اگر مسئولان فرهنگی پا پیش گذارند و مثلا جایزهای چون جلال آل احمد را بهخودشان واگذار کنند و کمی از خطکشیها نیز کم کنند، این جایزه -که نام یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان ایران را بر خود دارد- بتواند جای خالی جشن بزرگ نویسندگان را پر کند.
هرچند که پیش از این کار ، تاسیس خانه نویسندگان ایران، ضروری بهنظر میرسد؛ خانهای که میتواند از الگوی موفق خانه سینما پیروی کند و با کمک معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به ریاست هیأتمدیرهای که با رای خود نویسندگان انتخاب میشود، کارش را آغاز کند