به گزارش آسوشیتدپرس ریچارد هک، ای- چی نگیشی و آکیرا سوزوکی به خاطر نقششان در دهه 1960 و 1970 در تولید پیچیدهترین ابزارهای در دسترس شیمیدانان امروزی، به نام جفتشدن متقاطع با کاتالیز پالادیوم، برنده جایزه نوبل شیمی شدند.
به گفته آکادمی علوم سوئد این ابزار به شیمیدانان کمک میکند تا اتمهای کربن را به هم متصل کنند، که مرحلهای مهم در فرآیند ساختن مولکولهای پیچیده است و این روشها اکنون به طور گستردهای در سراسر جهان در تولید تجاری مواد دارویی، از جمله داروهای بالقوه ضد سرطان، مولکولهایی که در صنعت الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرند.
هک، 79 ساله، استاد بازنشسته دانشگاه دلاویر، اکنون در فیلیپین زندگی میکند. ناگیشی، 75 ساله، استاد شیمی دانشگاه پوردو در لافایت غربی در ایندیانای آمریکا است، و سوزوکی 80 ساله استاد بازنشسته دانشگاه هوکایدو در ساپوروی ژاپن است.
نگاشی از ایندیانا در مصاحبه تلفنی با خبرنگاران در استکهلم گفت تلفن کمیته نوبل در بامداد چهارشنبه او را بیدار کرد و این خبر هیجانانگیز به او داد. او افزود از "نیم قرن پیش" رویای بردن جایزه نوبل را در سر داشت.
او گفت: "جایزه نوبل برای کن هنگامی که در دهه 20 زندگیام بودم به رویایی واقعی بدل شد."، و افزود از سهم خود از جایزه نوبل (1.5 میلیون دلار) برای ادامه پژوهش استفاده خواهد کرد.
هک از خانهاش در فیلیپین گفت که اهمیت کارش در ابتدا آشکار نبود. او گفت: "اهمیت این ابداع هر چه بیشتر روی آن کردیم، بیشتر مشخص شد."
سوزوکی در یک کنفرانس خبری با ارسال تلویزیونی از دانشگاه هوکایدو گفت او به خاطر دریافت این جایزه مفتخر است و امیدوار است این رویداد جوانان ژاپنی را به کاوش در شیمی تشویق کند.
نخست وزیر ژاپن تلفنی با سوزوکی تماس گرفت و به او تبریک گفت.
به گفته آکادمی علوم سوئد تکنیکهایی که بوسیله این سه دانشمند ایجاد شد برای تولید مصنوعی مواد ضدسرطانی که در ابتدا در اسفنجهای دریایی یافت شدند، به کار رفته است. اما هنوز معلوم نیست که آیا این مواد به داروهای قابلکاربرد بدل خواهند شد یا نه.
کلائس گوستافسون عضو کمیته جایزه نوبل گفت این تکنیکها همچنین برای ایجاد آنتیبیوتیکهای حدید که بر باکتریهای مقاوم موثرند و شماری از داروهای تجاری در دسترس، از جمله داروی ضدالتهابی ناپروکسن به کار رفتهاند.
گوستافسون گفت: "بر اساس برخی از محاسبات دست کم 25 درصد همه واکنشهای شیمیایی که در صنعت داروسازی در واقع بر اساس این روشها هستند."
یان ارلیگ بلاکوال عضو دیگر کمیته جایزه گفت جفتکردن متقاطع با کاتالیز پالادیوم همچنین در صنعت الکترونیک برای پوشاندن مدارهای الکترونیکی و همچنین به عنوان ابزاری برای تولید صفحههای کامپیوتری نازکتر به کار میرود.
جوزف فرانسیسکو،رئیس جامعه شیمی آمریکا گفت رویکرد ایجاد شده بوسیله برندگان امسال جایزه نوبل شیمی به طور گسترده ای در آزمایشگاههای پژوهشی و در تولید تجاری موادی مانند پلاستیکها نیز مورد استفاده است.
به گفته او کار این دانشمندان کاملا بنیادی بوده است.
او گفت این شیوه با استفاده از فلز پالادیوم به عنوان کاتالیزور برای اتصال اتمهای کربن به یکدیگر، پیوند این اتمها را بسیار ساده و پاک میکند. این روش نسبت به روشهای قبلی نیاز به مراحل معدودتری دارد و از ایجاد مواد واسطهای که باید پاک شوند جلوگیری میکند.
هک آزمایشها برای استفاده از پالادیوم به عنوان کاتالیزور را زمانی که در شرکت شیمیایی American در دلاویر در دهه 1960 کار میکرد، آغاز کرد. نگیشی در سال 1977 یک گونه دیگری از این روش و دو سال بعد سوزوگی گونه سومی از آن را پدید آورد.
به گفته آکادمی نوبل جایزه شیمی امسال با جایزه نوبل فیزیک امسال که روز سهشنبه به دو فیزیکدان روستبار آندره گیم و کنستانین نووسلوف به خاطر آزمایشهای شان بر روی گرافن، نازکترین و محکمترین ماده شناخته شده برای بشر، ارتباط دارد.
آکادمی یادآور شد: "دانشمندان در بهار 2010 اعلام کردند که اتمهای پالادیوم را به گرافن چسباندهاند، و در نتیجه مادهای جامد بدست آوردهاند که میتواند برای انجام "واکنش سوزوکی" در آب مورد استفاده قرار گیرد."