صالحی در این گفت‌وگو ضمن انتقاد از رویکرد یوکیا آمانو در گزارش‌هایش تأکید کرده که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نباید مشروعیتش را با جانبداری از برخی سیاست‌ها از دست بدهد. صالحی اگر چه تلاش کرد از تهدید آژانس بپرهیزد اما با بیان اینکه ما این لحن را نخواهیم پذیرفت، اظهاراتش را دوستانه اما هشداردهنده توصیف کرد.
سخنان صریح علی اکبر صالحی در حالی بیان شد که وی تنها 4روز پیش از آن در وین با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار کرده بود و جالب آنکه در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی دولت(ایرنا) آن دیدار را خوب، باز و صریح توصیف کرد.
صالحی همچنین در پنجاه و چهارمین کنفرانس عمومی سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که با حضور روسای سازمان‌های انرژی اتمی عضو آژانس برگزار شد، در سخنرانی خود با اشاره به گزارش آژانس به همکاری ایران با این نهاد صراحتا گفت: آژانس از یک بحران اعتبار و صلاحیت اخلاقی در رنج است.
اینگونه به‌نظر می‌رسد که گزارش‌های پی‌درپی آژانس در دوره ریاست آمانو درباره برنامه هستهای ایران به تیرگی روابط میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منجر شده است. اینک انتقاد صریح دولتمردان ایران از آژانس و شخص آمانو و بالعکس روند صعودی بی‌سابقه‌ای به‌خود گرفته است و بعید نیست این امر در نوع همکاری آژانس و تهران تأثیر‌گذار باشد.
محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری هم در سفر به آمریکا برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل با انتقاد از گزارش‌های آژانس گفته بود که از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌خواهیم طبق قانون عمل کند؛ آژانس نظر حقوقی بدهد نه سیاسی، بازرسان هم طبق قانون عمل کنند و امانتدار باشند.
یکی از مهم‌ترین احتمالاتی که اخیرا با تیرگی روابط ایران و آژانس در رسانه‌ها مطرح شد، بحث عدم‌اجازه به بازرسان آژانس برای بازدید از تأسیسات هستهای کشور بود که احمدی‌نژاد پاسخ این احتمال را در گفت‌وگو با خبرنگاران اینگونه بیان کرد: خیر، چنین چیزی در برنامه ما نیست. از آژانس می‌خواهیم طبق قانون عمل کند.
این روزها این موضوع به وفور در میان اظهارات دولتمردان ایرانی دیده می‌شود که گزارش‌های آژانس درباره برنامه هستهای ایران نه در آژانس بلکه در سرویس‌های امنیتی یا با فشار غربی‌ها تهیه می‌شود.
احمدی‌نژاد در گفت‌وگویی که با شبکه خبری TBS ژاپن انجام داد، این موضوع را مورد توجه قرار داد و اینگونه گفت: در گزارش آمانو به صراحت اعلام شده بود که انحرافی دیده نشده است. البته بخش دیگری از گزارش آژانس تحت فشار دولت‌های غربی از جمله آمریکا تنظیم می‌شود و در واقع کلی‌گویی است و تحت فشارهای سیاسی این ادعاها مطرح می‌شود.
احمدی‌نژاد همچنین با بیان اینکه گزارش فعالیت کشورها باید به‌صورت محرمانه تلقی شود و آژانس آن را حفظ کند، اظهار کرد: اما متأسفانه می‌بینیم که گزارش آژانس از فعالیت‌های هستهای ما اول دست دشمنان ما می‌رسد و در رسانه‌های آنها منتشر می‌شود.
شدت تیرگی روابط میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته‌های اخیر تا آنجا پیش رفت که سبب بازشدن طرف‌های دیگر پرونده هستهای ایران به این مجادله شد.
چن چیوفا، رئیس هیأت چین در کنفرانس عمومی آژانس در وین با حمایت از راه‌حل دیپلماتیک برای حل پرونده هستهای ایران، از آژانس هم خواست تا در گزارش‌های خود به راه‌حل‌های دیپلماتیک پایبند باشد. وی صراحتا به نقل از منابع ارشد چینی گفت که ما از دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای پیشبرد حل دیپلماتیک این مسائل حمایت می‌کنیم و اعتقاد داریم نقش آژانس باید در همین مسیر تعریف شود.
اندکی پس از چینی‌ها، روس‌ها هم وارد این مجادله شدند و رجب صفراف، رئیس مرکز مطالعات ایران معاصر روسیه با انتقاد از آنچه وی سوءاستفاده آمریکا از نفوذ خود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بهره‌گیری از این سازمان بین‌المللی خواند، گفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحت فشار آمریکا به کجراهه می‌رود.
یکی از مهم‌ترین اختلافات اخیر ایران و آژانس درباره فعالیت 2بازرس آژانس بوده است که به گفته منابع مطلع خارج از وظایف خود به‌عنوان بازرس آژانس عمل کرده و ایران خواستار تعویض آنها شده بود.
صفراف درباره مخالفت ایران با فعالیت 2بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این کشور هم گفته است که این بازرسان به‌رغم قوانین سازمان ملل به گفت‌وگو با رسانه‌های خبری پرداخته و اطلاعاتی را فاش کردند که طبق قوانین این سازمان اقدام آنان برخلاف مقررات بوده است.
این مقام مهم روسی همچنین گفت که آژانس می‌بایست این دو بازرس را از ادامه فعالیت بازمی‌داشت تا از رسوایی خود جلوگیری کند، به‌ویژه اینکه در حال حاضر ۱۵۰کارشناس آژانس به فعالیت‌های بازرسی می‌پردازند و ایران مخالفتی با حضور و فعالیت آنها در خاک خود ندارد.
صفراف گفت: یوکیوآمانو با اهداف سیاسی به این اقدام ایران اعتراض کرده است، تا بدین ترتیب توجه نشست شورای حکام از مسائل بسیار جدی همچون زرادخانه اتمی اسرائیل که در آن صدها بمب اتمی نگهداری می‌شود، منحرف شود.
جنبش عدم‌تعهد جزو نخستین گروه‌هایی بود که به گزارشات اخیر مدیرکل آژانس درباره برنامه هستهای ایران واکنش نشان داد و آن را سیاسی خواند. هندی‌ها هم اگر چه دیرتر ولی بالاخره به بیانیه جنبش عدم‌تعهد درباره ایران پیوستند. بیانیه آخر جنبش عدم‌تعهد درباره برنامه هستهای ایران و انتقاد از آمانو آنقدر شدید‌اللحن بود که برخی کشورها با تردید با آن همراه شدند.
در بیانیه‌ای که در نشست شورای حکام آژانس قرائت شد، آمده بود که جنبش عدم‌تعهد، نگرانی خود را از عواقب احتمالی فاصله گرفتن مداوم گزارش مدیرکل آژانس از لحن استاندارد راستی آزمایی اعلام می‌کند.
بیانیه جنبش عدم‌تعهد همچنین مدیرکل آژانس را به‌دلیل پذیرفتن اطلاعات سازمان‌های اطلاعاتی غربی درخصوص فعالیت‌های هستهای ایران به‌شدت مورد انتقاد قرار داده است.
از جنگ لفظی این روزهای تهران و آژانس که بگذریم شواهد و قرائن از احتمال جدی کاهش روابط میان تهران و آژانس در روزها یا هفته‌های آینده خبر می‌دهند؛ اتفاقی که اگر روی دهد آن را باید فصل نوینی از رفتار یک عضو آژانس در برابر اقدامات این نهاد بین‌المللی دانست؛ رفتاری که دیر یا زود درباره برخی دیگر از کشورها هم ممکن است روی دهد.
رفتار این روزهای تهران در برابر آژانس از قبل از تصویب آخرین قطعنامه شورای امنیت درباره ایران قابل پیش‌بینی بود. آذر سال گذشته بود که کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: چنانچه در شورای امنیت قطعنامه‌ای دیگر علیه ایران به تصویب برسد اقدام جدی تهران کاهش سطح همکاری‌ها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود.
قطعنامه دیگری هم علیه ایران تصویب شد و ایران نیز تهدید خود را عملی کرد. 23 خرداد ماه سال‌جاری بود که علاء‌الدین بروجردی در حاشیه جلسه علنی مجلس از مطرح شدن طرح دو فوریتی بازنگری در روابط ایران و آژانس در صحن مجلس خبر داد و اظهار داشت که این طرح در دست بررسی است.
این روزها دستگاه دیپلماسی کشور تنها دستگاهی است که سخنگویش همچنان از روابط خوب تهران و آژانس سخن می‌گوید. اما آنچه در عمل شاهد آن هستیم پوست‌اندازی بزرگی است که در روابط متقابل ایران و آژانس در حال انجام است.
