این آسیب پذیری در کار هم وجود دارد اما اکثر بیمارانی که دچار حمله تشنجی میشوند با درمان تحت کنترل درمیآیند و میتوانند به کار مناسب اشتغال یابند. پژوهشها نشان داده که صرع مانع کار نمیشود و با درمانها و آموزشهای درست و رعایت ضوابط و مقررات ویژه، بیمار مبتلا به صرع میتواند در اکثر مشاغل اشتغال یابد. واگذاری مشاغل مناسب و تدابیر قبلی، این آسیبپذیری و حادثهزایی را در محیط کار کم میکند.
بیشتر مردم نسبت به اپیلپسی (صرع) بهصورت معجونی از علائم که طبیعت غیرقابل پیشبینی دارد، نگاه میکنند و در مورد اینکه یک فرد مبتلا به صرع تا چه حد با فعالیت شغلی طبیعی سازگاری دارد، ناآگاه و نامطمئن هستند.
به گفته دکتر ابوالفضل نجاران، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش، اپیلپسی یک نشانه بوده و بیماری نیست هرچند که بهعنوان یک بیماری مجرد شناخته و مطرح میشود. تأثیر صرع بر فرد مبتلا گسترهای متغیر از حرکات تشنجی شدید و اختلالات هوشیاری تا یک احساس خفیف یا قطع شدن کوتاه مدت تفکر طبیعی است یا حتی یک احساس و رفتار که به سختی مورد توجه دیگران قرار میگیرد. این نشانهها بهدلیل امواج الکتریکی کوتاه مدت حملههای مغزی است که از بعضی مناطق آن جریان مییابد.
انواع صرع
۱- کاهش هوشیاری خفیف و موقتی (چند لحظهای) همراه با افتادن یا دست و پا زدن.
۲- حمله ساده، کاهش هوشیاری همراه حرکات اندامها (دست و پا زدن). بیشتر این حملات در جریان خواب یا هنگام بیدار شدن از خواب رخ میدهد.
۳- مواردی که قبل از حمله، بیمار باخبر میشود و با علائمی وقوع حمله را متوجه شده و میتواند کار خود را متوقف کند، بنشیند یا دراز بکشد و به جای مناسبی خود را منتقل کند.
۴- مواردی که حملاتشان به فواصل منظم رخ میدهد و میتوان موقع وقوع آنرا حدس زد یا مشخص کرد (قابل پیشبینی).
تمام این بیماران که دچار حمله تشنجی میشوند با درمان تحت کنترل درمیآیند و میتوانند بهکار مناسب اشتغال یابند.
تنها افراد کمی باقی میمانند که با وجود درمان دچار حملات مکرر و شدیدی میشوند و اگر این گروه را نتوان به همه کارها مشغول کرد میبایستی فقط در کارهای ساده و کارگاه و محیطها خاص محافظت شده مشغول کرد (محیط امن کاری و بیخطر).
این تفکر غیرواقعی است که تصور کنیم اپیلپسی هیچ مشکلی را در کار و شغل فرد ایجاد نمیکند اما حتی در صرعهای شدید نیاز به مخفیکردن آن نیست. براساس مطالعات اخیر از هر ۲۰۰ نفر مردم عادی شاغل یک نفر درجاتی از اپیلپسی را داشته و بسیاری از آنها مسئولیتهای شغلی مختلفی را در انواع مشاغل پذیرفتهاند. در واقع بسیاری از این افراد (مصروعین) هیچ اثری از بیماری ندارند زیرا صرع آنها به خوبی کنترل شده است.
دکتر نجاران معتقد است که آموزش و راهنمایی در مورد طبیعت حملات، تعداد و مدت آنها، نشانههای اعلام قبلی، اثرات بعدی و همچنین شغل مناسب فرد، میتواند امنیت و سلامت مصروع و همراهان و همکاران او را در محیط کار تأمین کند. بسیاری از کارفرمایان اغلب فکر میکنند هر کسی با هر نوع اپیلپسی نمیتواند در واحدهای کامپیوتری یا تصویری و بسیاری مشاغل دیگر اشتغال یابد. آنها فکر میکنند این کارها باعث بروز حمله شده یا حمله، به کار، دستگاه یا همکاران صدمه میزند.
پژوهشها نشان داده که اپیلپسی مانع کار نمیشود و با درمانها و آموزشهای درست و رعایت ضوابط و مقررات ویژه، بیمار مبتلا به اپیلپسی میتواند در اکثر مشاغل اشتغال یابد. بهطور کلی قانون طلایی در مورد کار و صرع این است که مشاغل و مردم میبایستی بهدقت با هم همتا شوند؛ یعنی تمام مردم مبتلا به صرع میتوانند به اندازه توان خود مفید باشند. حسن ظن (خوش بینی)، دقت و توجه و حمایت از طرف کارفرمایان و همکاران به مصروعین کمک میکند تا نیازها و مشکلاتشان کمتر شود و با کار خود نیازها و مشکلات جامعه و کارفرمایان را نیز کمتر کنند.
کارفرمایان میتوانند در مورد وضعیت بیماران مصروع فکر کرده و شرایط کار را آماده کنند و شرایطی بسازند که فرد مصروع سهلتر و مطمئنتر کار کرده و به او کمک کنند تا کار مفیدتری را به انجام برساند. این مسئله بهخصوص وقتی مهم است که فرد مصروع در روزها یا هفتههای اول کار خود باشد. زیرا ممکن است تعداد حملات اپی لپسی بهعلت استرس و اضطراب ناشی از شغل جدید افزایش یابد. به گفته این متخصص مغز و اعصاب، درک این بیماران و احساس خوب به آنها داشتن ممکن است کافی باشد تا فرد مصروع این دوره استرس را به آسانی طی کند و دچار حمله نشود. کارفرما میبایستی سعی کند حس اعتماد کارمند و کارگر خود را جلب کند تا کارگر مصروع احساس اطمینان کافی داشته باشد و تغییر در وضع خویش را گزارش کند و در مورد اضطراب خود نیز صحبت کند.
اغلب اوقات مشکل اپی لپسی را پیش از آنکه یک خطر فیزیکی آنرا تشدید کند درک اشتباه و عدمدانش اطرافیان شدت میبخشد. بنابراین آموزش مردم و جلوگیری از مداخلات بیمورد، کمک خوبی به بیمار میکند. معرفی بیمار به پزشک و گرفتن مشاوره کمک مناسبی است.
صرع کوچک یا پتی مال
اختلالات ژنتیک مشخص مسئول تنها حدود یک درصد موارد بیماران مبتلا به صرع است.
بعضی انواع صرع بیشتر از بقیه توسط ارث انتقال مییابند؛ برای مثال فرزندان والدین مبتلا به صرع کوچک ریسک بالاتری برای ابتلا به صرع دارند. حتی 9درصد فرزندان والدینی که هر دو مصروع هستند به صرع مبتلا نمیشوند. امروزه مشخص شده است که اغلب صرعهای ارثی بهراحتی درمان میشوند و احتمال ابتلای فرزندان کم است.
حمله تشنج در محیط کار
بیشتر افراد مبتلا به اپی لپسی ممکن است هرگز در موقع کار دچار حمله نشوند اما اگر حمله رخ داد یک راهنمایی خوب لازم است تا از عوارض بعدی جلوگیری کنید:
۱- فرد را به محل امنی منتقل کنید.
۲- موانع و لباسهای دور گردن را باز کنید تا راحت نفس بکشد.
۳- به مصروع مایعات ندهید و او را تحریک نکنید (سیلیزدن، پاشیدن آب ممنوع است).
۴- فرقی نمیکند، هیچچیز سفت یا نرم را در دهان مصروع نگذارید. زیرا خطر شکستن دندانها یا انسداد راه تنفسی وجود دارد.
۵- سعی نکنید جلوی حرکات غیرارادی را در جریان یک حمله شدید بگیرید زیرا ممکن است باعث شکستن اندامها شود.
۶- بهطور کلی نیازی به صداکردن پزشک نیست مگر آنکه شخص بهخود صدمه رسانیده، زخمی شده یا اینکه حمله پشت سر هم تکرار شود.
۷- پس از یک حمله سخت نیاز به استراحت است. قبل از آنکه فرد به سر کار خود برگردد به او استراحت داده، مایعات بخورانید.
۸- راجع به مصرف مرتب دارو و مشورت با پزشک معالج، وی را راهنمایی کنید.
افراد مصروع نسبت به دیگران در برابر حوادث آسیبپذیرترند. این آسیبپذیری در کار هم وجود دارد. تدابیر قبلی و واگذاری مشاغل مناسب این آسیب پذیری و حادثهزایی را در محیط کار کم میکند. توصیه میشود بیماران مصروع سریعا تحت درمان و کنترل کامل درآیند و حتی پس از کنترل بیماری از اشتغال به مشاغل حساس و خطرزا مانند کار در ارتفاعات و کنار پرتگاه، کار در کنار دستگاهها و ماشینهای خطرناک و از کار در جوار آب، آتش، برق و مواد شیمیایی خودداری کنند.
نکته جالب اینکه پژوهشها نشان داده است که افراد مبتلا به صرع در صورت کنترل بیماریشان میتوانند فعالیت عادی در محیط کار داشته باشند.