استفاده خودسرانه از داروهای نیروزا در باشگاههای ورزشی- با وجود اینکه با استناد به قوانین باشگاههای ورزشی مصرف مواد نیروزا ممنوع است- بر باروری مردان تأثیر منفی دارد. این خبر ما را برآن داشت که گزارشی در اینباره به چاپ برسانیم و استفادهکنندگان را از عوارض و پیامدهای نامطلوب مصرف این داروها مطلعسازیم.
استفاده از داروها و تقویتکنندهها برای افزایش کاذب قدرت بدنی به شکل روز افزونی بین ورزشکاران شایع شده است و در همه محورهای ورزشی سعی میشود که به وسیله این مواد و سایر شیوهها، منافع ظاهری ولی زودگذر برای ورزشکار فراهم شود؛ هر چند مصرف برخی از این مواد خصوصا هورمونهای نیروزا برای ورزشکاران افزایش قدرت بدنی و توانایی عضلانی به همراه دارد اما ترکیبات این داروها بهگونهای است که نه تنها رشد طبیعی بدن را مختل میکند بلکه مصرف هر یک از انواع خوراکی و تزریقی آن باعث بروز عوارضی نظیر تغییر در میل جنسی، ناباروری، سرطان پروستات، بروز اختلالات رفتاری، کوتاهی قد، بروز صفات ثانویه جنسی زودرس، ریزش مو و دهها نوع آسیب میشود.
کارشناسان علمی و ورزشی از تبعات ناخوشایند اقتصادی و نتایج سوءجسمانی استفاده از این داروها میگویند و آن را زمینهساز اعتیاد به موادمخدر میدانند. حال این پرسش مطرح است که اگر این داروها و مکملهای غذایی برای این نوع رشتههای ورزشی ضروری است چرا از طریق شبکه قانونی دردسترس افراد قرار نمیگیرد؟
از سوی دیگر چنانچه استفاده آنها برای ورزشکاران ممنوع اعلام شده، چگونه است که انواع آن را بهراحتی در این باشگاهها میتوان یافت.
برخی از کارشناسان معتقدند که بهواسطه قیمت بالای مکملهای غذایی در مقایسه با قیمت ناچیز داروهای استروئیدی در باشگاههایی که افراد کمدرآمد و قشر متوسط جامعه حضور دارند، طبیعتا استفاده از این داروها افزایش مییابد، در حالی که در مراکزی که مکملهای غذایی استفاده میشود مصرف داروهای هورمونی کمتر است.
عوارض داروهای نیروزا
دکتر محمدعلی حسینی،یکی از متخصصین اورولوژی، گفت: مصرف بیرویه داروهای نیروزا توسط برخی ورزشکاران مشکلات زیادی را برای این افراد بهوجود میآورد. مصرف این داروها بهصورت خوراکی و تزریقی در ورزشکاران باعث افزایش قطر عضلات و قدرت بدنی و نیز تغییر شکل عضلات میشود. وی با تأکید بر اینکه مصرف داروهای خوراکی خطرناکتر است، گفت: این دسته از داروهای هورمونی برخلاف اثرات ظاهرا مفیدی که دارند عوارض جدی و خطرناکی بههمراه دارند؛ عوارض کبدی ( نارسایی کبد و پارگی کبد) که منجر به مرگ میشود، از جمله عوارض این داروها هستند.
مصرف این داروها در مردان باعث تشدید آکنه و کاهش میزان اسپرم میشود که این امر منجر به عقیمی، بزرگ شدن سینه در مردان، کاهش میل جنسی، عصبانیت، سردرد و افسردگی میشود. وی گفت: مصرف این داروها در زنان نیز بعضا مشاهده شده است که منجر به بینظمی در سیکل قاعدگی، پرمویی و ضخیم و کلفت شدن صدا میشود و روی دستگاه واژینال آنها نیز اثر سوء میگذارد. این عضو هیأت علمی دانشگاه در پایان به افرادی که از این داروها استفاده میکنند، توصیه کرد که برای تقویت بدن، افزایش قطر عضلات و نشاط و شادابی، ورزش و تغذیه سالم داشته باشند.
بیشترین طرفداران پرورش اندام، سنینی بین ۱۸ تا ۲۷ سال دارند اما این باشگاهها افراد ۱۵سال به بالا را پذیرا هستند. این ورزش نیازمند تمرین و ممارست به همراه تغذیه مناسب است اما عجله و چشم و همچشمی در ورزش نیز مشکلآفرین بوده و باعث میشود تا برخی افراد برای رسیدن به اندام بهتر از داروها و مواد نیروزا یا حجمآور به همراه برخی دیگر از استروئیدهای خوراکی و تزریقی که عوارض بدی برای بدنشان دارد استفاده کنند. استروئیدهای آنابولیک که مشتقات ساختگی از هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون هستند و پزشکان مقادیر بسیار کمی از آن را جهت درمان بیماریهای عضلانی، سرطان سینه، سوختگیهای شدید، انواع نادری از کمخونی و برخی بیماریهای کلیه تجویز میکنند اکنون میان بدنسازان بهعنوان داروی حجمآور و تقویتی استفاده میشود.
یک فوق تخصص غدد و متابولیسم نیز در مورد اثرات نامطلوب و عوارض ناشی از استفاده نابجا از داروهای مذکور که به شکل خوراکی یا تزریق عضلانی استفاده میشوند، گفت: بهعلت عوارض جانبی این داروها، پزشکان دوزهای حداقلی از آنها را تجویز میکنند اما مقادیری از این داروها که برای تقویت عملکرد و بهبود وضعیت عضلانی و ورزش لازم است ۲۰ تا۱۰۰برابر مقادیر درمانی مورد استفاده در بیماریهاست و اثرات سوئی به همراه دارد.
مصرف مقادیر بالای استروئیدهای آنابولیک در مردان باعث کاهش تمایل و قدرت جنسی، تحلیل بیضهها و مهار(جلوگیری از ترشح) اسپرماتوژنز و افزایش تعداد اسپرمهای غیرطبیعی میشود که این اثرات با توقف مصرف، برگشت پذیر خواهند بود.
به گفته این متخصص، پرخاشگری، اختلالات روانی مانند افسردگی و سایکوز، طغیانهای متناوب و شدید روحی و همچنین ایجاد آکنه و ریزش مو از عوارض جانبی شایع این داروهاست. استفاده از این داروها در نوجوانان باعث افزایش احتمالکوتاه قدی و کاهش رشد میشود، همچنین، بیماریهایی مانند نارسایی قلبی و کلیوی را تشدید میکند و باعث افزایش فشارخون میشود.
استفاده طولانی مدت از داروهای پرورش اندام همچنین باعث افزایش خطر سکته مغزی و بیماریهای ایسکمیک قلب میشود. ارتباط یرقان انسدادی، سرطان کبد و ضایعات کبدی دیگر با مصرف طولانیمدت این داروها به اثبات رسیده است و مصرفکنندگان این داروها نیز مانند دیگر مصرفکنندگان ترکیبات تزریقی در معرض خطر انتقال ویروس HIV(ایدز) از طریق سرنگهای آلوده هستند.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم، تأثیر استروئیدهای آنابولیک را بر افزایش توان فیزیکی افراد نفی و اضافه کرد: اگر چه استروئیدهای آنابولیک ممکن است سبب کاهش خستگی یا ایجاد سرخوشی اندکی شوند اما استفاده از آنها میتواند باعث افزایش بیش ازحد تمرینات ورزشی و تحلیل عضلانی و صدمه به تاندونها شود.
به گفته متخصصان، این مواد بعد از گذشت مدت زمانی 100درصد عوارض خواهند داشت که کمر درد، پا درد، عوارض قلبی و عروقی، عوارض کبدی، عوارض خاص مردان همچون عقیمی و عوارض روانی،6 از این قبیل هستند.