شاید به جای «رسانههای دیجیتال» عبارت «بازار فضای مجازی و نرمافزارهای دیجیتال» بیشتر با غرفهها و محتوای ارائه شده در این نمایشگاه همخوانی داشت؛ نمایشگاهی که به یک بازار فروش شبیه بود که حال و هوای نمایشگاههای بهاره لباس، پوشاک و لوازمالتحریر را به ذهنها متبادر میکرد چراکه نخستین موردی که در این نمایشگاه به چشم میخورد فروش محصولات و اجناس در غرفهها بود؛ اتفاقی که در هیچیک از نمایشگاههای معتبر دنیا دیده نمیشود. در کشور خودمان نیز اگر از نمایشگاه کتاب بگذریم شاید کمتر نمایشگاهی باشد که چنین اجازهای را به شرکتکنندگان و غرفهداران خود بدهد.
البته موضوع به اینجا ختم نمیشود. بهنظر میرسد تسهیل ضوابط و شرایط برای حضور بیشترین تعداد از شرکتها، مؤسسهها و مراکز در این نمایشگاه آن هم با هدف بالا رفتن کمیت غرفهها و تعبیر آن به بیشتر شدن استقبال از این نمایشگاه دلیلی شده بود تا اجناسی غیرمرتبط با موضوع و هدف درنظرگرفته شده برای این جشنواره در نمایشگاه به فروش برسد تا جایی که چند غرفه در این نمایشگاه اقدام به فروش اجناسی مرتبط با پرورش اندام کردند که این روزها بیشتر در شبکههای ماهوارهای آنسوی آبها تبلیغ آن پخش میشود.
از نظر کارشناسان امر محتوای ارائه شده در نمایشگاه رسانههای دیجیتال درخور و شأن اهداف تعیین شده برای آن نبود چراکه حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم افتتاحیه جشنواره، جریانسازی و ایجاد بستر مناسب برای تولید و توسعه محتوای منطبق در فرهنگ بومی، ملی و اسلامی در حوزه رسانههای دیجیتال را از اهداف این جشنواره برشمرد. این درحالی است که در جای جای نمایشگاه رسانههای دیجیتال بازار فروش نرمافزارهای قفل شکسته و کپی شده بدون توجه به قانون حقوق مولف داغ بود و به کرات از روشهای مختلف بهخصوص شبکه رادیویی مستقر در محل برای آن تبلیغ میشد.
البته در بخش پایگاههای اینترنتی و وبلاگها این ضعف کمتر دیده میشد و تلاشهای زیادی برای ارائه محتوایی نو، جذاب و کارآمد توسط شرکتکنندگان در این بخش صورت گرفته بود که در سایر بخشها به ندرت این موضوع دیده میشد.
همچنین ارائه موضوعات مرتبط با فضای مجازی، تلفنهای همراه، رسانه و نرمافزارها و بازیهای رایانهای همه از سرفصلهایی است که از سالهای پیش در نمایشگاه الکامپ به آنها پرداخته میشود و به همین دلیل برگزاری نمایشگاه رسانههای دیجیتال آن هم با فاصله کمتر از یک ماه با نمایشگاه الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک از نکاتی است که شاید نتوان جوابی برای آن پیدا کرد.
استقبال مردم و مهندسی محل غرفهها
اگرچه در 3روز نخست شروع به کار این نمایشگاه استقبال چندانی از سوی مردم و کارشناسان نشد اما کمکم برتعداد مخاطبان و مردم حاضر در مصلای تهران افزوده شد تا بازدیدکنندگان از هوای خوب محل مصلی آن هم در مهرماه لذت کافی را ببرند. البته موضوع روزهای نخست نمایشگاه رسانههای دیجیتال پیرامون استقبال مردم دور نمیزد چراکه خیلی از غرفهها فعالیت خود را بعد از مراسم افتتاحیه و شروع به کار نمایشگاه آغاز کردند؛ غرفههایی که چند روز بعد از افتتاحیه با نصب بنرهای تبلیغاتی به همراه یک میز و صندلی شروع به فعالیت کردند. حتی دیده شد که در روزهای نخستین آغاز به کار نمایشگاه در چند نوبت تغییراتی اساسی در چگونگی قرارگیری غرفهها و محل طراحی راهروهای عبور بازدیدکنندگان صورت گرفت. بهنظر میرسد اگر مدت زمان دهروزه این نمایشگاه نظیر نمایشگاه الکامپ، نمایشگاه مطبوعات و سایر نمایشگاههای تخصصی، کمتر بود.نمایشگاه به سختی شکل اصلی خود را پیدا میکرد.
رشد کمی آثار، نه رشد کیفی
زارعپور، دبیر چهارمین نمایشگاه و جشنواره رسانههای دیجیتال ضمن اعلام ارسال بیش از 16هزار اثر از سوی متقاضیان، خبر از رشد 60درصدی محصولات نسبت به سال گذشته داد؛ البته افزایش ظاهرا فقط در حوزه کمیت بود و نه در حوزه کیفیت، چراکه در حوزه کیفیت ما شاهد هیچ فناوری خاص و نویی که برای نخستین بار در دنیا رونمایی شود نبودیم. در واقع تمامی محصولات ارائهشده در نمایشگاه همانند محصولات سال گذشته بودند و فقط از نظر شکلی و گاهی نیز از نظر کارکردی متفاوتتر از گذشته بودند؛ هرچند در بخشهای آموزشی، نرمافزارهای کاربردی، نرمافزارهای قرآنی و نرمافزارهای تلفنهمراه شاهد ارائه نرمافزارهای جدیدتر از گذشته بودیم.
اگرچه در بیشتر بخشها نمایشگاه رسانههای دیجیتال از نظر کمی با رشد مواجه بود اما در بخش ارائه کارگاه بهطور ملموسی نسبت به قبل با کاهش کمیت از نظر تعداد کارگاههای برگزار شده روبهرو بود.
علاوهبر آن نکته دیگری که در نگاه اول به نمایشگاه قابل توجه مینمود حضور کمرنگ صداوسیما در نمایشگاه بود بهطوری که در سال گذشته بخشهای مختلف صداوسیما با اختصاص بخش عمدهای از فضای نمایشگاه به فعالیت و ارائه دستاوردهای خود میپرداختند؛ حضوری که امسال کمرنگتر از قبل شده بود.
امسال ایران در نمایشگاه جیتکس دوبی شرکت نکرد تا بر رونق نمایشگاه رسانههای دیجیتال بیفزاید و آرزوی هاب منطقه شدن را به تحقق نزدیک کند. این نکته عجیبی نیست که اگر در یک نمایشگاه مشابه در خارج، کسی یا غرفهای نرمافزار قفل شکسته بفروشد در جا پلمب میشود. اما در ایران پررونقترین غرفههای نمایشگاه از قضا همانهایی بودند که این نوع نرم افزارها را در حجم20گیگابایت بهقیمت20هزارتومان میفروختند!