دوشنبه ۲۶ مهر ۱۳۸۹ - ۱۸:۰۶
۰ نفر

همشهری آنلاین: بهرام بیضائی در سال ۱۳۱۷ در تهران به دنیا آمد. خانواده‌اش اهل کاشان و آن‌گونه که خود بیضایی نوشته در کار تعزیه بودند. این کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و پژوهشگر ۵ دی ۱۴۰۴ در آمریکا از دنیا رفت.

بهرام بیضایی

بیضایی بعد از اخذ دیپلم در رشته ادبیات وارد دانشگاه شد اما ناتمام این رشته را رها کرد و در سال ۱۳۳۸ به استخدام اداره کل ثبت اسناد و املاک دماوند درآمد.

وی در سال ۱۳۴۱ به اداره هنرهای دراماتیک که بعدها به اداره برنامه‌های تئاتر تغییر نام داد رفت و در این سال پژوهش‌های نمایش در ایران را در مجله موسیقی چاپ کرد.

بیضایی در سال ۱۳۴۴ ازدواج کرد که حاصل آن ازدواج سه فرزند بود. در سال ۱۳۴۸ به عنوان استاد مدعو با دانشگاه تهران همکاری کرد. در سال ۱۳۵۲ از اداره برنامه‌های تئاتر به دانشگاه تهران به عنوان استادیار تمام وقت نمایش دانشکده هنرهای زیبا و مدیریت رشته هنرهای نمایشی انتقال یافت.

بیضایی در سال ۱۳۷۱ با مژده شمسایی(بازیگر و گریمور) ازدواج کرد. در سال ۱۳۷۵ به دعوت پارلمان بین‌المللی نویسندگان در استراسبورگ اقامت گزید و در سال ۱۳۷۶ به ایران بازگشت و کار روی نمایش بانو آئویی نوشته میشیما یوکیو را آغاز کرد.

بهرام بیضایی نوشتن نقد، تحقیق و مطالب پراکنده درباره تئاتر و سینما در نشریات را در سال ۱۳۳۸ آغاز کرد. او از سال ۱۳۴۰ به صورت جدی به نوشتن نمایشنامه پرداخت و در سال ۱۳۴۵ اولین نمایش خود را کارگردانی کرد.

وی در زمینه تئاتر بسیار موفق بود. نمایشنامه‌های بسیار زیادی نوشت که بعدها نمایش‌های بسیاری بر اساس آنها به روی صحنه رفت و نشان داد که سینما را هم خوب می شناسد.

فعالیت سینمایی را با فیلمبرداری یک فیلم ۸ میلیمتری ۴ دقیقه‌ای سیاه و سفید در سال ۱۳۴۱ آغاز کرد. پس از ساخت فیلم کوتاه «عموسبیلو» در سال ۱۳۴۹، اولین فیلم بلندش رگبار را در سال ۱۳۵۰ ساخت.

بیضایی در کنار کارگردانی سینما از بهترین فیلمنامه نویس‌های سینمای ایران نیز به شمار می‌آید. آخرین ساخته او وقتی همه خوابیم در سال ۱۳۸۷ تولید شد.

وی در زمینه سینما توانای خوبی دارد. فیلمنامه های روز واقعه، مسافران و سگ کشی از کارهای او به حساب می آیند.

بهرام بیضایی یکی از معدود هنرمندان ایرانی است که هم در صحنه تئاتر کارنامه‌ای درخشان دارد و هم در سینما. در عین حال او همیشه به پژوهش در زمینه تئاتر هم علاقه داشته و در سالهای دهه ۱۳۴۰ کتابهایی را درباره تئاتر در چین، ژاپن و ایران منتشر کرده که هنوز هم منبع درسی دانشجویان تئاتر محسوب می‌شود.

سینما

برخی از آثار سینمایی بهرام بیضایی:

  • وقتی همه خوابیم - ۱۳۸۷
  • قالی سخنگو -فیلم کوتاه ۱۳۸۵
  • سگ کشی ۱۳۸۰
  • زمانه، تدوینگر، ۱۳۸۱
  • گفتگو با باد -فیلم کوتاه- ۱۳۷۷
  • نقشی بر آب تدوینگر ۱۳۷۶
  • فصل پنجم فیلمنامه نویس ۱۳۷۵

برخی از اجراهای صحنه‌ای بهرام بیضایی:

  • ضیافت و میراث، ۱۳۴۶
  • سلطان مار، ۱۳۴۸
  • مرگ یزدگرد، ۱۳۵۸
  • کارنامه بنداربیدخش، ۱۳۷۶
  • بانو آئویی، ۱۳۷۶
  • شب هزارو یکم، ۱۳۸۲
  • مجلس شبیه در ذکر مصایب استاد نوید ماکان و همسرش مهندس رخشید فرزین، ۱۳۸۴
  • افرا یا روز می‌گذرد، ۱۳۸۶

برخی از افتخارات بهرام بیضایی:

  • برنده سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران (مسافران) (۱۳۷۰)
  • نامزد سیمرغ بلورین بهترین تدوین (مسافران) (۱۳۷۰)
  • برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (سگ کشی) (۱۳۷۹)
  • نامزد تندیس زرین بهترین فیلمنامه در جشن خانه سینما (سگ کشی) (۱۳۷۹)
  • نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (سگ کشی) (۱۳۷۹)
  • نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم (سگ کشی) (۱۳۷۹)
  • برنده تندیس زرین بهترین کارگردانی جشن خانه سینما (سگ کشی) (۱۳۸۰)
  • نامزد تندیس زرین بهترین فیلم جشن خانه سینما (سگ کشی) (۱۳۸۰)
  • نامزد تندیس زرین فیلم منتخب انجمن نویسندگان و منتقدان (سگ کشی) (۱۳۸۰)
  • نامزد تندیس زرین بهترین تدوین جشن خانه سینما (سگ کشی) (۱۳۸۰)
  • نامزد لوح زرین بهترین تدوین جشنواره فیلم فجر (شاید وقتی دیگر...) (۱۳۶۶)
  • نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (روز واقعه) (۱۳۷۳)
  • کاندید تندیس زرین بهترین عنوان‌بندی جشن خانه سینما (سگ کشی) (۱۳۸۰)
  • برنده مجسمه سپاس بهترین فیلمنامه (رگبار) [ دوره ۵ جشنواره سپاس (مسابقه)] (۱۳۵۱)
  • برنده سیمرغ بلورین بهترین تدوین برای فیلم وقتی همه خوابیم (۱۳۸۷)
  • نامزد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (وقتی همه خوابیم) (۱۳۸۷)

این کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس و پژوهشگر ۵ دی ۱۴۰۴ در آمریکا از دنیا رفت.

آخرین بروزرسانی  Dec ۲۷, ۲۰۲۵ - شنبه ۶ دی ۱۴۰۴

کد خبر 118657
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سینما

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز