سیاستهای تدوین شده در سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کشور تعیین و ترسیم چشمانداز فرهنگی ایران هستند. هر بنای تاریخی و هر ساختمان فرهنگی در گوشه و کنار کشور بخشی از تاریخ پرافتخار این مرز و بوم است که نگهداری از آن، بقای فرهنگی ایرانی را بهدنبال دارد. اما در هفتهای که گذشت نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز بهعنوان یک نهاد نظارتی از عملکرد این سازمان ابراز نارضایتی کردهاند.
اواسط هفته بود که نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه انتظار نمایندگان از سازمان میراث فرهنگی بیش از آن چیزی است که تاکنون در این سازمان اتفاق افتاده، گفت: اقدامات گستردهای که برای شناسایی مناطق گردشگری انجام شده بود تاکنون هیچ نتیجهای نداشته است. جواد آرینمنش، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: طرحهای نیمهکاره گردشگری، بیتوجهی به حوزه میراث فرهنگی و مشکلات هنرمندان صنعتکار، نمونهای از مشکلاتی است که سازمان میراث فرهنگی به آن رسیدگی نکرده است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس اضافه کرد: قرار بود برخی مناطق مستعد گردشگری با برنامهریزی و هماهنگیهای دولت به مناطق نمونه گردشگری تبدیل شود در حالی که تنها مناطق نمونه کشور همان مناطقی هستند که بهصورت خودجوش توسط مردم به جاذبه گردشگری تبدیل شده و رشد گردشگر داشتهاند.
اشاره این نماینده مجلس به موضوعاتی چون وعده ساخت 1000 سرویس بهداشتی و مراکز خدماتی بینراهی توسط کشور اسپانیا از زمان ریاست رحیم مشایی بر این سازمان است که تاکنون محقق نشده است.
از همین رو بود که حدود دو ماه پیش نیز رئیس فراکسیون گردشگری مجلس از احضار رئیس سازمان میراث فرهنگی برای پاسخگویی در مورد اجرای کند برنامههای گردشگری خبر داد و به خبرگزاری مهر گفت: عملکرد ناموفق در جذب سرمایهگذار، هتلهای بلاتکلیف، آمار پایین ورود گردشگر و فاصله زیاد با اهداف سند چشمانداز موارد انتقادی اعضای فراکسیون است.
اسدالله عباسی افزود: در سفرهای استانی هیأت دولت، مناطق گردشگری بسیاری در شهرهای ایران تعریف و تعیین شد که متأسفانه تا به حال پیشرفت فیزیکی و ملموسی نداشتهاند و با توجه به اینکه اعتبارات و تسهیلات ویژهای برای آنها در نظر گرفته شده اما هنوز نتوانستهاند سرمایهگذار جذب کنند. وی افزود: این موضوع نیاز به بررسی و ارائه توضیحاتی از سوی رئیس سازمان میراث فرهنگی دارد. همچنین لازم است در دور سوم سفرهای استانی هیأت دولت گزارشی از تحقق اهداف گردشگری ارائه و تصمیمگیری شود. رئیس فراکسیون گردشگری مجلس با بیان اینکه روند کار در مناطق نمونه گردشگری بسیار کند است، گفت: هتلی هفت ستاره در رامسر کلنگ زنی شد اما اکنون بعد از سه سال با توجه به تخریبهای محدوده آن هنوز هیچ کاری برای ساخت هتل انجام نشده است. عباسی تصریح کرد: قرار بود در مسیرهای بین راهی نیز مجتمعهای رفاهی و سرویسهای بهداشتی ساخته شود اما این طرح هم محقق نشد.
اراده قوی وجود ندارد
اما گاهی اوقات دیده میشود که مسئولان سازمان میراث فرهنگی به آماری استناد میکنند که این موارد از سوی بخش خصوصی قابلقبول نیستند. از جمله این موارد میتوان به تعداد گردشگران ورودی به کشور، توسعه گردشگری مذهبی، تبلیغات گردشگری و غیره اشاره کرد.
آرین منش، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در این باره گفت: توسعه گردشگری زیارتی در شهری مانند مشهد اتفاقی است که بهصورت طبیعی رشد پیدا کرده است، چون زمانی که 20میلیون گردشگر وارد شهر میشود سرمایهگذاران و هتلسازان هم خودبهخود رغبت پیدا میکنند که مراکز اقامتی بسازند. آرین منش اتفاقات مثبت و کمی که در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری افتاده است را نتیجه برنامهریزیهای سازمان متولی ندانست و افزود: اگر مکانی را که ظرفیت گردشگری دارد اما استقبالکننده ندارد رونق بدهیم شاهکار کردهایم نه آنکه مناطقی که خودبهخود گردشگرپذیر هستند را جزو افتخارات و اقدامات سازمان خود بدانیم. وی ضمن تأیید وجود مشکلات زیاد در سازمان میراث فرهنگی گفت: نیازمند اراده قوی برای ساماندهی حوزه میراث فرهنگی هستیم.
این در حالی است که اسدالله عباسی رئیس فراکسیون گردشگری مجلس به تبلیغات گردشگری کشورهای دیگر که منجر به خروج گردشگر از ایران به کشورهای همسایه شده اشاره کرد و گفت: کشورهایی مانند ترکیه در ایران تبلیغات گردشگری بسیار خوبی دارند. این موضوع باعث میشود تا ایرانیان نیز به صنعت گردشگری آنها رونق بدهند. باید بررسی شود آیا ایران نیز چنین تبلیغاتی در آن کشورها دارد و مهمتر آنکه نتیجه این تبلیغات چه بوده است.
وی ادامه داد: مواردی از این قبیل کارهای نسنجیده در سازمان میراث فرهنگی زیاد است. هدف فراکسیون گردشگری کمک به سازمان میراث فرهنگی است اما اگر این سازمان بخواهد یک طرفه پیش برود باید پاسخگو باشد؛ چرا که یکی از وظایف مهم این سازمان پیشبرد اهداف برنامههای گردشگری در برنامه پنجم توسعه و رسیدن به افق چشمانداز 20 ساله است.
پیش از این در زمان انتقال کارکنان سازمان میراث فرهنگی به شهرهای مختلف کشور نیز تعدادی از کارکنان معترض با نمایندگان دیدار و مشکلات خود را مطرح کرده بودند.
در همان زمان جواد آرینمنش، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره انتقال سازمان میراث فرهنگی انتقادات زیادی داشت و به همشهری گفته بود: وقتی کارشناسی از تهران به شهرستان میرود انواع امتیازات را به او میدهند که این نوعی بیعدالتی است، چراکه این فرد نسبت به کارشناس همرتبهخود که در همان شهرستان کار میکند از حقوق و مزایای بیشتری برخوردار است. همچنین وی با اشاره به مشکلات دیگر کلانشهرها گفت: میخواهیم مشکلی را حل کنیم یا به آنها اضافه کنیم؟ شهرهای شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز و کلانشهرهای دیگر همان مشکلاتی را دارند که در تهران وجود دارد. آرینمنش درباره ساختار یک سازمان نیز افزود: جداکردن بخشهای یک سازمان و استقرار آن در شهرستانها ساختار سیستمی و هماهنگ سازمان را به هم میزند.