اگر چه به گفته معاون وزیر بهداشت از ابتدای امسال 400 تخت آی‌سی‌یو به تخت‌های بیمارستان‌های استان تهران اضافه شده است ولی تمرکز این تخت‌ها در پایتخت و توزیع ناعادلانه آنها این افزایش را ملموس نمی‌‌کند لذا برای حل این معضل ، طراحی و راه‌اندازی یک بخش بینابین آی‌سی‌یو و بخش عمومی از نیازهای اساسی مراقبت‌های ویژه بیمارستانی کشور است .
دکتر سیدحسین اردهالی ، عضو هیأت علمی و فلوشیپ مراقبت‌های ویژه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این خصوص گفت: سطح ارائه خدمات درمانی در بخش ICU بهتر و بالاتر از بخش‌های عادی است و هنگامی که بیمار از آی‌سی‌یو مرخص شده و به بخش عادی منتقل می‌شود به‌علت افت کیفی خدمات گاهی مجدداً دچار مشکل شده و به بخش ICU بازگردانده می‌شود که بهترین راه‌حل این مشکل طراحی یک بخش بینابینی با کیفیت خدمات درمانی متوسط است تا بتواند بیمار را در یک وضعیت پایدار به بخش عمومی منتقل کند. ضمن اینکه خدمات این بخش بینابینی حتما باید تحت پوشش بیمه‌های درمانی قرار گیرد.
وی ، وجود نگرش‌های غیرعلمی را دلیل بروز مشکلات مختلف در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها دانست و گفت : متأسفانه در کشور ساختار منسجم و تعریف‌شده‌ای برای بخش ICU وجود ندارد. در حالی که در بسیاری از کشورهای دنیا برای هر بیمار بدحال در بخش ICU حداقل یک پرستار تعریف می‌شود، در کشور ما به‌علت کمبود فضای فیزیکی، تجهیزات و نیروی دانش آموخته، عملا این کار مقدور نیست.
دکتر اردهالی گفت : این نگرش غیرعلمی باعث شده که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور تعریف بخش ICU را فقط در وجود تخت، مونیلاتور و مانیتور بدانند و همین موضوع باعث فقر تجهیزاتی و کمبود فضا و امکانات در این بخش شده است و مباحث مهمی مانند طراحی فضای فیزیکی و استانداردهای طراحی بخش ICU مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
فقدان استراتژی عملی پیشگیری از عفونت در بخش آی‌سی‌یو، نداشتن ابزار مناسب پایش ازقبیل دمای بدن، توزین بیمار و..، عدم‌اندازه‌گیری بالانس ازت در بیماران، تغذیه و تهویه نامناسب در بخش ICU و در نظر نگرفتن تمهیدات لازم برای کاهش و به حداقل رساندن تحرک و جابه‌جایی بیماران بخش ICU برای جراحی، تصویربرداری و سایر اقدامات تشخیصی و درمانی، از ضعف‌ها و مشکلات عمده مراقبت‌های ویژه بیمارستانی کشور است.
شکایت و نارضایتی مردم از کمبود تخت‌های ویژه خصوصا آی‌سی‌یو در تمامی بیمارستان‌های دولتی همواره وجود داشته و بعضا بیماران نیازمند به این تخت‌ها، روزها و هفته‌ها در مراکز درمانی و اورژانس بیمارستان‌ها در انتظار به‌سر می‌برند و به‌دلیل عدم‌تناسب تعداد تخت‌های فعال با تجهیزات مربوط (مانیتور- دستگاه مونیلاتور- تنفس مصنوعی- کنترل قلب و عروق) بیماران بستری در این مواقع به ناچار از تجهیزات مشترک استفاده می‌کنند.
فاقد تجهیزات اما پرهزینه !به‌نظر می‌رسد هزینه بالای تخت‌های آی‌سی‌یو از مهم‌ترین علل کمبود این تخت‌ها به‌شمار می‌رود. این تخت‌ها که به خاطر تجهیزاتشان بسیار هزینه‌بر هستند، به‌طور متوسط 50 برابر یک تخت متوسط هزینه دارند و کمبود اعتبارات باعث شده در بیمارستان‌های دانشگاهی با ظرفیت 500 تخت بستری، تنها 6 تخت در بخش آی‌سی‌یو موجود باشد درحالی‌که براساس استانداردهای جهانی باید بین 5 تا10 درصد تخت‌های یک بیمارستان به تخت‌های بخش آی‌سی‌یو اختصاص یابد.
جهشی که می‌تواند به هزاران بیماری که پس از اعمال جراحی، تصادف و... نیازمند مراقبت‌های ویژه هستند، فرصت زندگی دوباره ببخشد چراکه به اعتقاد کارشناسان هر قدر هم که اقدامات مراکز اورژانس سریع صورت پذیرد و بیمار قبل از، از دست رفتن فرصت طلایی بازگشت به زندگی به مراکز درمانی ارجاع شود، مادامی که بیمارستان‌ها و سایر مراکز درمانی با کمبود تخت روبه‌رو باشند، تمام تلاش‌های انجام شده بی‌ثمر خواهد بود.
دکتر احمد رضا سروش، متخصص جراحی، در این خصوص به همشهری می‌گوید: احداث یک تخت آی‌سی‌یوی استاندارد با در نظر داشتن چند فاکتور از قبیل فضا، نیروی انسانی و تجهیزات مکمل این تخت‌ها، بالای 100میلیون تومان هزینه می‌برد. کارشناسان می‌گویند تهران شهری بزرگ و مهاجرپذیر است و مهاجران ضمن اینکه خودشان خدمات درمانی و بهداشتی را دریافت می‌کنند والدین و اقوام‌شان را نیز به تهران می‌آورند. یک دلیل مهم دیگر درخصوص ضرورت افزایش تخت‌های آی‌سی‌یو، بحث پیوند اعضا و شیمی‌درمانی و... است که در حال حاضر نسبت به قبل افزایش داشته و همه این موارد به نوعی به مراقبت‌های ویژه نیازمندند.
سامانه توزیع بیماران اورژانس هوشمند می شود
کارشناسان می‌گویند سامانه توزیع بیماران اورژانس در سطح شهر را باید هرچه‌سریع‌تر هوشمند کرد تا با در نظر گرفتن توان سرویس‌دهی بیمارستان، بیمار به آن منتقل شود، در غیراین صورت بیمار به مرکزی منتقل می شود که هیچ امکان و توان سرویس‌دهی ندارد و اورژانس تنها محل تراکم بیماران می‌شود . در بیمارستان‌های دولتی که وظایف مختلفی از قبیل درمان بیماران، پژوهش، آموزش دانشجو، تربیت فلو و پذیرش بیماران مختلف را برعهده دارند، نمی‌توان به حجم زیادی از بیماران خدمات مناسب ارائه داد.
دکتر محمد مهدی قیامت، رئیس انجمن بیهوشی نیز در این خصوص به همشهری می‌گوید: براساس ادعای مسئولان وزارت بهداشت، تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو افزایش داشته است ولی این افزایش نه اثر بخش بوده و نه قابل لمس چون کمبود ما در این حوزه خیلی بیشتر از اینهاست.
به گفته او، بر اساس استاندارد جهانی، اختصاص ۵ درصد از تخت‌های هر بیمارستان به بخش مراقبت‌های ویژه ضروری است، درحالی که در کشور ما تقریبا هیچ بیمارستان خصوصی و دولتی از استاندارد لازم برخوردار نیست.
به اعتقاد این پزشک متخصص بیهوشی، درحالی‌که بسیاری از تخت‌های آی‌سی‌یو در بیمارستان‌های ما استاندارد لازم را ندارند و برای ارائه خدمات درمانی کامل تجهیزاتشان تکمیل نیست.وی می‌گوید:می‌گوید: 2 هزار تخت آی‌سی‌یو اگر اضافه شده باشد، در مناطق محروم و مناطقی که اساسا چنین امکانی نداشته‌اند، مستقر شده و از همین رو، افزایش این امکانات در شهرهای بزرگ کمتر حس می‌شود.
رئیس انجمن بیهوشی کشور با اشاره به اینکه در حال حاضر پیداکردن تخت آی‌سی‌یو برای بیمارستان‌ها درصورت داشتن رابطه ممکن است، می‌افزاید: در غیراین صورت بیمارانی که رابطه‌ای در بیمارستان‌ها و تشکیلات نظام درمانی ندارند، جان خود را از دست می‌دهند.
کارشناسان معتقدند که برای مطلوب شدن شرایط مراقبت‌های ویژه باید تعداد تخت‌های آی‌سی‌یو به دو برابر افزایش یابد؛ اگرچه مشکل فقط کمبود بودجه برای احداث این تخت‌ها نیست بلکه عدم‌مدیریت صحیح، توزیع غلط و... نیز این مشکلات را دوچندان می‌کند.
