آنچه در پی میآید گزارشی است کوتاه از خدمتی که شما از آن بهرهمند هستید.
فکر بهرهگیری همشهری از رسانه SMS برای ارسال خبر به سال گذشته بر میگردد، اما این کار به طور جدی از 4-5 ماه پیش در دستور کار قرار گرفت و اکنون میتوان ادعا کرد با کار ویژه تازهای که برای SMS تعریف شده، رسانهای تازهای وارد بازار شلوغ خبررسانی کشورمان شده است.
نخستین روزی که قرار شد این کار رسانهای را به طور جدی شروع کنیم شبح یک سؤال بزرگ از جلوی چشمانمان عبور میکرد. از خود میپرسیدیم در دنیایی که رادیو پیام، هر 15 دقیقه آخرین خبرها را از عمق کهکشانها و قعر دریاها بیرون میکشد و به گوش شنوندگان میسپارد و یا شبکه خبر تلویزیون که از صبح علیالطلوع تا نیمه شب، صدها گزارش تصویری را بر چشم بینندگان مینشاند و همزمان با این دو، چند شبکه دیگر سیما، علاوه بر بخشهای خبری رسمی، آخرین اتفاقات را لحظه به لحظه به صورت زیرنویس منتشر میکنند و نیز سایتهای خبری پرشماره، برای لحظهای آرامش ندارند، SMS را چه به خبررسانی؟ و از آن مهمتر، مگر نه اینکه کاربرد SMS، به درست یا غلط در فرهنگ ارتباطی ما ایرانیها طور دیگری تعریف شده است؟
وادی تازهای بود و تجربهای نو، باید وارد میشدیم و تجربه میکردیم و برخلاف انتظارمان بیش از آنچه تصور میکردیم کارمان گرفت.
با یک خبر کوتاه که در روزنامه همشهری انتشار یافت، افراد زیادی مشترک شدند، کافی بود – و هست – که به شماره 1000251 یا 3000251 یک پیام کوتاه فرستاده شود و بعد از آن هر مشترک به فراخور نیازش اخبار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، شهری، IT و سیاسی را دریافت کند. کار واقعا به همین راحتی است. اما برای همین راحت شدن همکارانمان در مدیریت انفورماتیک همشهری با نرمافزارها و سخت افزارها، کلی کلنجار رفتهاند و چه بسا بارها اعصابشان «هنگ» کرده است.
با این همه، اما هنوز در ابتدای راهیم. در اروپا SMS به عنوان یک رسانه خبری قابلیتهای فراوانی دارد که ما برای رسیدن به آن به اندازه زمین تا آسمان فاصله داریم. اما خرسندیم که زیرساختهای لازم برای رسیدن به آنها را دستکم در حد دانش خود فراهم کردهایم و اگر فناوری (تکنولوژی سابق) رفاقتش را با ما به هم نزند به آنها میرسیم.
اجازه بدهید در باب این تواناییها فعلا وعده ندهم و تنها به این قابلیت اشاره کنم که به خواست خدا روزی فرا میرسد که هر علاقهمندی بتواند اطلاعات دلخواهش را در مدت زمانی کمتر از یکی، دو دقیقه از آرشیو اطلاعات الکترونیک همشهری دریافت کند و به رخ دیگران بکشد.
به تکنولوژی اشاره کردم و دریغ است نگویم چه پدری از مادر آورده است! لابد برخی از شما هم با این پدیده روبرو شدهاید که چندین پیام یکسان پشت سر هم برایتان آمده و با اینکه خبر ارسالی ساعت 8 صبح را مثلا 3 بعدازظهر روی گوشی خود دریافت کردهاید و یا بدتر از آن، ساعت 7:30 صبح خبری فرستادهایم و ساعت 8 آنرا تکمیل کردهایم اما خبر اولی به گوشیتان نرسیده و دومی رسیده، میتوانیم حدس بزنیم چقدر کلافه شدهاید.
به عنوان نمونه حدود یک ماه قبل خبر ناگوار سقوط اخیر هواپیما در فرودگاه مهرآباد را پیش از هر رسانه دیگری ارسال کردیم. ساعتی بعد یکی دو خبر تکمیلیاش را هم فرستادیم. از صدقه سر تکنولوژی خیلیها خبر اول را نگرفتند و طبیعی است با دیدن خبر دوم و سوم هاج و واج بمانند. اینها عیب ما نیست عیب تکنولوژی است!
بگذارید قبل از اینکه شکایت از فناوری را به پایان ببریم، به یک نکته دیگرهم اشاره کنیم.
ما معمولا از اخبار رسمی خبرگزاریها، روزنامهها، سایتها و... استفاده میکنیم و به طور متوسط روزانه بین 40 تا 60 خبر میفرستیم. ادعا میکنم اصول حرفهای اطلاعرسانی و ژورنالیسم را میشناسیم. به مصالح نظام و جامعه هم از نوع اصولگرایانهاش اعتقاد و التزام عملی داریم و با این همه، البته به افرادی که گرایش سیاسی به این سو و آن سوی دارند حق میدهیم که از خبری رنجیده و حتی از دایره انصاف خارج شوند!
در روزهای قبل از انتخابات اخیر، یکی دو روزنامه که دست اندرکارانش از عزیزترین دوستانمان هستند و رفاقتمان مربوط به روزگاران پیش است از فهرست چندین هزار خبر SMS همشهری، فقط 4 یا 5 خبررا پیدا کردند و آنها را تبلیغ علیه دولت تشخیص دادند! یکی دو سایت هم که نمیدانم به کی و کجا وابستهاند، آن را تکرار کردند.
آن دوستان مطبوعاتی را نه به اخلاق و انصاف – که نیک میدانم متصف به آن هستند – که به رعایت اصول حرفهای اطلاعرسانی توجه میدهم. کاش هنگامی که فهرست طویل! این چهار پنج خبر را به دستشان میدادند از آنها میخواستند اشارهای به خیل خبرهایی که معمولا گرایش کار دستگاههای اجرایی است و گاهی شدت مثبت بودنش، صدای مخاطبان ما را درآورده است، داشته باشند، ضمن اینکه انتشار این نوشته را عمدا به تاخیر انداختیم تا در کوران انتخابات، معنا و مفهوم خاص پیدا کند. با این همه نه از شما گلایهای داریم و نه اصول حرفهای را به خاطر افرادی که گزارش غلط به شما دادهاند کنار میگذاریم. به آن خبر رسانها هم از قول ما بگویید.
هر کس بد ما به خلق گوید
ما چهره به غم نمیخراشیم
ما نیکی او به خلق گوئیم
تا هر دو دروغ گفته باشیم
نه! پشیمان شدم! همین را هم نگوئید. حالا آنها دروغی گفتهاند، ما چرا بگوئیم؟!
برگردم سراغ فناوری، شاید بگوئید برای ماها عادت شده است که ندانم کاریهایمان را به گردن تکنولوژی بیندازیم و چون او زبان دفاع ندارد هر چه میخواهیم بارش میکنیم. اما نمیدانید از دست این زبان بسته، چه مرارتها و زجرها که نکشیدهایم.
به خصوص وقتی میخواستیم خبرها را برای مشتاقان ، به حروف فارسی ارسال کنیم، بلایی سرمان آورد که نگو و نپرس. اگر تکنولوژی اعصابی باقی بگذارد! درباره آینده SMSها حرفهای دیگری هم هست که به بعد، وامیگذاریم.
محمد مهاجری
مدیر اطلاعرسانی الکترونیک همشهری