تعطیلاتی که به شکل قانونی در تقویم کشور انعکاس یافته یا به‌صورت غیررسمی و بنا به صلاحدیدهای دولت در طول سال اعمال می‌شود به‌عنوان یکی از چالش‌های پیش روی اقتصاد ایران در دهه‌های اخیرمعرفی شده است. کارشناسان بر این باورند که به‌واسطه سهم بالای دولت در اقتصاد ایران، عمده زیان‌های ناشی از این تعطیلات به دولت تحمیل می‌شود.
عده‌ای نیز بر این باورند که درآمد نفت و دسترسی به منابع بانکی این قدرت را به دولت داده است تا هزینه‌های ناشی از تعطیلات خود خواسته را بپوشاند و تنها بازنده این تعطیلات بخش خصوصی خواهد بود که با برهم‌خوردن نظم تجاری و کاری خود در سطح بین‌المللی، تا مدت‌ها توان بازسازی آن را نخواهد داشت.
بخش خصوصی زمینگیر می‌شود
محمد رضا خباز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در گفت‌وگو با همشهری گفت: تعطیلات اینچنینی بخش خصوصی و بازرگانی را زمینگیر می‌کند. وی با اشاره به تعطیلات پنجشنبه و جمعه در ایران و شنبه و یکشنبه در سایر کشورها، ادامه داد: بخش خصوصی و بازرگانی کشور در طول هفته 3روز فرصت مبادله و تجارت بین‌المللی را دارد که این فرصت نیز با تعطیلات اینچنینی از بین می‌رود و بعضا خسارت‌های سنگینی را نیز به آنها تحمیل می‌کند.
تسکین مقطعی
اما مهدی تقوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه به همشهری گفت: از آنجا که بهره‌وری نیروی انسانی در ایران بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است، تعطیلی آخر هفته تاثیر زیادی بر اقتصاد کشور نخواهد گذاشت.این در حالی است که اگر دولت اقدام به تعطیلی این دو روز نمی‌کرد، آلودگی هوای تهران آثار به‌مراتب زیانبار‌تری بر جای می‌گذاشت.
تقوی، تعطیل کردن ادارات و سازمان‌های دولتی را تسکین مقطعی دانست و ادامه داد:گسترش شبکه مترو، اصلاح سیستم خودروهای تولید داخل و بهره‌گیری از دانش و تکنولوژی روز دنیا در تولید خودرو، از رده خارج‌کردن وسایل نقلیه فرسوده و فرهنگ‌سازی برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی از جمله اقدامات تاثیر‌گذار در کاهش آلودگی هوا در درازمدت است.
کاهش تولید ناخالص داخلی
پدرام سلطانی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز با تاکید بر آثار سوء تعطیلی بر اقتصاد کشور گفت: این تعطیلات در شاخص‌های کلان اقتصادی موجب کاهش تولید ناخالص ملی شده و در سایر شاخص‌ها به‌صورت غیرمستقیم بر نرخ بیکاری و بهره‌وری تاثیر منفی خواهد گذاشت.
وی فرهنگ غلط کم‌کاری در روزهای قبل و بعد از تعطیلی و پایین بودن بهره‌وری نیروی انسانی در ایران را از جمله عوامل تشدید‌کننده آثار سوء تعطیلات دانست.به باور بسیاری از کارشناسان وارونگی هوا در اواخر فصل پاییز و زمستان از یک دهه پیش هر ساله اتفاق افتاده است و مسئولان تنها با راهکارهایی همچون تعطیلی سعی در رفع آن داشته‌اند و هیچگاه به این معضل به‌صورت جدی نگاه نشده است.
اخلال در نظام مالی بخش بازرگانی
مسعود دانشمند، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز به همشهری گفت: وارونگی هوا معضل دیروز و امروز نیست و هیچگاه راه حل جدی و قطعی برای آن اتخاذ نشده است.وی تعطیلات پیش‌بینی‌نشده را موجب اخلال در نظام مالی بخش بازرگانی دانست و ادامه داد:تعطیلی بانک‌ها و ادارات، عدم‌پرداخت تعهدات مالی را درپی‌خواهد داشت و این خسارات ناشی از آن بخش بازرگانی و تجاری کشور را در سطح داخلی و بین‌المللی با مشکلات فراوانی مواجه می‌کند.
دانشمند افزود: تا زمانی که برای این معضل راه‌حل اساسی نداشته باشیم ضمن تحمیل خسارات ناشی از آلودگی هوا به مردم و جامعه، خسارات جبران ناپذیری نیز متوجه اقتصاد ملی خواهد شد.
ضرر 350 میلیارد تومانی
براساس این گزارش، محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی، در موضوع آلودگی هوا اقدامات پیشگیرانه را مقدم بر تعطیلی دانست و به ایسنا گفت: تعطیلات پیش‌بینی‌نشده ضررهای جبران‌ناپذیری به اقتصاد کشور وارد می‌کند، لذا بهتر است پیش از اتخاذ هرگونه تصمیمی درخصوص تعطیلات، اقدامات پیشگیرانه براساس سلسله‌مراتب تعیین‌شده به اجرا درآید.
به گفته وی هر روز تعطیلی در تهران 350میلیارد تومان ضرر اقتصادی در پی دارد.اغلب کارشناسان و فعالان اقتصادی کشور بر این باورند که اگرهزینه‌هایی را که به‌واسطه تعطیلی ادارات، سازمان‌ها و واحدهای اقتصادی ایجاد می‌شود صرف راهکارهای اساسی برای کاهش آلودگی هوا و بالا بردن سطح تکنولوژی و کیفیت خودروها و صنایعی آلاینده کنیم در آینده با بن‌بست‌های مدیریتی اینچنینی برای رفع آلودگی هوای تهران مواجه نمی‌شویم.
