شورش مسلحانه سال 2002 این کشور را به 2 بخش تقسیم کرد و از آن زمان توافقنامههای صلح و میانجیگریهای منطقهای هنوز نتوانسته است این بحران را بهطور کامل حل کند؛ اگرچه به نظر میرسد اجماعی در داخل این کشور بر سر ضرورت حرکت به سمت راهحل سیاسی برای این بحران دیده میشود.
طی بیش از 3 دهه بعد از استقلال، ساحل عاج تحت رهبری نخستین رئیسجمهور خود و با آرامش قومی و مذهبی و اقتصاد توسعهیافته، در وضعیتی مطلوب به سر میبرد. اما این وضعیت آرام با کودتای رابرت گویی علیه دولت هنری بدی در سال 1999 به پایان رسید. بدی از کشور گریخت اما این واقعه بذر نفاق و نارضایتی قومی و بهویژه ضدیت با مسلمانان منطقه شمال این کشور را کاشت و سرآغاز تحولات ناگوار بعدی در ساحل عاج شد.
ساکنان شمال همواره از این گلایه داشتهاند که مورد تبعیض قرار میگیرند و دولت آنها را خارجی خطاب میکند نه ساحل عاجی واقعی. به همین خاطر عده زیادی از ساکنان این منطقه کارت هویت ملی ندارند و از حق رای هم محروم هستند.
آلاسان اواتارا رقیب اصلی رابرت گویی از منطقه شمال کشور، در سال 2000 از شرکت در انتخابات منع شد و به این ترتیب گویی فقط با یک نامزد دیگر به نام لوران گباگبو در انتخابات رقابت کرد. گباگبو در همان سال در یک شورش مردمی گویی را از قدرت برکنار کرد و خشونت، سراسر کشور را فرا گرفت.
در این درگیریهاعده زیادی از حامیان اواتارا کشته شدند. در سپتامبر سال 2002 شورش و درگیری و خشونت سراسر کشور را فراگرفت و مسلمانان شمال کشور هدف اصلی این خشونتها بودند. این خشونتها در سالهای بعد کاهش یافت اما شرایط در این کشور همچنان پرتنش است و اختلافات شمال و جنوب همچنان ادامه دارد. میان شمال و جنوب منطقه حائلی ایجاد شده که صلحبانی آن در دست نیروهای فرانسوی و سازمان ملل است.
گباگبو که در سال 2000 برای یک دوره 5 ساله بهعنوان رئیسجمهور قدرت را به دست گرفت، طی سالهای بعد با توصیه سازمان ملل و اتحادیه آفریقا و برای حفظ ثبات در کشور، دوره کاری خود را سال به سال تمدید کرد تا اینکه با فشار مخالفان قرار شد امسال آخرین سال ریاستجمهوری او باشد.
به همین دلیل ماه گذشته انتخابات ریاستجمهوری برگزار شد اما این انتخابات برنده قطعی نداشت و به دور دوم کشیده شد. دور دوم انتخابات هفته گذشته برگزار شد و در نتیجه آن هر دو نامزد شرکتکننده یعنی گباگبو و اواتارا خود را برنده انتخابات اعلام کردند. شورای قانون اساسی ساحل عاج که گفته میشود تحتتأثیر و در اختیار طرفداران رئیسجمهور و دولت است، گباگبو رئیسجمهور کنونی را برنده انتخابات اعلام کرده اما کمیسیون انتخابات اواتارا را رئیسجمهور اعلام کردهاست.
اختلاف رای این دو فقط 2 درصد بودهاست. سازمان ملل و کشورهای غربی هم از موضع کمیسیون انتخابات ساحل عاج حمایت کرده و اواتارا را برنده انتخابات میدانند. ابتدای این هفته هر دو نامزد ریاستجمهوری مراسم تحلیف به جا آوردند و هر دو خود را رئیسجمهور اعلام کردند.
اکنون ساحل عاج تنها کشور دنیا با 2 رئیسجمهور است که هیچ کدام هم حاضر نیست به نفع دیگری از قدرت کناره بگیرد. در پی بروز بحران سیاسی در ساحل عاج، اتحادیه آفریقا اعلام کرد تابو امبکی، رئیسجمهوری سابق آفریقای جنوبی را برای میانجیگری راهی این کشور خواهد کرد.
امبکی دیروز برای آغاز رایزنیها وارد ساحل عاج شد. این در حالی است که گروههای مخالف، امبکی را به گباگبو نزدیک میدانند و از همین حالا درباره نتیجه این رایزنیها ابراز ناامیدی کردهاند. اگر مذاکرات امبکی و میانجیگری اتحادیه آفریقا به نتیجه برسد، ممکن است الگویی مانند دیگر کشورهای آفریقایی برای تقسیم قدرت در دولت در این کشور هم تعریف و اجرا شود.