پزشکان آلمانی گزارش کردند که مردی دچار ویروس ایدز (HIV) را معالجه کرده‌اند. پزشکانی که دارویی به نام PLX4302 مورد بررسی قرار دادند که توانست تومورهای بیماران مبتلا به سرطان پوست از نوع ملانوم را که هیچ درمان دیگری بر آن موثر نبود، را از بین ببرد. و دانشمندان برای اولین بار "حیات مصنوعی" را ایجاد کردند.
اما در سال 2011 چه پیشرفت‌های مهمی را می توان انتظار داشت؟ هفت پیش‌بینی برای سال آینده بر اساس گفته‌های کارشنان حوزه‌های مختلف پزشکی که ممکن است باعث ارتقای سلامتی ما شود، در زیر آمده است:
پیش‌بینی اول:
نتایج در مورد یک واکسن امیدوارکننده بر ضد HIV اعلام خواهد شد
یک مرد آمریکایی در ماه دسامبر در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفت، زیرا پزشکان آلمانی او اعلام کرده‌اند که توانسته‌اند این مرد HIV مثبت را علاج کنند. این مرد دچار لوسمی میلوئیدی حاد (نوعی سرطان خون مرگبار) شده بود و پزشکان در سال 2007 برای درمان سرطان خون او را مورد پیوند مغز استخوان قرار دادند. در عین در کمال خوش‌شانسی آنها دریافتند که فرد اهداکننده مغز استخوان به این بیمار دارای یک جهش ژنتیکی نادر به نام دلتا 32 بوده است، که باعث مقاومت طبیعی نسبت به ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV می‌شود.
این مرد سه سال پس از این پیوند هیچ نشانه‌ای از HIV نشان نمی‌دهد.
اما به غیر از این مورد که توجه همه رسانه‌ها را به خود جلب کرد، یک پیشرفت علمی دیگر ممکن است با احتمال بیشتری به افراد مبتلا به HIV و ایدز در سال 2011 کمک کند.
بررسی‌ها در سال 2009 در تایلند نشان داد که یک واکسن می‌تواند خطر ابتلا به HIV را حدود 30 درصد کاهش دهد. دکتر سوزان زولا- پازنر، پژوهشگر ایدز در مرکز پزشکی لانگون در دانشگاه نیویورک میگوید این اولین نشانه موفقیت واقعی یک واکسن HIV بود و راهنمایی برای پژوهش‌های آینده در این مورد است.
زولا پازنر میگوید: "این اولین و تنها نوری است که در تونلی بسیار تاریک تابیده است و این احتمال را مطرح میکند که ما پیشرفت در این زمینه را آغاز کرده باشیم."
زولا پازنر با اشاره به موفقیت پزشکان آلمانی میگوید تنها بخش بسیار محدودی از بیماران مبتلا به HIV میتوانند مغز استخوانی را از یک اهداکننده با مقاومت طبیعی نسبت به ایدز پیدا کنند که با بدن آنها تطبیق داشته باشد، و حتی اگر چنین اهداکننده‌ای پیدا شود، خطر مرگ در حین انجام دادن عمل پیوند مغز استخوان بالاست.
بنابراین او به جای پیوند مغز استخوان، امیدهایش را به پیشرفت‌ها در زمینه واکسن HIV متمرکز میکند.
او میگوید: "اگر ثابت شود که واکسن تایلندی‌ها در برابر HIV محافظت ایجاد کرده است، اساسی برای ساخت واکسن‌های دیگر فراهم می‌شود."
زولا- پازنر میگوید نتایج بیشتر در مورد این واکسن تجربی در میانه سال 2011 اعلام خواهد شد.
پیش‌بینی دوم:
بسیاری از قلب‌های آسیب‌دیده را با منجمد کردن آنها می‌توان ترمیم کرد
تنها در آمریکا 2.2 میلیون نفر به یک عارضه ریتم قلب به نام "فیبریلاسیون دهلیزی" مبتلا هستند؛ این بیماران در سال 2011 ابزار جدیدی را برای درمان این عارضه در اختیار خواهند داشت: ابزاری که بافت قلب را منجمد میکند.
یک قلب سالم تحت یک الگوی زمان‌بندی‌شده پیام‌های الکتریکی منقبض می‌شود،اما افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی پیام‌های الکتریکی به طور نامنظم صادر می‌شود و باعث می‌شود که دهلیزها (حفرات بالایی قلب) به جای ضربان واقعی تنها لرزشی نامنظم داشته باشند. فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند به خستگی، تنگ نفس، و حتی سکته مغزی بینجامد.
در این ماه سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از دستگاه کاتتر قطع‌کردن با انجماد (cryoablation) ساخت شرکت Arctic Front را مورد تایید قرار داد، که سطح مقطع‌های بافت قلب را به جای سوزاندن آن با انرژی امواج رادیویی پرفرکانس، منجمد میکند. دکترها میتوانند از این وسیله برای ایجاد عامدانه بافت جوشگاهی در قلب استفاده کنند، و پیام‌های نامنظم الکتریکی را که باعث ایجاد فیبریلاسیون دهلیزی می‌شوند، مهار میکند.
دکتر موسی منصور،که از این وسیله در کارآزمایی‌های بالینی در بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون آمریکا استفاده کرده است، میگوید: "ثابت شده است این شیوه درمان می‌تواند در 70 درصد بیماران این بیماری را درمان کند."
او میگوید: "شیوه قدیمی سوزاندن با امواج رادیویی پرفرکانس با همین میزان موفقیت همراه است، اما به اعتقاد ما درمان با این روش آسان‌تر است." به گفته او با تصویب این روش جدید تعداد بیشتری از افراد درمان دریافت خواهند کرد.
پیش‌بینی سوم:
پایین آوردن حد وزن برای جراحی چاقی بر تصمیم میلیونها فرد چاق اثر می‌گذارد
جراحی یکی از بحث‌برانگیزترین راه‌حل‌ها برای مشکل چاقی است، گرچه پژوهش‌ها نشان داده است که جراحی معده یکی از موثرترین درمان‌های کاهش وزن است.
در سال آینده گزینه جراحی کاهش وزن برای میلیونها نفر آمریکایی بیشتر امکان‌‌پذیر خواهد شد. تا همین اواخر، براساس قوانین سازمان غذا و داروی آمریکا تنها افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آنها دست کم 40 بود یا آنهایی که BMI آنها 35 یا بالاتر بود و یک مشکل وخیم بهداشتی ناشی از چاقی‌شان هم داشتند، نامزد جراحی معده برای کاهش وزن (جراحی برای کارگذاری باند معده ساخت شرکت آلرگان) می‌‌شدند. در این نوع جراحی پزشک یک حلقه سیلیکونی قابل‌بادشدن را دور بخش بالایی معده قرار می‌دهد و آن را می‌کشد تا حجم معده کاهش یابد.
در اواخر سال 2010، سازمان غذا و داروی امریکا معیارهای برای استفاده از این باند معده را تغییر داد. اکنون اغلب افرادی که BMI آنها 35 یا بالاتر است میتوانند این عمل را انجام دهند، و بیماران با BMI سی یا بالاتر هم دارای یک مشکل پزشکی جدی مربوط به چاقی هستند، نیز میتوانند تحت این عمل قرار گیرند.
دکتر جرج فیلیدینگ، مشاور جراحی که در بخش جراحی کاهش وزن در مرکز پزشکی لانگون در دانشگاه نیویورک کار میکند، میگوید: " تنها یک نفر از هر 50 نفر می‌تواند با استفاده از رژیم غذایی و ورزش 25 کیلوگرم کاهش وزنش را برای یک سال حفظ کند. و این یعنی مقدار زیادی اتلاف وقت برای افرادی که چاق هستند."
او میگوید: "جراحی تاثیربخش است، این امر کاملا ثابت شده است. در سراسر جهان، بدون توجه به این که چه روش به کار رود، نتایج موفق جراحی کاهش وزن مشاهده می‌شود."
فیلدینگ یادآور شد اگر شخص دیابت دارد و BMI او 30 است، 25 کیلوگرم وزن کم کند، 80 درصد احتمال دارد که دیگر نیاز به داروی دیابت نداشته باشد. او گفت: "به معنای واقعی کلمه میلیونها نفر در جهان وجود دارند که BMI آنها 30 تا 35 است و مبتلا به دیابت هستند.
اما پزشکان متخصص کاهش وزن در مورد خطرات جراحی برای کاهش وزن در هنگامی که گزینه‌های درمانی دیگر وجود دارد، هشدار می‌دهند.
دکتر لی کاپلان، رئیس مرکز وزن در بیمارستان عمومی ماساچوست میگوید: "درست است که جراحی‌های کاهش وزن، از هر نوعی چه کارگذاشتن باند معده، جرای بای‌پس معده و غیره تا به حال موثرتر از سایر گزینه‌های درمانی بوده‌اند، اما مشکل این است جراحی یک عمل تهاجمی است. آنها با خطراتی همراه هستند."
کاپلان گفت تنها 2 درصد بیمارانی که دارای معیارها برای جراحی کاهش وزن هستند، واقعا تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، که تا حدی ناشی از خطرات این جراحی‌هاست.
کاپلان تایید کرد که پژوهش در مورد افرادی که مورد عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفته‌اند،به درک دقیق‌تر این که چگونه بدن وزن کم میکند و وزن خود را در همین حد پایین نگه می‌دارد.
کاپلان میگوید: "گرچه جراحی به خودی خود نسبت به سایر روش‌های کاهنده وزن با فراوانی زیادی در میان افراد چاق انجام نمی‌شود، اما ما به میزان زیادی از این جراحی‌ها اطلاعات به دست می‌آوریم." دکترها قبلا فکر می‌کردند که جراحی کاهش وزن با کوچک‌تر کردن معده باعث کاهش وزن می‌شود، اما اکنون شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد جراحی کاهش وزن در واقع سازوکارهای فیزیولوژیکی را که نهایتا تعیین می‌کنند فرد وزن اضافه کند یا نه، دگرگون میکند.
پیش‌بینی چهارم:
ناهار مدارس با ترکیبی عرضه خواهد شد که میزان چاقی را در نسل بعدی پایین خواهد آورد
کارشناسان آمریکایی بیش از آنکه به روش‌های جراحی برای کاهش وزن امیدوار باشند، به لایحه "کودکان سالم عاری از گرسنگی" دلبسته‌اند که از سال 2011 به مرحله اجرا در می‌آید.
به گفته آکادمی متخصصان اطفال آمریکا این مقررات جدید میزان پرداخت‌ها دولت فدرال آمریکا را برای ناهار مدارس به اندازه 6 سنت به ازای هر وعده غذایی می‌افزاید. این لایحه 4.5 میلیارد دلار اضافی به سوی برنامه‌های ناهار مدارس در طول 10 سال سرازیر خواهد کرد، و وزارت کشاورزی آمریکا را ملزم میکند که استانداردهای تغذیه‌ای را برای غذاهای فروخته‌شده بوسیله ماشین‌های خودکار در مدارس را تعیین کند.
دکتر فیلدینگ میگوید: "اگر شما به کودکی در سن پنج شش سالگی بتوانید بگویید: نگاه کن غذای واقعی این است- نه آنچه در مکدونالد می‌فروشند، این غذایی واقعا تازه است، آنگاه بخت زیادی برای جلوگیری از چاقی خواهید داشت. هنگامی که کودک چاق شد و به سن 10 یا 12 سالگی رسید، هر چه قدر هم در این مورد به او نصیحت کند، بی‌فایده خواهد بود."
او میگوید: "می‌توان با آموختن درباره غذای سالم به نسل آینده فرصتی برای سالم زندگی کردن داد."
کاپلان این قانون جدید را "فوق‌العاده" می‌‌داند.
کاپلان می گوید: "هنگامی که برنامه ناهار مدارس 50 سال پیش در آمریکا آغاز شد، هدف آن مقابله با چاقی نبود، هدف آن مقابله با سوء‌تغذیه بود. اکنون چاقی مشکلی بزرگتر از سوء‌تغذیه بدل شده است."
پیش‌بینی پنجم:
منوی رستوران‌ها میزان کالری غذاها را فهرست خواهد کرد تا به شما کمک کند میزان دریافت کالری روزانه‌تان را کاهش دهید
امسال در همه آمریکا به پیروی از شهر نیویورک، رستوران‌های زنجیره‌ای ملزم خواهد بودند میزان کالری غذاهای‌شان را در کنار اقلام معمول غذایی در منوی‌شان نشان دهند. این اجبار بخشی از لایحه "محافظت از بیماران و مراقبت با هزینه‌های قابل‌پرداخت" است که رستوران‌های زنجیره‌ای را که در 20 یا تعداد بیشتری مکان شعبه دارند موظف میکند تا بهار 2011 میزان کالری‌های غذاهای‌شان در کنار غذاهای‌شان بنویسند.
فیلدینگ میگوید: "به نظر مردم توجهی به میزان کالری‌ها نخواهند کرد. اگر توجهی به این موضوع داشتند اصلا به چنین فروشگاه‌هایی نمی‌رفتند.، زیرا همه می‌دانند که چه غذاهایی در این مکان‌ها به انها ارائه می‌شود."
بر اساس مقررات سازمان غذا و داروی آمریکا این الزام در مورد فهرست کردن میزان کالری‌ها در ماشین‌های خودکار فروش مواد غذایی و "محل‌های دیگر عمده فروشی مواد غذایی" هم صادف است.
کاپلان میگوید: "به نظر من این کار کمک‌کننده است." اما او نیز معتقد است که با نگرش واقعگرایانه اثر این قانون "کاملا محدود خواهد بود." با این حال او می‌افزاید: "با توجه به اینکه این کار خطری ندارد، حتی اگر منافع آن نامعلوم باشد، به نظر من باید آن را انجام داد."
پیش‌بینی ششم:
علم ژنومیک داروهایی را خواهد یافت که بر روی ما موثر باشد
تعیین توالی کل ژنوم انسانی یک دهه پیش 3 میلیارد دلار خرج برداشت. اما به گفته دکتر اریک توپول از موسسه علم ترجمه زیستی اسکریپز در لا یولا در کالیفرنیا این کار سال گذشته تنها حدود 10 هزار دلار هزینه داشت.
توپول میگوید انتظار دارد که سال 2011 شاهد کاهش مجددی در قیمت نقشه‌برداری ژنی افراد و رسیدن به حدود 4000 دلار باشد. و به گفته با از میان رفتن موانع مالی پیشرفت‌های پزشکی بیشتری بر اساس پژوهش ژنومی در سال آینده به دست خواهد آمد.
او میگوید" این حوزه در حال فوران است."
به گفته توپول برای مثال سال گذشته شرکت‌های داروسازی Medco و CVC/Caremark شروع به بررسی ژن‌های بیمارانی کردند که به طور گسترده‌ای از داروی قلبی پلاویکس (Plavix)- یک داروی ضد تجمع پلاکت‌ها- کردند. این پژوهشگران دو ژن را به نام‌های PON1 و CYP2C19 را شناسایی کردند- که میتوانند تعیین کنند یک فرد چگونه به داروی پلاویکس پاسخ می‌دهد.
توپول میگوید: "این دو ژن توضیح‌دهنده این هستند که چرا اثرات این دارو که دومین داروی پرفروش در جهان است، این همه در میان افراد متفاوت فرق دارد. دو سوم بیماران به خوبی به پلاویکس پاسخ می‌دهند، اما در بقیه یا اثرات مفید دارو ظاهر نمی‌شود و/یا عوارض جانبی دارو فرد را گرفتار میکند."
به گفته توپول بررسی‌های ژنتیکی از هم اکنون جهش‌هایی را یافته‌است که تعیین‌کننده نحوه پاسخ فرد به داروهای ضدمالاریا، رقیق‌کننده خون و داروهای ضدسرطان هستند.
توپول میگوید پژوهشگران در مورد داروی اینترفرون که برای درمان هپاتیت C به کار می‌رود، ژن‌هایی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند نیمی از بیماران مبتلا به این بیماری را از عوارض اینترفرون مضون نگه دارد.
توپول میگوید: "50 درصد از بیماران به اینترفرون پاسخ نمی‌دهند، و این دارو برای‌شان 50 هزار دلار خرج برمی‌دارد، و تازه آنها را به عوارض جانبی هم دچار میکند. این مثال قابل‌توجهی از چگونگی تاثیر ژنومیک بر درمان بیماران است. بررسی ژنتیکی باعث صرفه‌جویی مالی به مقدار زیاد می‌شود، بیماران را از سال‌های تحمل عوارش دارویی که برای‌شان فایده‌ای ندارد، خلاص میکند."
پیش‌بینی هفتم:
ژنومیک به ما کمک میکند به درکی جدید از سرطان برسیم
توپول پیش‌بینی میکند قیمت پایین تعیین توالی ژنوم افراد سال آینده اخبار خوبی برای پژوهش سرطان نیز به ارمغان بیاورد،چرا که به گفته او تعیین توالی ژنوم انسانی بسیار ارزان‌تر و سریعتر شده است، و بیوانفورماتیک بیشتر پیشرفته‌تر شده است.
توپول میگوید با وجود تکنولوژی سریعتر پژوهشگران سرطان بسیار ساده‌‌تر می توانند به مقایسه ژنوم یک شخص - ژنوم "رده سلول‌های زایایی" که فرد با آنها به دنیا آمده است، با ژنوم جهش‌یافته تومورهای سرطانی او بپردازند تا ژن‌هایی را بیابند که برانگیزاننده سرطان هستند. به عبارت دیگر ژن‌هایی را بیابند که سلول‌های سرطانی را وا می‌دارند که به صورت سرطانی عمل کنند.
به گفته توپول چنین پژوهش‌هایی از هم اکنون به بیماران مبتلا به سرطان پوست از نوع ملانوم که داروی قوی PLX4032 را مصرف می‌کنند، نفع رسانده است. پژوهش‌های ژنومی نشان داده است که بیماران مبتلا به ملانوم که تومورهای آنها دارای جهشی به نام BRAF باشند، از این دارو سود خواهند برد.، در حالیکه بیمارانی که تومورهای‌شان این جهش را ندارد با مصرف این دارو احتمالا بدتر خواهند شد.
توپول میگوید پژوهش‌های مشابهی "در جهت کسب نتایج بهتر از درمان سرطان از هم اکنون در حال انجام است."
LiveScience
