این در حالی است که براساس مستندات موجود، این طرح در سال 1379 یعنی 10سال پیش راه‌اندازی شده و چندین سال است که بر بستر آن اطلاعات میان دانشگاه‌ها مبادله می‌شود.
ممکن است گفته شود که قرار است ظرفیت این شبکه افزایش یابد که حتی در این صورت نیز نام افتتاح یا راه‌اندازی بر آن نمی‌توان گذاشت چرا که در این صورت هر کارخانه‌ای که مقداری بر ظرفیت آن افزوده شود باید دوباره راه‌اندازی شود.
خبر راه‌اندازی شبکه علمی کشور همان قدر برای دانشگاهیان عجیب است که گفته شود کارخانه ایران خودرو راه‌اندازی می‌شود چون قرار است فلان تعداد به ظرفیت تولید خودروهای آن افزوده شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که این اتفاق متأسفانه چندین بار دیگر نیز در باره شبکه علمی کشور رخ داده مثلا در سال 1386 نیز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از راه‌اندازی این طرح خبر داده بود.
براساس اطلاعات مندرج در وب‌سایت شبکه علمی کشور به آدرس www.iranscience.net چنین آمده است: طرح اولیه شبکه گسترده و اختصاصی دانشگاه‌ها سال1373 در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران پایه‌ریزی شد، در سال1377 مراحل اجرایی آن آغاز شد و نهایتا در آذرماه1379 یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های WAN کشور با زیرساخت مستقل مخابراتی و اتصال بیش از 100 مرکز آموزشی و دانشگاهی با حضور معاون اول رئیس‌جمهور وقت افتتاح شد.
از آن زمان تا‌کنون دفتر فناوری اطلاعات فعالیت‌های مختلفی را در راستای ایجاد و توسعه، شبکه علمی کشور به انجام رسانده که محور اصلی آنها عبارت است از: ایجاد و توسعه زیرساخت انتقال اطلاعات (اینترانت) گسترده در سطح کشور بین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی به‌منظور ایجاد شبکه علمی کشور، مدیریت و ارائه محتوی (Content) روی شبکه علمی از طریق ایجاد زیرساخت ملی، ساماندهی و تسهیل دسترسی به منابع علمی موجود در کتابخانه‌ها و مراکز اسناد ( اعم از نشریات الکترونیکی، کتب، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع)، ارتقای کیفیت جست‌وجو، تنوع خدمات و افزایش بهره‌برداری، توسعه همکاری‌های بین‌المللی برای تقویت زمینه‌های آموزشی و پژوهشی غیرحضوری و از راه‌دور، دسترسی به اینترنت و خدمات شبکه‌ای برای کاربران دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی.
شبکه علمی چه چیزی را منتشر می‌کند؟
مسئولان وزارت ارتباطات در زمان راه‌اندازی این شبکه اظهار داشته بودند: با راه‌اندازی شبکه علمی کشور علاوه بر اتصال دانشگاه‌ها، بستر آزمایشی برای انجام فعالیت‌های علمی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات آماده شده و تمامی شبکه‌های دانشگاه‌ها به شبکه علمی کشور متصل می‌شوند و همه دانشگاه‌ها در این چارچوب می‌توانند به نزدیک ترین مراکز مخابراتی متصل شوند و پهنای باند شبکه ملی را دریافت کنند و علاوه بر آن با راه‌اندازی این شبکه خدمات پردازش بالایی ایجاد می‌شود.
البته اینکه تا چه اندازه نظام دانشگاهی ایران قادر به تولید اطلاعات و انتشار آنها بر بستر یک شبکه الکترونیکی است جای سؤال و شک و تردید وجود دارد، چرا که سیستم‌های دانشگاهی در ایران حتی قادر به توسعه و به روز رسانی وب‌سایت‌های اینترنتی خود نیز نیستند و به همین دلیل کمترین جایگاه را در بین وب‌سایت‌های دانشگاهی جهان دارند، این به هیچ وجه به معنی ضعف قدرت علمی دانشگاه‌های ایران نیست بلکه به این معنی است که سامانه‌های تولید و انتشار اطلاعات و به اشتراک گذاشتن گزارش‌های علمی در ایران به‌صورت دقیق و قوی وجود ندارد.
ساده‌ترین شبکه موجود میان دانشگاهیان، شبکه اینترنت است، با این وجود دانشگاه‌های ایران فاقد شبکه‌های قوی اینترنتی هستند و هزینه بالای اینترنت نیز به‌عنوان مشکلی اساسی برای آنها مطرح است چند سال پیش رئیس‌جمهور برای حل این مشکل به وزارت ارتباطات دستور داد اینترنت را به دانشگاه‌ها رایگان بدهند اما این دستور هیچ‌گاه حالت عملی به‌خود نگرفت و وزارت ارتباطات زیر بار این دستور نرفت و کماکان هزینه‌های اینترنت بخش عمده‌ای از هزینه‌های جاری دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهد و به همین دلیل نیز مدیران دانشگاه‌ها ترجیح می‌دهند توسعه اینترنت در محیط دانشگاه را از دستور کار خود خارج کنند.
شبکه علمی کشور قرار است جایگزینی برای این مشکل باشد یعنی اتصال دانشگاه‌ها به وسیله فیبر نوری به یکدیگر برای تبادل اطلاعات. منتهی به‌رغم اقدامات مثبت وزارت ارتباطات مبنی بر کابل کشی تا دم در دانشگاه‌ها، عملا دانشگاه‌ها از این ظرفیت به درستی استفاده نمی‌کنند تا جایی که برخی مسئولان مخابرات بارها از خالی ماندن این ظرفیت گلایه کرده‌اند.
یک‌بار دیگر صورت مسئله را مرور می‌کنیم. شبکه علمی کشور سال‌هاست راه‌اندازی شده، فیبر نوری میان دانشگاه‌ها کشیده شده اما از این ظرفیت به درستی استفاده نمی‌شود. مشکل چیست؟ به‌نظر می‌رسد مشکل اساسی در عدم‌انتشار اطلاعات توسط مراکز تولید اطلاعات علمی است. این تفکر در ایران اساسا رایج نیست که اطلاعات برای انتشار است. چرا باید گزارش‌ها و اطلاعاتی روی شبکه‌های اینترنتی منتشر شود که هیچ سود مستقیمی برای تولید‌کنندگان آن ندارد؟ حالا همه ترجیح می‌دهند مصرف‌کننده اطلاعات باشند تا تولید‌کننده و منتشر‌کننده اطلاعات. این درد سرش از همه چیز کمتر است. بعد هم می‌توان هر چند سال یک‌بار با حضور خبرنگاران و مسئولان این شبکه را افتتاح کرد و افتخار راه‌اندازی‌‌اش را به نام خود ثبت کرد.
