تلویزیون به دلایل مختلف در دوره‌های گوناگون و برای جذب مخاطب، دچار تب سریال‌ها و فیلم‌های آلمانی، فرانسوی، آمریکایی و البته کره‌ای شده است.اگر سلیقه مخاطبان ایرانی را بررسی کنیم به این نکته می‌رسیم که مسئولان تلویزیون خود بیشتر به این تب دامن زده‌اند و چنان براساس علاقه مخاطبان به خرید و پخش سریال روی آورده‌اند که در نهایت دلزدگی مخاطب را به‌دنبال داشته است. نگاهی به لیست سریالهای خارجی پخش شده در شبکه‌های مختلف تلویزیون، گواه این ادعاست که برنامه‌ریزی مشخصی برای پخش سریالهای خارجی وجود ندارد. متن کامل را در صفحه 9 بخوانید.
شبکه اول، تنها داستان‌های پلیسی و استرالیایی
نگاهی به فهرست سریال‌هایی که از شبکه اول سیما از سال 87 تا امسال پخش شده است نشان می‌دهد که شبکه یک به پخش سریالهای پلیسی خارجی بیشتر رغبت نشان داده و البته در انتخاب محصولات خارجی توجه خودش را بر تولیدات کشور استرالیا متمرکز کرده‌است.
سریال «ماموران آبی‌پوش» از شبکه یک سیما روزهای پایانی پخش خود را سپری می‌کند. این سریال زمانی پخش‌اش شروع شد که مجموعه پلیسی «دایره جنایی» در دی ماه سال گذشته به اتمام رسیده بود.
در این 2 کار، 2 نقطه مشترک می‌توان یافت؛ هر دو سریالهای استرالیایی هستند و هر دو داستانی پلیسی- جنایی دارند. اما سریالهای پلیسی شبکه یک فقط به این دو محدود نمی‌شود . پیش از پخش این 2مجموعه، پخش سریال «کمیسر لسکو» از اواخر سال 85 شروع شده بود؛ سریالی پلیسی محصول فرانسه که پخش آن تا بهمن سال 87 هم ادامه داشت. با پایان این سریال پلیسی، باز هم یک کار پلیسی جایگزین آن شد، اما این‌بار مسئولان به سراغ همتایان ایرانی کمیسر لسکو یعنی «کارآگاه علوی» ساخته حسن هدایت رفتند تا علاقه‌مندان مجموعه‌های پلیسی هرگز جای خالی کارآگاه، پلیس، قتل و جنایت را احساس نکنند.
در میان سریالهای خارجی شبکه یک، سریالی ایتالیایی با نام «فیلپو» هم دیده می‌شود؛ کاری که برخلاف کارهای دیگر این شبکه، داستانی خانوادگی داشت و در آذر 87 از این شبکه پخش شد. اما معروف‌ترین کاری که از این شبکه پخش می‌شود، سریال استرالیایی «پرستاران» است. پخش این مجموعه از فروردین سال 1385 آغاز شد و بنا به اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه اول سیما، پخش آن تا آبان91 ادامه خواهد داشت. گرچه از تعداد بینندگان «پرستاران» در طول این 4 سال به علت تغییر مسیر داستانی، حذف شخصیت‌های قدیمی و البته کوتاه شدن بخش‌هایی که به زندگی اشخاص می‌پردازد کاسته شده، اما این سریال استرالیایی همچنان مخاطبان خود را دارد تا نشانه‌ای برای استقبال سریال‌هایی استرالیایی باشد.
شبکه 2، آغازگر تب کره‌ای
با اینکه شبکه 2 سیما در سال 85 با پخش سریال «جواهری در قصر» با شخصیت اصلی مجموعه به نام یانگوم آغازگر تب‌تند کره‌ای بود، اما در چند سال اخیر این شبکه به پخش سریال‌هایی از کشورهای دیگر علاقه نشان داد به‌طوری که از سال 87 تا امسال هیچ سریال کره‌ای از این شبکه پخش نشده است.
در این شبکه تنوع تولیدات کشورهای مختلف دیده می‌شود. ایتالیا با 3 سریال «افسران پلیس»، «کمین‌گاه» و «آشیانه عقاب‌ها»، انگلستان با 3 مجموعه «الماس نتراشیده»، «کنت‌مونت‌کریستو» و «پلیس هالبی» و سوریه با داشتن 3 سریال «مدیرکل»، «دسیسه» و «زیتون سرخ» در مقام اول قرار دارند. مقام دوم اختصاص به کشور آلمان، فرانسه و هنگ‌کنگ دارد. سازندگان آلمانی سریالهای «بازرس توپراک» و «کنت‌مونت کریستو» را به ایران فروختند که سریال آخر محصول مشترک آلمان و انگلستان است. سریالهای «معلم» و «ژان مولن» از کشور فرانسه و سریالهای «معبد شائولین» و «داستان بروس»، از کشور هنگ‌کنگ هر کدام با 2 مجموعه در مقام بعدی قرار دارند. کشور لهستان با «تعیین‌کننده» و ترکیه با «حلالم کن» هر کدام با یک مجموعه آنتن شبکه دو را پر کرده‌اند.
شبکه 3، ادامه‌دهنده مسیر کره‌ای‌ها
اگر شبکه 2 سیما را آغازگر سریالهای کره‌ای بدانیم، شبکه 3 سیما ادامه دهنده این راه است. با پخش سریالهای «تاجر پوسان» در تابستان 87، «افسانه جومونگ» در زمستان 87 و ادامه پخش این سریال تا سال 88 و «سرزمین بادها» در سال 89 می‌توان نتیجه گرفت که این شبکه هر سال یک سریال کره‌ای پخش کرده و هرگز آنتن خود را از کارهای کره‌ای خالی نکرده‌است. البته اگر به چند سال قبل برگردیم یعنی به سال 86 به سریال «امپراتور بادها» می‌رسیم که در پاییز آن سال از شبکه 3 سیما پخش شد.
به‌نظر می‌رسد که شبکه 3 سیما علاوه بر پخش سریالهای کره‌ای به پخش سریالهای ایتالیایی با محور پلیسی هم علاقه‌مند است. «جنایت‌های غیرحرفه‌ای1» و «جنایت‌های غیرحرفه‌ای2» در سال 87 و 88 از این شبکه پخش شد. همچنین پخش سریال «48ساعت» هم در ادامه پخش سریالهای ایتالیایی با داستان پلیسی- جنایی بود.
اگر سال‌ها پیش با نمایش سریال «سال‌های دور از خانه» یا همان اوشین، تب سریالهای ژاپنی آغاز شد، در چند سال اخیر خبری از پخش سریالهای ژاپنی نبود تا فروردین امسال که سریال «به سوی خوشبختی» از این شبکه پخش شد. پخش این سریال خاطرات خوب سال‌های گذشته را زنده کرد و با اتمام پخش آن، آنطور که شبکه 3 اعلام کرد، به علت درخواست مخاطبان این کار مجددا بازپخش خود را شروع کرد که هنوز هم از این شبکه پخش می‌شود.
تیرماه امسال سریال «پزشک دهکده» از این شبکه پخش شد؛ سریالی کانادایی که پیش از این از شبکه2 سیما بارها پخش شد و این‌بار با پخش مجدد خود از شبکه 3 سیما باز هم توانست، عنوان پربیننده‌ترین سریال تلویزیون را از آن خود کند. شاید دلیل عنوان پربیننده‌ترین سریال برای کاری که چندبار از تلویزیون پخش شده‌است را باید در داستان آن جست‌و‌جو کرد. در میان سریالهای کره‌ای و سریالهای پلیسی هنوز داستان‌های خانوادگی و ملودرام جذابیت خاص خودشان را برای مخاطبان دارند و باید نتیجه گرفت که مخاطب به تنوع هم نیاز دارد حتی اگر این تنوع تکراری باشد.
شبکه 4 سیما، ادبیات تصویری
شبکه 4 از ابتدای تأسیس‌اش با پخش برنامه‌های خاص، نشان داد که مخاطبان خاص را نشانه رفته‌است. به همین دلیل در این شبکه سریالهای خارجی پخش شده است که یا تأکید آن بر شخصیت‌های تاریخی بوده یا براساس یک رمان معروف ساخته شده‌است. از سال87 تا امسال بیش از 30سریال خارجی از شبکه4 سیما پخش شده‌است که 24سریال آن محصول کشور انگلستان است که از این تعداد 10سریال «دوران کهن»، «آزرده دل»، «دن کیشوت»، «ماری کوری»، «دوست مشترک ما»، «میدل مارچ»، «زنان و دختران»، «داستان دو شهر»، «جین ایر» و «لئوناردوداوینچی» محصول شرکت بی‌بی سی است.
گرچه تب سریالهای کره‌ای این شبکه را نگرفت اما سریال «اسپاروخان» محصول چین و «ازسرزمین شمالی» محصول ژاپن تنها سهم کشورهای آسیای شرقی در شبکه 4 سیما بودند. از آن سو 3 سریال آمریکایی «خانواده»، «کار و افتخار» و «کاستر» از این شبکه پخش شدند. «در برابر باد» تنها سریال استرالیایی این شبکه است و برخلاف بقیه شبکه‌های دیگر خبری از سریالهای پلیسی ایتالیایی در آن دیده نمی‌شود. پخش سریالهای «جنایات و مکافات»، «شرلوک هولمز»، «اولیورتوییست»، «هرکول پوآرو»، «رامون کاخال» و... نشانه این است که مسئولان این شبکه بر سریالهای داستانی تأکید دارند.
شبکه تهران، تنوع محیطی و داستانی
از سال 78 تا امسال شبکه تهران، 21 سریال خارجی پخش کرده‌است. سریالهای ساخت کشور انگلستان در رتبه اول این شبکه قرار دارند. «مرکز پزشکی»، «رابین هود 1»، «رابین هود2»، «زندگی در مریخ»، «رابینسون کروزو»، «برای زندگی» و «خانه‌ای در باد» 7 محصول کشور انگلستان هستند که از سال 87 تا امسال از این شبکه پخش شده‌است.
«هشدار برای کبرا 11»، «استادان آهن»، «پلیس دریایی»، «آخرین مهلت» و «نقاب‌دار» از محصولات کشور آلمان هستند که سریال «هشدار برای کبرا 11» یکی از محبوب‌ترین سریالهای این شبکه بود که همواره در نظر‌سنجی رتبه نخست را کسب می‌کرد. پخش این 5 سریال رتبه دوم را به کشور آلمان اختصاص می‌دهد.
شبکه تهران هم از موج سریالهای کره‌ای بی‌نصیب نمانده‌است؛ «انسان خوب»، «متشکرم»، «پشت برج‌سفید» و «مهارت دستان ترو» از جمله این سریالهای کره‌ای هستند که عنوان سوم را از آن کره می‌کنند.
3 سریال فرانسوی «الکس سانتانا»، «پلیس کهنه‌کار» و «رز وول» هم در این سال‌ها نشان‌دهنده این است که این شبکه هر سال یک سریال فرانسوی پخش کرده‌است و سهم کشور ایتالیا در شبکه تهران تنها 2سریال «وکیل تاسکا» و «گروه پلیس» بوده است.
نگاهی به لیست سریالهای خارجی پخش شده در شبکه تهران یک نکته مهم به‌دنبال دارد؛ اینکه تب تند هیچ کشوری مسئولان این شبکه را مجذوب نکرده است.
تنوع محصولات کشورها یکی از مهم‌ترین اتفاقات این شبکه است و سریالهای آلمانی، کره‌ای، فرانسوی و... در یک روند مرتب به روی آنتن رفته و البته داستان‌های تاریخی مثل «رابین هود» و «رابینسون کروزو» در کنار سریال تخیلی «زندگی در مریخ» و در کنار اکشن پلیسی «هشدار برای کبری11» قرار می‌گیرد تا تنوع داستانی هم لحاظ شود.
