امروز 29دی به نامی مسمی شده است که وجه تسمیه آن برای شهروندان و شهرنشینان بسیار مهم است.در سال1374 بود که بحران آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهای دیگر موجب شد تا مسئولان ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا به‌منظور ایجاد حساسیت بین اقشار مختلف جامعه روز 29دی را به نام روز هوای پاک نامگذاری کنند. در طول 15سال گذشته نیز با فرارسیدن هفته و روز هوای پاک نهادهای مربوط برنامه‌هایی را برای این روز تدوین می‌کنند که شاید به نوعی بتوان گفت بیشتر در قالب طرح و فعالیت نمایشی است تا اقدامی جدی و عملی برای کاهش آلودگی هوای شهرها. در این میان شهرداری تهران هر سال با تدوین بسته‌های فرهنگی و برنامه‌های اجرایی برای هفته هوای پاک روزهای پرکاری را پشت سر می‌گذارد. شهرداری تهران از 25دی‌ماه امسال برنامه‌های متنوع خود را برای این هفته آغاز کرده است که تا جمعه همین هفته ادامه خواهد داشت.
هدف اولیه نامگذاری روز هوای پاک ایجاد حساسیت بین اقشار مختلف جامعه بوده است و از آنجایی که کلید اصلی کاهش آلودگی هوا، مشارکت مردمی و افزایش هماهنگی بین‌بخشی است این روز می‌تواند عامل مهمی در ایجاد این مشارکت و هماهنگی بین‌بخشی باشد. همچنین برگزاری مراسم نمادین در این هفته می‌تواند تصویر روشنی از اهمیت حفظ منابع ملی و مصرف بهینه انرژی ترسیم کند که این تصویر با فرهنگسازی مؤثر نقش ماندگاری است که هرگز پاک نخواهد شد. از همین رو است که رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران پیش از آغاز این هفته برنامه‌های شهرداری تهران را اعلام کرد و گفت که روز هوای پاک صرفاً بهانه‌ای است برای جلب مشارکت مردم و مسئولان به اهمیت مقوله آلودگی هوا که در این روز نمادین، شهرداری تهران با تمام ظرفیت برای برگزاری هدفمند برنامه‌ها به شهروندان خدمت می‌کند.
محمد هادی حیدرزاده، رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درباره اقدامات انجام شده برای برگزاری برنامه‌های هفته و روز هوای پاک گفت: امسال نیز مانند سال‌های قبل از آبان ماه شورای سیاستگذاری هوای پاک شهرداری با حضور ارگان‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری تهران تشکیل شد.
شعار روز هوای پاک امسال «قانون و هوای پاک» است؛ شعاری که با توجه به اهمیت قانون و ضمانت اجرایی آن برای برنامه‌های کاهش آلودگی هوا در نظر گرفته شده است.
رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در این باره خاطر نشان کرد:
با توجه به نقش قانون در ضمانت اجرایی برنامه‌ها و همچنین اهمیت آشنایی شهروندان با حقوق شهروندی در زمینه آلودگی هوا برنامه‌های هوای پاک سال‌جاری شهرداری تهران با این محوریت برگزار می‌شود.حیدرزاده با بیان اینکه امسال شرایط آب و هوای تهران شرایط خاصی داشت، افزود: به‌نظر می‌رسد که روز هوای پاک می‌تواند روزی در زمینه اعلان مطالبات شهروندان در زمینه آلودگی هوا باشد و همچنین نقشی که دستگاه‌های حاکمیتی در این زمینه می‌توانند ایفا کنند.
مهندس حیدرزاده گفت: اعتقاد بر این است که روز هوای پاک صرفاً بهانه‌ای است برای جلب مشارکت مردم و مسئولین به اهمیت مقوله آلودگی هوا و با توجه به اینکه روز هوای پاک یک روز نمادین است اما سیاست شهرداری تهران این است که در این روز نمادین با برگزاری برنامه‌های اجرایی هدفمند به شهروندان خدمت کند و امیدواریم که توجه به آلودگی هوا صرفاً در یک روز خلاصه نشود. وی خاطر نشان کرد:
با توجه به اینکه وضعیت هوای تهران به سویی می‌رود که اگر خوب مدیریت نشود و نگاه و تفکر ملی در این زمینه وجود نداشته باشد در سال‌های آینده روز 29دی‌ماه روز در آرزوی هوای پاک نامگذاری خواهد شد، هماهنگی و اجرای مسئولیت‌ها و برنامه‌ها باید اولویت همه دستگاه‌ها با نظارت دستگاه‌های حقوقی که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، قرار گیرد.
روز شمار یک هفته پاک
برنامه‌های ویژه روز هوای پاک امسال 2 جنبه اجرایی و آموزش و فرهنگسازی دارد. این برنامه‌ها از روز شنبه همین هفته برگزار شدند که همچنان تا روز جمعه ادامه خواهند داشت. در ادامه با برخی از برنامه‌های اجرا شده یا در دست‌اجرا آشنا می‌شوید.
تاکسی‌ها و معاینه فنی
روز شنبه همین هفته تعداد 60 عدد از تاکسی‌های تهران به‌صورت نمادین در مـرکز معاینه‌فنی نیایش حاضر شدند. در این مراسم که مسئولان و مدیران شهری حضور داشتند این تاکسی‌ها مورد معاینه فنی قرار گرفتند تا بار دیگر بر اهمیت معاینه فنی تأکید شده و این امر مورد توجه بیشتری قرار گیرد. بد نیست این نکته را بدانید که تا پایان آذر سال‌جاری، 64هزار دستگاه تاکسی به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کرده‌اند که این آمار در مقایسه با مدت مشابه رشد 10درصدی را نشان می‌دهد، چنانچه در مدت مشابه سال قبل نزدیک به 58هزار تاکسی به‌این مراکز مراجعه کرده بودند. دیروز هم تعدادی از خودروهای سازمان آتش‌نشانی مورد معاینه فنی قرار گرفتند. کارشناسان محیط‌زیست بر این باورند که با انجام معاینه فنی تمام خودروهای تهران، آلودگی‌هوا 23درصد کاهش می‌یابد.
راه‌اندازی تاکسی سلامت
برنامه‌های مناسبتی مانند هفته هوای پاک بدون تهیه برنامه‌های فرهنگی و حضور نخبــگان معمــولا نتیجه‌های ملموسی ندارند. به همین دلیل است که دوشنبه گذشته نخبگان حوزه محیط‌زیست برای بررسی راهکارهای مدیریت آلودگی هوا با استفاده از ابزار قانونی گردهم آمدند. در این نشست که مسئولان زیادی حضور داشتند بیانیه‌ای صادر شد تا اهمیت توجه به هوای پاک و راه‌های کاهش آلودگی هوا برای مسئولان مشخص شود. همچنین از دیگر برنامه‌های این روز راه‌اندازی تاکسی سلامت تهران با حضور معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران بود. تاکسی‌های سلامت خودروهای ون هستند که با وسایل مورد نیاز برای مواقع آلودگی هوای تهران تجهیز شده‌اند. روز هوای پاک هرسال در ایران با برنامه‌های ویژه‌ای از سوی شهرداری و با همکاری سازمان‌های دیگر برگزار می‌شود.
نوها آمدند، فرسوده‌ها رفتند
اما دیروز نیز اقدام مؤثری در نوسازی ناوگان خودروهای سازمان آتش‌نشانی و تاکسیرانی صورت گرفت. روز گذشته در مراسم خاصی استفاده از 20 خودروی جدید در سازمان آتش‌نشانی که استانداردهای یورو 3 را دارند و همچنین تجهیزات روز، مورد بهره‌برداری قرار گرفت. همچنین روز گذشته تعدادی از تاکسی‌های فرسوده که در خیابان‌های تهران به انتشار هوای آلوده و گازهای سمی مشغول بودند از رده خارج و به جای آنها تاکسی‌های جدید و استاندارد شامل انواع پژو، پراید و سمند جایگزین شدند.
اما غیراز موارد یاد شده دیروز طرح آموزشی رابطان کوهستان مناطق 22گانه تهران در زمینه محیط‌زیست نیز شروع به کار کرد.
گفتنی است پیش‌تر آموزش‌های زیست محیطی به منظور برگزاری مراسم‌های ویژه در روز هوای پاک به رابطان کوهستان مناطق 22گانه تهران ارائه شد.
مهم‌ترین برنامه‌ها برای روز هوای پاک
بیشترین برنامه‌های هفته و روز هوای پاک امروز در گوشه و کنار شهر برگزار می‌شود. برگزاری همــایش‌راهکارهای استفاده از سیستم‌های بانکداری الکترونیک و افتتاح نرم‌افزار بانکداری الکترونیک بانک شهر و اهدا جوایز به دارندگان حساب همیار محیط‌زیست، افتتاح رسمی بخش محیط‌زیستی سامانه 137، برگزاری کارگاه آموزشی نقش فضای سبز در کاهش آلودگی هوا در کلینیک‌های گل و گیاه مناطق، انجام معاینه فنی خودروهای مسئولان شهر در مرکز معاینه فنی نیایش، برگزاری نخستین فستیوال هنری کودک، نوجوان و هوای پاک با همکاری دفتر رسمی سازمان ملل، تهیه و توزیع انواع اقلام آموزشی با محوریت آلودگی هوا برای شهروندان و ممنوعیت استفاده از خودروی شخصی برای برخی از کارکنان به‌منظور ترویج استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی برخی از برنامه‌های امروز هستند که برای دستیابی به هوای پاک در گوشه و کنار شهر برگزار می‌شوند.
روزهای اختتامیه
هفته هوای پاک فردا و پس‌فردا نیز ادامه خواهد داشت. فردا همایش بزرگ سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی شهر تهران با محوریت هوای پاک در فرهنگسرای اشراق برگزار می‌شود. در این مراسم اقشار مختلف مانند پزشکان محله، روسای هیأت‌های مذهبی، رانندگان تاکسی‌ها، بانوان و... حضور خواهند داشت. شهردار تهران نیز در این مراسم حضور پیدا می‌کند. برگزاری کارگاه آموزشی ویژه خبرنگاران در زمینه آلودگی هوا به همراه افتتاح 11 ایستگاه سنجش آلودگی صوتی و تجهیز ناوگان حمل‌ونقل غیرموتوری یا همان دوچرخه به تعداد 800 دستگاه هم روز پنجشنبه برگزار می‌شود. اما در روز جمعه که آخرین روز هفته نیز هست برنامه‌های متنوعی چون دوچرخه سواری 500 نفری در محدوده بازار از ساعت 7:30 تا 10 و نیز مراسم اختتامیه جشنواره آموزشی کودک و نوجوان فرهنگسراهای مناطق مختلف در فرهنگسرای شفق برگزار می‌شود.
