این روش که به‌صورت آزمایشی برای2 سال قرار است از امسال برگزار شود، به‌دنبال کم کردن مشکلاتی است که با انتخاب سلیقه‌ای دانشگاه‌ها و ظرفیت محدود آنها و متقاضیان بسیارشان ایجاد شده است؛ مشکلاتی که هم برخی دانشگاه‌ها از آن گله داشته‌اند، هم داوطلبان دکتری.
محمد‌حسین سرورالدین رئیس سازمان سنجش در این باره گفت: شرایط به‌گونه‌ای است که دوره دکترا، باید به‌صورت متمرکز برگزار شود. تا پیش از این دانشگاه‌ها و استادان ترجیح می‌دادند که دانشجویان خود را که در دوره لیسانس و یا فوق‌لیسانس در همان دانشگاه بوده‌اند به‌دلیل شناختی که از سوابق آنها داشتند، برای دوره دکتری انتخاب کنند. این روش به‌نظرشان منطقی هم می‌آمد.
از سوی دیگر دانشجویان برخی از دانشگاه‌ها که دوره دکتری ندارند و یا ظرفیت پایینی دارند نمی‌توانستند در دانشگاه‌هایی که استادان دانشجویان خود را انتخاب می‌کنند به‌صورت عادلانه انتخاب شوند. نکته دیگر اینکه وقتی دانشگاه‌ها خودشان آزمون برگزار می‌کنند هر داوطلب می‌بایست برای شرکت در دوره دکتری به تمام 60-50 دانشگاهی که رشته مورد نظر وی را داشت در سراسر کشور مراجعه می‌کرد، برای هر آزمون حدود 50هزار تومان پرداخت می‌کرد، به تعداد زیادی شهر سفر می‌کرد، پرونده تشکیل می‌داد و... که با نیمه‌متمرکز شدن این آزمون بخش عمده‌ای از این مشکلات بر طرف خواهد شد.
سرورالدین در مورد ویژگی‌های این آزمون اظهار‌داشت: بار اصلی بردوش دانشگاه‌ها خواهد بود. درواقع امتحان کتبی که سازمان سنجش برگزار خواهد کرد یک امتحان عمومی است برای هر گروه آزمایشی و نه برای هر رشته و گرایش. علاوه بر 2 درس اصلی (انگلیسی و استعدادسنجی تحصیلی) چند درس مشترک دیگر نیز انتخاب شده است مثلا برای کل گروه فنی- مهندسی
3 درس انتخاب شده است که یکی از آنها ریاضی است. برای رشته‌های علوم انسانی که نمی‌توان درس مشترک داد چند زیرگروه انتخاب شده است.
این آزمون به گفته رئیس سازمان سنجش بومی شده آزمون GRE است که در کشور‌های دیگر برای مقطع دکتری برگزار می‌شود. در این روش 3 برابر ظرفیت دانشگاه‌ها، دانشجو به‌ترتیب نمره آزمون معرفی خواهد شد. به‌طور تقریبی ظرفیت پذیرش دانشجوی دکتری در سراسر کشور حدود 3 هزار نفر است که 3 برابر این عدد و یا بیشتر به دانشگاه‌ها معرفی خواهند شد. به‌طور مثال اگر دانشگاهی برای رشته‌ای خاص 10نفر ظرفیت پذیرش داشته باشد 30نفر معرفی خواهند شد؛ دانشگاه‌ها از میان این 30 نفر با انجام مصاحبه و یا هر روشی که برای خود دانشگاه ملاک است دست به انتخاب دانشجو می‌زنند. در آزمون سازمان سنجش 80درصد امتیاز را نمره کتبی و 20درصد را سوابق تحصیلی دربرخواهد داشت. نتیجه نهایی را نیز سازمان سنجش اعلام خواهد کرد.
سازمان سنجش پیش از این برای دانشگاه صنعتی شریف و امیر‌کبیر آزمون GRE برگزار کرده است.وی در مورد تأثیر 20درصدی سوابق تحصیلی در نتیجه آزمون گفت: این سابقه با احتساب معدل لیسانس و فوق‌لیسانس خواهد بود ولی این اعداد در فرمول خاصی قرار می‌گیرد که تراز دانشگاه‌ها در آن تأثیر‌گذار است؛ به این معنا که مثلا معدل 18 فلان دانشگاه با معدل 14دانشگاهی معتبرتر برابری کند.
وی گفت: منابع آزمون در دفترچه راهنمایی که تا سوم بهمن منتشر خواهد شد آمده است؛ در برخی از آنها منابع مربوط به دوره کارشناسی و برخی رشته‌های میان‌رشته‌ای از ترکیب کارشناسی و کارشناسی ارشد است. منابع جدید در دفترچه‌های آزمون اعلام خواهد شد.
براساس این آیین‌نامه کسانی که نمره مطلوب ( بسته به رشته نمره فرق می‌کند) در آزمون‌های ILTS، تافل و تولیمو را کسب کرده باشند لزومی برای پاسخگویی به سؤالات زبان انگلیسی ندارند. به‌طور مثال NOT (آزمون زبانی که وزارت علوم برگزار می‌کند) 80برابر است با 575 تافل،6.5 ILTS و 85 در MSRT (آزمونی که معاونت دانشجوبی وزارت علوم برگزار می‌کند).
وی با اشاره به اینکه امتحان سازمان سنجش گزینش دانشجو است و نه پذیرش آن گفت: مخالفان این روش کسانی هستند که معتقدند من هرکسی را که دوست داشته باشم می‌پذیرم در حالی که دانشجویی که از مناطق محروم می‌آید باید امکان پذیرش در دانشگاه‌های معتبر را داشته باشد.
سرورالدین در پاسخ به سؤالی در مورد شرکت یافتن در رشته‌ای که در چندین دانشگاه در سراسر کشور تدریس می‌شود گفت: داوطلبان می‌توانند اگر رشته‌ای در مثلا 15دانشگاه کشور دانشجو پذیرش می‌کند، به‌ترتیب اولویت آنها را مشخص کنند.
وی در مورد اطلاعیه‌هایی که دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجوی دکتری صادر کرده‌اند گفت: من به‌عنوان نماینده وزارت علوم می‌گویم که این اطلاعیه‌ها هیچ رسمیتی ندارد و از آنجا که در نهایت این وزارت علوم است که مدارک را تأیید می‌کند اینگونه پذیرش‌ها اعتباری ندارد.
