دوستداران میراث فرهنگی خواستار توجه جدی به ساخت‌وسازهایی هستند که در حریم شهر باستانی شوش انجام می‌شود تا جایی که ثبت جهانی این شهر باستانی را با خطر مواجه کرده است. باستان‌شناس‌های فرانسوی نخستین کسانی بودند که حریم شهر باستانی شوش را تعیین کردند. آن طور که کارشناسان فرانسوی مشخص کردند، حریم شهر شوش هزار و 200هکتار است. ولی سال 67 به‌دلیل شرایط جنگی موجود در کشور اعلام شد که حریم شهر باستانی شوش به 400 هکتار تقلیل یافته است.
3 سال پیش و در سال1386 گروهی از کارشناسان تعیین حریم سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور مامور تعیین حریم شهر تاریخی شوش شدند. به گفته دوستداران میراث فرهنگی خوزستان، کارشناسان اعزام شده نیز تأیید کردند که حریم شهر باستانی شوش همان میزانی است که فرانسوی‌ها اعلام کرده‌اند. بدین ترتیب گفته شد که این حریم هزار و 200هکتار تخمین زده شده است.
حریم اعلام‌شده ولی در این سال‌ها برخی خانه‌های مسکونی و اماکن دیگر را تحت‌الشعاع قرار داد. سال‌ها از آن امپراتوری تاریخی گذشته و شهر جدیدی روی آن تمدن عیلامی و پایتخت هخامنشی ایران بنا شده است؛ شهری که اتومبیل دارد، مردم از خودپردازهای بانک پول می‌گیرند و اسکلت‌های فلزی در آن روزبه‌روز بالاتر می‌روند.
دوستداران میراث فرهنگی در کشور اکنون نگران حریم تعیین‌شده هستند که بسیار کوچک‌تر از تخمین‌های سال 86 شده و همچنین خطراتی که از ثبت جهانی شوش جلوگیری کرده است.
دیدار سرزده از شوش
گزارش‌های منتشر شده از وضعیت اسفبار این محوطه باستانی و همچنین تخریب‌ها و خطر تجاوز به حریم این محوطه تاریخی موجب شد تا مدیر سازمان میراث فرهنگی خوزستان در دیدار ناگهانی و البته غیررسمی از شوش باردیگر از درخواست دوستداران میراث فرهنگی موجود در این محوطه باستانی کشور مبنی بر لزوم تعیین حریم شهر تاریخی شوش مطلع شود.
شنیده‌ها حاکی از آن است که در دیدار پورفرخی، مدیر میراث فرهنگی استان خوزستان، از شهر شوش مباحثی در موضوع حریم تاریخی شوش و تهدیداتی که این پایتخت کهن ایران را تهدید می‌کند مطرح شده است. براساس گزارش‌های رسیده در دیداری که رئیس سازمان میراث فرهنگی با دوستداران میراث فرهنگی شوش در کاخ شاوور انجام داده، پورفرخی رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان پیشنهاد کرده که دوستداران میراث فرهنگی در بازسازی و مرمت کاخ اردشیر همکاری کنند و همچنین افرادی را برای توضیح به گردشگران نوروزی شوش تعیین کنند. همچنین پیشنهادهایی نیز مبنی بر کاستن از فشارهای رسانه‌ای با همکاری مشترک در موضوع شوش مطرح شد.
این پیشنهادها در حالی مطرح شده است که دوستداران میراث فرهنگی خوزستان از ضرورت تعیین حریم برای شهر تاریخی شوش به منظور جلوگیری از تخریب این محوطه و همچنین تلاش دوباره برای ثبت جهانی پایتخت باستانی ایران خبر می‌دهند. به گفته کارشناسان، ثبت جهانی شوش با این روند امکانپذیر نیست و درصورت تداوم ساخت‌وسازها ثبت جهانی شوش در یونسکو باید فراموش شود.
ضرورت تعیین حریم
معتمدی‌نسب، رئیس جدید انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش، در این خصوص می‌گوید: نگرانی و دغدغه ما درواقع این است که تعیین حریم شوش هنوز به حال خود رها شده و سؤال ما این است که چرا موضوع تعیین حریم با گذشت این سال‌ها همچنان بلاتکلیف مانده است؟
وی به نامه انجمن دوستداران میراث فرهنگی به رئیس‌جمهوری به منظور تسریع در تعیین حریم شهر شوش و همچنین سرعت بخشیدن به پرونده ثبت جهانی این میراث کهن ایران اشاره می‌کند و می‌افزاید: مسئولان سازمان میراث فرهنگی خوزستان مرتب قول می‌دهند که پیگیر قضیه شوش هستند.
معتمدی‌نسب یادآور‌می‌شود: در دیدار رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان از شوش بار دیگر اعلام کردیم که اگر ساخت‌وسازها در حریم شوش به این شکل ادامه یابد موضوع تعیین حریم برای شوش با مشکل مواجه می‌شود.
رئیس جدید انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش با ابراز تعجب از تعلل مدیران سازمان میراث فرهنگی نسبت به اعلام تعیین حریم محوطه تاریخی شهر شوش می‌گوید: واقعا نمی‌دانیم چرا کار تعیین حریم شوش پیش نمی‌رود. آیا تعمدی در کار است؟ آیا از سال86 تاکنون که کارشناسان سازمان میراث فرهنگی کشور، حریم تاریخی شوش را تخمین زده‌اند، فرصت کافی برای اعلام آن نبود؟
وی با انتقاد از پروژه در حال ساخت هتل امیرزرگر و همچنین ساختمان بانک قوامین و دیگر ساختوسازهای در حال اجرا در حریم شوش، از تلاش‌های انجام شده برای توقف ساخت یک مدرسه و ساختمان آموزش پیش‌دانشگاهی در ضلع شمال شرقی کاخ آپادانا در شوش خبر داد.
چشم‌اندازی برای ثبت جهانی نیست
احمدزاده شوهانی، نایب رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش نیز در دیدار غیررسمی رئیس سازمان میراث فرهنگی خوزستان از شوش، در کاخ اردشیر حضور داشت. او می‌گوید: آنچه به‌طور مرتب از مسئولان سازمان میراث فرهنگی خواسته‌ایم تعیین حریم شهر شوش است. به گفته وی، با ساختوسازهای انجام شده در حریم محوطه تاریخی شوش، چشم‌اندازی برای ثبت جهانی این میراث تاریخی کشور در یونسکو وجود ندارد.
هشدارها نسبت به پروژه‌هایی که با مجوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حریم محوطه تاریخی شوش اجرا می‌شود و صراحت دوستداران میراث فرهنگی شوش در دیدار مسئولان سازمان میراث فرهنگی و حساسیت رسانه‌ها در موضوع پایتخت کهن ایران کار را به جایی رساند که لشگری، یکی از مدیران سازمان میراث فرهنگی طی نامه‌ای مجوزهای صادر‌شده برای احداث هتل‌ها و فعالیت‌های مخرب دیگر را ملغی اعلام کرد.
خدشه بر چشم‌انداز محوطه باستانی
هیأت کارشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در سال 86 و به‌ریاست «محمدتقی عطایی» به شوش رفته بود، حریم هزار و 200هکتاری را برای شوش صحیح دانسته و این موضوع نشان می‌دهد که حریم شهر شوش بیش از آن چیزی است که پیشتر اعلام شده است. اگرچه برخی مسئولان معتقدند که تعیین حریم شوش براساس این تخمین زیاد است ولی تاکنون هیچ یک از مسئولان و کارشناسان به صراحت اعلام نکرده‌اند که گروه اعزام شده در سال 86 به شوش برای تعیین حریم اشتباه کرده است.
به گفته احمدزاده شوهانی، فرانسوی‌ها نیز بر این موضوع تأکید کرده‌اند که شهر جدید شوش روی شهر باستانی احداث شده است.
احمدزاده می‌گوید: ساختمان‌هایی که پیشتر یک یا 2طبقه بوده‌اند اکنون ارتفاع بیشتری گرفته‌اند و ساختمان‌های مرتفع در حریم شوش هر روز بیشتر می‌شوند.
به گفته احمدزاده ساختمان‌های بلندی که اکنون در حریم شهر شوش ساخته می‌شوند حریم منظری محوطه باستانی را مخدوش می‌کنند و مشکلی شبیه به آنچه در موضوع نقش جهان اصفهان ایجاد شد، نمود می‌یابد و بدین ترتیب شوش قابلیت ثبت جهانی خود را از دست می‌دهد.
