سیستم گرمایش یا تهویه خانه توسط شوفاژ بهرغم مطلوب بودن عوارضی را نیز در پی دارد؛ یکی از این عوارض به هنگام استفاده بیش از حد از شوفاژ در منازل در فصل سرما بروز پیدا میکند. نتیجه مستقیم این عارضه کاهش افت فشار گاز و عدمتأمین گرمایش مطلوب منازل در برودت شدید هواست. یکی دیگر از عوارض شوفاژ سیاهشدن دیوارهای منازل است و عارضه دیگر مصرف بالای گاز است که با اجرای قانون هدفمندی یارانهها بهنظر به هیچوجه مقرون به صرفه نمیرسد.
از همین رو توصیه میشود جهت تأمین گرمایش مطلوب برای منازل در فصل زمستان راههای جایگزینی نظیر استفاده از سیستم گرمایش ازکف خانه مد نظر قرار گیرد. گرمایش کف زمین پدیدهای نوظهور نیست و از دوران باستان مورد توجه ویژه رومیان بوده است. در آن زمان رومیان با ایجاد کانالهای مخصوص زیر کف کاخها و حمامها در فصول سرد سال این اماکن را گرم میکردند. رومیان با سوزاندن چوب و ایجاد گازهای مشتعل و عبور دادن این گازها از کانالهای ذکر شده اقدام به گرم کردن کف منازل خود میکردند. این روش مدتهای مدیدی توسط رومیان باستان مورد استفاده قرار گرفته است.
با تغییراتی که مطابق با تکنولوژی و استانداردهای روز است از سیستم گرمایش کف خانه بهمنظور صرفهجویی در میزان مصرف انرژی در اروپا و آمریکا استفاده میشود.
امروزه در واقع با اختراع سیستمهای هیدرولیک و پمپهای انتقال سیالات، سیستم گرمایش از کف بهعنوان یکی از رایجترین شیوههای مدرن گرمایشی جهت تأمین حرارت بسیاری از فضاهای مسکونی و صنعتی کاربرد پیدا کرده است.
سیستم گرمایش از کف در مقایسه با سایر سیستمهای حرارتی نه تنها در صرفهجویی و بهینهسازی مصرف انرژی بلکه در مقوله رفاه و آسایش ساکنان ساختمانها دارای نقاط قوت بسیاری است.
در حال حاضر 3 نوع روش برای انتقال گرما از کف زمین به داخل خانه وجود دارد؛ گرمایش با هوای گرم، گرمایش با جریان الکتریسیته، گرمایش با آب گرم.
بهدلیل اینکه هوا نمیتواند گرمای زیادی را در خود نگاه دارد روش هوای گرم در موارد مسکونی چندان به صرفه نیست و روش انتقال گرما با جریان برق نیز فقط زمانی مقرونبهصرفه است که قیمت انرژی الکتریکی کم باشد.
در مقایسه با 2 روش ذکر شده، سیستم گرمایش با آب گرم یا سیستم هیدرولیک مقرونبهصرفهتر بوده و به این دلیل سالهای متوالی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. روش گرمایش از کف بهعنوان راحتترین، سالمترین و طبیعیترین روش برای گرمایش شناخته شده است. همانطور که افراد در یک روز سرد زمستانی توسط تشعشع خورشید احساس گرما میکنند در این روش نیز گرما را بهوسیله انتقال حرارت تشعشعی (تابشی) از کف دریافت میکنند و یقیناً احساس آسایش بیشتری خواهند کرد.
در این سیستم گرمایشی معمولا دمای آب گرم موجود در لولههای کف خانه بین 30 تا60 درجه سانتیگراد است که در مقایسه با سایر روشهای موجود، که دمای آب بین 54 تا 71 درجه سانتیگراد است، 20 تا40 درصد در مصرف انرژی صرفهجویی میشود. در ساختمانهایی که دارای سقف بلند هستند استفاده از سیستم گرمایش از کف باعث کاهش مصرف انرژی و صرفهجویی در مصرف سوخت میشود. استفاده از سیستم گرمایش از کف زمین فواید بسیاری در پی دارد؛ آسایش و آرامش در بالاترین حد ممکن یکی از این فواید است. درجه حرارت ثابت و دائمی در طول زمستان در نزدیکی کف هر واحدساختمانی و در محلی که شما قرار دارید وجود خواهد داشت. این حالت بسیار دلپذیری است که محیط اطراف پا گرم بوده و هوای مورد تنفس گرمای زیادی نداشته باشد.
استفاده از این سیستم گرمایشی باعث ثابت ماندن حرارت داخل خانه میشود؛ بهعلت جرم بسیار پوشش کف ساختمان درصورت هر گونه قطع برق و یا عوامل دیگر که باعث توقف حرارت دهی مرکزی باشد، مدت زمان سرد شدن آپارتمان بسیار طولانیتر از سایر روشهاست.
در این سیستم ابتدا مدت زمانی طول میکشد تا کف زمین به درجه حرارت مطلوب برسد، ولی پس از گرم شدن این حرارت بهصورت باثباتتری در طول مدت زمستان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
با استفاده از سیستم گرمایش از کف، آزادی عمل در دکوراسیون داخلی بالا خواهد رفت. بهعلت قرار گرفتن این سیستم در کف زمین اثاثیه را میتوان در هر گوشه از واحد ساختمانی قرار داد. این امر بهخصوص در واحدهای کوچکتر و اتاق خوابهای با فضای محدود، ملموستر خواهد بود.
این سیستم باعث آلودگی محیط داخلی منازل نمیشود و هوای پاکیزهتر و خشک نشدن هوا را در پی دارد؛ در سیستم رادیاتوری، عموما هوای اتاق خشک میشود. در بسیاری از موارد با قرار دادن کتری آب روی رادیاتور سعی در افزایش رطوبت اتاق میشود.
بهعلت سیکل گردش هوای داغ در زمان استفاده از رادیاتور عموما دیوارهای بالای رادیاتور بهمرور زمان سیاه شده و دوده را بهخود جذب میکند. در سیستم گرمایش از کف این مشکل برطرف شده و دیوارها و سایر لوازم در طول زمان سیاه نخواهد شد.
ضرورت استفاده از این سیستم در ایران
با توجه به اینکه در کشور ما 6 ماه (بهترتیب 3ماه پاییز و 3ماه زمستان) هوا سرد میشود و نیاز به استفاده از وسایل گرمایشی بالا میرود و به همان میزان نیز مصرف گاز افزایش مییابد یک بازنگری در سیستم گرمایشی منازل برای فصل سرما ضروری بهنظر میرسد.آغاز اجرای قانون هدفمندکردن یارانهها نیز مزید بر علت شده و افزایش بهای انواع مواد سوختی را در پی دارد.
با توجه به اینکه در کشور ما اکثرا از سوخت گاز برای تأمین گرما استفاده میشود و اکنون نیز با اجرای طرح تحول اقتصادی قیمت این نوع سوخت افزایش یافته، بهتر است مسئولان کشور جهت کاهش هزینههای سوختی مردم بهویژه سوخت گرمایشی منازل بهدنبال راهکارهای مناسبی نظیر استفاده از سیستم گرمایش از کف باشند. چرا که همانگونه که اشاره شد، بهعلت تماس مستقیم افراد با منبع گرمایش درجه حرارت اتاق در درجات پایینتری تنظیم میشود و این امر موجب صرفهجویی 25 الی 40 درصد در مصرف سوخت خواهد شد.