علیاکبر صالحی که 22 آذرماه سالجاری، بعد از برکناری منوچهر متکی از سوی احمدینژاد به سرپرستی وزارت خارجه منصوب شده بود، دیروز با کسب 146 رای موافق و 60 رای مخالف از مجلس پست وزارت گرفت تا در راس دستگاه دیپلماسی قرار گیرد.
او از این پس علاوه بر هدایت سکان دیپلماسی کشور با یک ماموریت و یک مسئله باید خود را درگیر کند؛ ماموریتی که محمود احمدینژاد در نطق دفاعیه خود از وزیر پیشنهادیاش،
از آن بهعنوان تحول کامل در ساختار وزارت خارجه یاد میکند و میگوید: ساختار وزارت خارجه باید بهطور کامل متناسب با ماموریت امروزی تاریخی ملت ایران متحول شود و مسئلهای که علی مطهری در ارتباط با همان ماموریت پیش میکشد و در مقام ناطق مخالف میگوید: آیا آقای صالحی قادر به مقابله با دخالت افراد غیرمسئول در سیاست خارجی هست یا خیر؟ و آیا ایشان میتواند از جایگزین شدن منشور نوروز به جای پیام انقلاب اسلامی و شعائر اسلامی جلوگیری کند؟ به این انتقادها اگر موافقان صالحی جسته گریخته پاسخ گفتند، نه محمود احمدینژاد و نه علی اکبر صالحی هیچکدام، در مقام پاسخگویی به این پرسشها برنیامدند. هم صالحی و هم محمود احمدینژاد نطق دفاعیه خود را بر محور تحول اساسی در دستگاه دیپلماسی و ماموریتهای آرمانی این دستگاه قرار دادند.
دولت در مقابل دولت
مطهری اگرچه با این پیش فرض که فضا، فضای مخالفت نیست و برای اتمام حجت با صالحی آمده است، به ایراد سخن پرداخت اما او به نوعی صالحی را در مقابل احمدینژاد و رئیس دفترش قرار داد و در حضور احمدینژاد و رئیس دفترش اسفندیار رحیممشایی، از موازی کاریهایی که در روزهای آخر وزارت منوچهر متکی، در دستگاه دیپلماسی صورت میگرفت انتقاد کرد و پرسید: آیا صالحی میتواند از پیوند مسئله انرژی هستهای با رابطه با آمریکا جلوگیری کند؟ و آیا میتواند در مقابل تز مکتب ایران به جای مکتب اسلام بایستد و این انحراف را از ساحت انقلاب اسلامی بزداید؟
این تنها ایراداتی نبود که مخالفان صالحی به آن اشاره کردند. علاوه بر عدمتناسب مدرک تحصیلی صالحی با پستی که برایش در نظر گرفته شده بود، فقدان سابقه حضور در وزارت امور خارجه، تاخیر در راهاندازی نیروگاه بوشهر و عدمارائه برنامه و سیاست راهبردی برای گرفتن غرامت جنگی از عراق و نگرانی از موازیکاری در دستگاه دیپلماسی از مهمترین محورهایی بود که مخالفان صالحی به آن تکیه کردند. در این میان یکی از موافقان صالحی در مقام پاسخگویی به ایراد مخالفان برآمد که مدرک صالحی چندان هم بیتناسب نیست و مدرک MIT دارد که این سخن با تذکر داریوش قنبری همراه شد و از نمایندگان موافق خواست تا اطلاعات غلط ندهند و گفت: یکی از موافقان اعلام کرد که علی اکبر صالحی دکترای MIT دارد درصورتیکه اصلاً چنین رشته تحصیلی در دنیا وجود ندارد و این اسم یک دانشگاه است نه یک رشته تحصیلی.
احساس خطر
داریوش قنبری البته در مقام مخالف نیز وقتی ایراد نطق میکرد، گفت که برای دیپلماسی کشور احساس خطر میکند چون وزیر پیشنهادی، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را با دبیر کلی سازمان ملل اشتباه گرفته است زیرا در برنامههایش بیش از آنکه به مولفههای دیپلماسی جمهوری اسلامی توجه کند به بحث کنترل و تغییر در جهان پرداخته است.این موضوعی بود که کواکبیان نیز بدان پرداخت و گفت: برنامههای آقای صالحی صرفا مشتی شعار است. البته اگر توانایی پیدا کنیم حتما باید مدیریت جهان را بر عهده بگیریم اما آیا واقعا مدیریت جهانی مشکل اصلی دستگاه دیپلماسی خارجی است؟
اگر مصطفی کواکبیان و داریوش قنبری از طیف اقلیت مجلس در کنار قسیم عثمانی و علی مطهری مخالفان جلسه دیروز مجلس بودند، پشت سر صالحی هم موافقانی از چهرههای ناشناخته جمع نشده بودند. علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، حسین سبحانی نیا عضو هیاترئیسه مجلس و زهره الهیان عضو کمیسیون امنیت ملی به همراه اکبر رنجبرزاده موافقان جلسه دیروز بودند.
در کنار تمام انتقادات مخالفان، تسلط صالحی به 2 زبان، ریاست او بر سازمان انرژی اتمی و نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی مهمترین سند موافقان او برای گرفتن رای اعتماد از مجلس بود. گفتنی است صالحی به 2 زبان عربی و انگلیسی تسلط دارد.
خیرمقدم غیرمتعارف
انتظار میرفت که نامه اخیر محمود احمدینژاد به نمایندگان مجلس که طی آن رئیس مجلس و مدیریت مجمع تشخیص مصلحت نظام را متهم به مخدوش کردن مدیریت کشور و کاهش اختیارات قوه مجریه کرده بود، با واکنش رئیس مجلس و نمایندگان همراه شود و جلسه روز گذشته تحتالشعاع این نامه قرار بگیرد اما پیش از آنکه موضوع این نامه مطرح شود و پیش از آنکه مجلس وارد دستور کار شود، محمدرضا خباز نماینده کاشمر و بردسکن، با انتقاد از تاخیر دولت در ارائه لایحه بودجه به احمدینژاد و همراهانش خیر مقدم گفت. خباز در تذکری آییننامهای گفت: اگر رئیسجمهور امروز بودجه سال 1390 را تحویل ندهد، رکورد تاخیر در تحویل بودجه سنواتی پس از انقلاب شکسته خواهد شد.
وی افزود: سال گذشته قوه مجریه 10 بهمنماه بودجه سال 1389 را به مجلس تحویل داد و امسال این رکورد شکسته شد.اما این تذکر، زمینهای شد تا جرقه انتقاد نمایندگان به نامه اخیر احمدینژاد هم زده شود و از رئیس مجلس انتقاد کنند که چرا در نطق اولیه خود با پاسخ به این نامه از شان قوه قانونگذاری دفاع نکرده است. عیسی جعفری نماینده کبودرآهنگ و مصطفی کواکبیان نماینده سمنان در این زمینه تندترین تذکرها را دادند. علی لاریجانی در پاسخ، این تذکرها را تمام و کمال گوش داد و اجازه داد محمود احمدینژاد هم که در صحن حضور داشت این تذکرها را بشنود و وعده داد که در پایان جلسه علنی به این موضوع خواهد پرداخت اما در دقایق پایانی جلسه، جای خود را به محمدحسین ابوترابیفرد داد.
دومین آزمون
علی اکبر صالحی میدانست که از مجلس رای اعتماد خواهد گرفت. او پیش از آنکه از مجلس خارج شود، منتظر نتیجه رایگیری نشد و نامه تشکر خود از نمایندگان را به هیات رئیسه تحویل داد. آزمون دیگر دولت در مجلس روز سهشنبه برگزار میشود؛ روزی که حمیدرضا بهبهانی وزیر راه و ترابری برای دفاع از خود در برابر استیضاح نمایندگان باید در صحن حاضر شود.
او دیروز برای قانع کردن استیضاحکنندگان به پس گرفتن امضاهایشان در جلسه رای اعتماد صالحی حاضر شده بود. با وجود اینکه گفته میشود برخی استیضاحکنندگان از استیضاح انصراف دادهاند، جواد جهانگیرزاده یکی از طراحان استیضاح به مهر گفته است که 20 امضای استیضاح باقی مانده و سهشنبه شاهد خداحافظی بهبهانی از دولت خواهیم بود.