پس از رونمایی ارزی از بودجه سال 90 توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی، کارشناسان و صاحب‌نظران منتظر اعلام چگونگی منابع و مصارف ارزی دولت هستند تا میزان وابستگی بودجه عمومی به نفت مشخص شود. در این زمینه با دکتر علی قنبری، استاد دانشگاه تربیت مدرس، گفت‌وگو کرده‌ایم.
- در شرایط کنونی نگاه دولت به بودجه سال آینده باید انقباضی باشد یا انبساطی؟
معمولا دولت‌ها در شرایط رکود اقتصادی از سیاست‌های انبساطی استفاده می‌کنند و در شرایط تورمی از سیاست‌های انقباضی. اما متأسفانه آنچه امروز در اقتصاد ایران دیده می‌شود رکود تورمی است؛ چراکه از یک طرف کارخانه‌ها بخش ناچیزی از ظرفیت خود را به کار می‌گیرند و از طرف دیگر با توجه به شرایط اقتصادی به‌وجود آمده شاهد افزایش تورم هستیم. با این حساب باید سعی شود بودجه‌های جاری کشور کاهش یافته و به بودجه‌های عمرانی افزوده شود.
دولت بیشتر به سمت افزایش بودجه‌های جاری و گسترش دولت حرکت می‌کند درحالی‌که طبق اصل 44 قانون اساسی دولت باید در راستای تقویت بخش خصوصی، کوچک شود. به‌طور کلی پیشنهاد من این است که سهم هزینه‌های جاری در بودجه کشور که اکنون حدود 70درصد است به 50درصد کاهش یابد و سطح هزینه‌های عمرانی در بودجه هم به 50 درصد افزایش یابد. این شیوه که در حال حاضر در پیش گرفته شده، ضد‌تولید است.
- ارزیابی شما از تعیین نفت 80دلاری در بودجه سال آینده چیست؟
نفت 80 دلاری در بودجه سال آینده از نظر من خوشبینانه است. در واقع در این مورد دولت بیش از حد خوشبینانه رفتار کرده است. بهتر بود بهای نفت حدود 50 تا 60 دلار تعیین می‌شد. اگر در بودجه قیمت نفت حداکثر بشکه‌ای 60 دلار پیش‌بینی شود آنگاه درصورتی که بهای نفت سال آینده بالاتر از این مقدار قرار بگیرد می‌توان بخشی از درآمدهای حاصل از آن را در صندوق توسعه ملی قرار داد اما اقدام دولت در انتخاب یک قیمت حداکثری باعث خواهد شد که عملا برای صندوق توسعه مبلغی باقی نماند.
- با توجه به اطلاعاتی که در مورد بودجه سال 90 اعلام شده است، می‌توان بودجه سال آینده را حرکتی در جهت کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمد نفت دانست؟
خیر، با این وضعیت وابستگی به نفت نه تنها کاهش نخواهد یافت که بیشتر هم خواهد شد. اگر دولت می‌خواهد در راستای سند چشم‌انداز 20 ساله رفتار کند، باید سعی کند که سهم نفت در اقتصاد کشور را کاهش دهد تا بخشی از درآمد نفت به نسل‌های آینده و توسعه زیرساخت‌ها اختصاص یابد.
- تعیین قیمت 1050 تومانی برای دلار در سال آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حال حاضر بهای دلار عملا بیشتر از این مقادیر است. دولت چندین سال است که نرخ دلار را ثابت نگاه داشته است و در نتیجه کشور، توسعه صادرات غیرنفتی ناچیزی را تجربه کرده است. بهتر است که دلار متناسب با تورم افزایش یابد تا به افزایش صادرات غیرنفتی کمک کند. به‌نظر من اگر دلار حدود 1100 تومان تعیین می‌شد می‌توانست مفیدتر باشد.
- فکر نمی‌کنید که افزایش بهای دلار به ضرر مصرف‌کنندگان باشد؟
درست است اما از طرف دیگر به نفع تولید‌کنندگان خواهد بود. امروز نیاز اقتصاد کشور توسعه صادرات غیرنفتی است. افزایش قیمت دلار واردات را کاهش خواهد داد و باعث افزایش صادرات خواهد شد که در نتیجه به تقویت تولید خواهد انجامید.
