چرا که با وجود نیاز مراکز درمانی و زایمانی کشور به خدمات مامایی بیتوجهی مسئولین بخش سلامت سبب شده است تا اعلام نیروی مورد نیاز تنها از کانال دفاتر پرستاری دانشگاهها صورت بگیرد و همچون سالهای گذشته بدون کسب نظرات کارشناسی ماماهای شاغل در بخشهای زنان و زایمان کشور ، جذب نیرو برای این بخشها مورد بیتوجهی قرار گرفته و ضمن آنکه بسیاری از ردیفهای بلاتصدی به ردیف پرستار تبدیل شده و تعداد قابل توجهی نیز ردیف جدید به آنان اختصاص داده شده است.
در حال حاضر کمبود ماما در بیمارستانها و مراکز زایمانی سبب شده است تا زنان و نوزادان کشور از خدمات استاندارد مامایی محروم شده و مداخلات ناخواسته، سلامت نسل آتی کشور را با خطر جدی مواجه کند.
در حالی که سیستم سلامت جهان در بخش سلامت مادران به سمت مراقبت نفر به نفر در هنگام زایمان پیش میرود متأسفانه در کشور ما به ازای هر 10-8 مادر در حال زایمان یک نفر ماما در بخشها حضور دارد و افزایش بیرویه و غیرعلمی سزارین یکی از تبعات آن است که هر ساله ضمن هدر رفتن منابع اقتصاد سلامت و افزایش بار مالی سازمانهای بیمهگذار، سلامت مادر و نوزاد نیز در معرض خطر قرار میگیرد.
سالانه حدود یک میلیون و 300هزار تولد در کشور اتفاق میافتد که بنا به استانداردهای جهانی به ازای هر 1000تولد زنده 50-30 ماما نیازمند است که بر این اساس حداقل 40هزار ماما میباید در خدمات زنان کشور و ادارهکننده این تولدها باشند که متأسفانه کمتر از 18هزار ماما در خوشبینانهترین حالت در سیستم سلامت در حال کار هستند.
اخیرا در برنامه استانداردسازی نیروی انسانی کشور، وزارت بهداشت به ازای هر 1000زایمان 10 نفر ماما را پیشنهاد کرده که با فراخوان استخدام نیرو شاهدیم که نهتنها به این امر توجهی نشده است بلکه جذب نیروی مامایی فراموش شده است و بخشهای زایمان، پس از زایمان و ژنیکولوژی کشور همچنان باید از کمبود پرسنل ماهر مامایی رنج ببرند و زنان کشور از خدمات با کیفیت محروم باشند.
واقعا سؤال این است هنگام برآورد نیروی انسانی در دانشگاههای کشور از چه کارشناسانی اعلام نیاز شده است و بر اساس کدام الگو یا مدل این ارقام استخراج شده است؟
ممکن است بگویند که نیاز به پرستار بهدلیل تعدد بخشها بیشتر است. ما هم منکر این امر نیستیم ولی لااقل انتظار میرفت در هر دانشگاه حداقل یک سوم نیروها از فارغالتحصیلان مامایی جذب شود زیرا بخشهایی نظیر لیبر و زایمان، پس از زایمان، جراحی زنان و بخش حاملگیهای پرخطر و حتی نوزادان در سراسر کشور از کمبود شدید ماما رنج میبرند و در اغلب بیمارستانها ماماهای شاغل و طرحی را وادار به اضافهکاری اجباری میکنند که این امر با توجه به اهمیت بخش زایمان و اورژانسی بودن این بخش میتواند ضربات جبرانناپذیری به وضعیت سلامت مادران و نوزادان کشور وارد کند و تنیدگی شغلی همکاران ماما بیشتر شود.
با توجه به اینکه در حال حاضر بیشترین زمان بروز مرگ مادر پس از زایمان است پسندیده نیست که این بخشها خالی از ماما باشد ضمن آنکه هر مادری مستحق آن است که از خدمات نفر به نفر مامایی حین زایمان برخوردار باشد.
از طرفی دانشجویان با استعداد رشته مامایی که با رتبههای بالا و با انگیزه و علاقهمندی زیادی در این رشته تحصیل میکنند با مشاهده خیل عظیم بیکاران رشته مامایی و مشاهده آگهیهای استخدامی دچار یأس و سرخوردگی میشوند.
ناهید خداکرمی، رئیس انجمن علمی مامایی ایران