با ادامه این درگیری‌ها اقبال گودلاک جاناتان، رئیس‌جمهور این کشور برای پیروزی در انتخابات ماه آوریل با مشکل مواجه خواهد شد. نیجریه سال‌هاست که با ناآرامی و فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی روبه‌روست. این ناآرامی‌ها اکنون بار دیگر این کشور را با بحران روبهرو کرده‌است.
در یک مجتمع نظامی متروکه منطقه «اوبوبرا» که در شمال شهر «کالابار» نیجریه واقع شده است، صدها نفر از مردانی که کلاه بیس بال سفید بر سرشان گذاشته‌اند، در یک آزمون غیرمعمول شرکت کرده‌اند. کلمه «عفو عمومی» روی کلاه‌های این افراد نوشته شده است. آزمونی که آنها در آن شرکت کرده‌اند، به صلح و عشق مربوط می‌شود.
یکی از دانشجوها به نام «اوکوتی دانیل» به کسی که دارد از او به صورت شفاهی امتحان می‌گیرد، می‌گوید: اگر متحد هستید و به شما غذا دادند تا بخورید، باید آن را با هم تقسیم کنید. گرچه وی 29 سال سن دارد اما نمی‌تواند در مرحله کتبی آزمون شرکت کند. گودلاک جاناتان، رئیس‌جمهور نیجریه برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آن کشور که قرار است در تاریخ 9 آوریل 2011 برگزار شود، باید شهرت خود را به‌عنوان یک میانجیگر صلح تقویت کند و دانیل هم از این موضوع خشنود است.
دانیل و همکلاسی‌هایش، شبه‌نظامیان سابق دلتای نیجر در نیجریه به حساب می‌آیند. آنها در منطقه‌ای مستقر شده‌اند که در قسمت بالای بزرگ‌ترین منطقه ذخایر نفت و گاز قرار دارد. گروه‌های تبهکاران محلی به خاطر اینکه بتوانند سهم بیشتری از درآمدهای عظیم این منابع را به دست آورند، در سال‌های اخیر خط لوله‌های نفتی کشورهای خارجی را منفجر کرده‌اند و کارشناسان آنها را ربوده‌اند. این اقدام شبه‌نظامیان باعث کاهش شدید تولیدات نفتی نیجریه شده و به شرکت‌های عظیم انرژی مانند شرکت نفتی «رویال داچ شل» و «اکسون موبیل» آمریکا که در منطقه دلتای نیجر به فعالیت مشغول هستند و همچنین مشتریان پمپ بنزین‌های سراسر جهان، خسارت‌های زیادی زده است.
در بیشتر ماه‌های سال 2010میلادی، آرامش متزلزلی در منطقه دلتای نیجر برقرار بود. هزاران نفر از شبه‌نظامیان با یک برنامه 3 بخشی که از طرف دولت نیجریه پیشنهاد شده بود، موافقت کردند که سلاح‌های خودشان را زمین بگذارند و در دوره آموزشی ترک خشونت در اوبوبرا شرکت کنند. آنها باید در برنامه‌های آموزش شغلی که بخشی از طرح عفو عمومی به حساب می‌آمد و از 18 ماه پیش شروع شده بود، شرکت می‌کردند، اما با وجود اینکه این گروه از جنگجویان سابق در ماه دسامبر مشغول امتحان دادن بودند، ارتش نیجریه با گروه‌های شبه‌نظامی جدیدی که در ایالت دلتا حضور داشتند، می‌جنگیدند.
تعداد رهبران شورشی جدید اخیرا افزایش یافته است و جایگزین نیروهای سابق شده‌اند که در طرح عفو عمومی سال 2009 میلادی رشوه دریافت کرده بودند. این موضوع باعث ناامیدی گودلاک جاناتان شده است. تصور بر این بود که جنبش آزادیبخش دلتای نیجر موسوم به «MEND» که یکی از گروه‌های مسلح اصلی آن منطقه است، بخشی از این توافق بوده باشد. اندکی پس از اینکه رهبران این جنبش توافقنامه عفو عمومی را امضا کردند، رهبران شورشی جدید به میدان آمدند و با این طرح مخالفت کردند.MEND پیش از آغاز تعطیلات کریسمس اعلام کرد که پذیرش طرح جدید عفو عمومی در سال2011 میلادی را بررسی می‌کند. دسته‌هایی که در MENDهستند، اغلب با دیدگاه رهبر این جنبش مخالفت می‌کنند.
یکی از این چهره‌های نافرمان و سرکش جنبش آزادیبخش دلتای نیجر «تامونوتونیه کونا» معروف به فرمانده چاق است. او متهم شده که در ماه نوامبر نقشه ربودن 19 نفر از کارگران شرکت نفت و ساختمان‌سازی را طراحی کرده است. این آدم‌ربایی‌ها در حملاتی جداگانه به سکوهای نفتی ساحلی صورت گرفت. او توسط نیروهای ارتش نیجریه بازداشت شد و گروگان‌ها هم آزاد شدند اما «جان توگو» یکی دیگر از رهبران شورشی مطرود جدید به حساب می‌آید که دستگیری‌‌اش دشوارتر است. وی یکی از رهبران تبهکار جنبش آزادیبخش دلتای نیجر بود که مسئولیت حملات هفته‌های اخیر به خط لوله‌های دلتای نیجر را به‌عهده گرفته است.
توانایی جاناتان برای جلوگیری از حملات شبه‌نظامیان و حمایت از طرح عفو عمومی، بخش مهمی از تلاش‌های وی برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه است. وی که در زمان ریاست‌جمهوری «عمرو یارادوا» معاونش بود از منطقه دلتا به روحش سلام و درود فرستاد و متعهد شد که درگیری‌ها را در حیاط‌خلوت او متوقف کند. عمرو یارادوا ماه می سال گذشته درگذشت. خشونت‌ها در نیجریه هنوز به مرحله بحرانی نرسیده است و نفت هم اکنون به میزان 2میلیون و 100هزار بشکه در روز تولید می‌شود که میزان قابل قبولی است. تولید نفت در نیجریه در سال 2005 به 2میلیون و 500هزار بشکه در روز رسیده بود که بیشترین میزان در مقایسه با تولیدات سال‌جاری محسوب می‌شود اما هنوز هم از حداقل میزان یک‌میلیون و 700هزار بشکه در اواسط سال 2009 میلادی بیشتر است. با وجود این، اگر درگیری نیروهای ارتش نیجریه و شبه نظامیان گسترش پیدا کند یا از کنترل خارج شود، توافق صلح با شکست روبهرو می‌شود و تولیدات نفتی باز هم کاهش می‌یابد.
فقط تعداد اندکی از ساکنان و ناظران منطقه دلتا نسبت به طرح عفو عمومی دولت نیجریه خوشبین هستند اما بعضی‌ها اکنون به این موضوع فکر می‌کنند که درصورتی که بدون ایجاد ثبات واقعی، دولت نیجریه به شورشیان پاداش دهد، توافق صلح ممکن است اوضاع را بدتر هم بکند و آن را از مسیر منحرف سازد. شبه‌نظامیانی که توجه دولت آن کشور را نسبت به خودشان جلب کرده و سپس موافقت کنند که سلاح‌هایشان را زمین بگذارند، ماهانه 65هزار نایرا معادل 423 دلار حقوق دریافت می‌کنند که تقریبا 9برابر بیشتر از حداقل دستمزد رسمی است. فرماندهانی که مسئولیت پخش این حقوق‌ها را به‌عهده دارند، اغلب بخشی از پول‌ها را به جیب می‌زنند تا درآمد بیشتری از این کار عایدشان شود. از سوی دیگر، این فرماندهان می‌خواهند کنترل خود را بر جنگجویانی که ممکن است به صورت مخفیانه به دزدی و خشونت روی بیاورند، بیشتر کنند. «آستین اونوها» مشاور خصوصی دولت نیجریه در این باره می‌گوید: بخش مهمی از این طرح متلاشی کردن ساختار گروه‌های شبه‌نظامی است. اما چگونه می‌توان این وضعیت را تغییر داد؟
در پی شکست توافق‌های مشابه در گذشته که نتوانستند تأثیرات پایداری داشته باشند، دولت نیجریه اکنون طرح عفو عمومی شورشیان را دنبال می‌کند. تامونوتونیه کونا قبلا تحت رهبری «فرح داگوگو» که یکی از فرماندهان MEND به حساب می‌آمد و طرح عفو عمومی را پذیرفته بود، کار می‌کرد. پس از آنکه داگوگو در توافق قبلی با دولت نیجریه رشوه دریافت کرد، او هم وارد این ماجرا شد. شبه‌نظامیان مهم و رده بالا در مقایسه با افرادی که به مشاغل معمولی مشغول هستند، زندگی با شکوه‌تر و پر‌منفعت‌تری دارند. اکنون بسیاری از گروه‌های تبهکار بیشتر مایل هستند که از راه آدم‌ربایی و دزدیدن نفت از لوله‌هایی که به صورت عمدی مورد خرابکاری قرار گرفته است، غرامت و سودهای کلانی به دست بیاورند و نمی‌خواهند بر اساس اهداف و برنامه‌های سیاستمداران نیجریه عمل کنند.
به‌نظر می‌رسد که دانشجویان در اوبوبرا به‌دلیل اینکه سلاح‌هایشان را رها کرده‌اند و از باتلاق جنایت‌ها بیرون آمده‌اند، احساس رضایت و آرامش می‌کنند. آنها اکثرا شبه‌نظامیان رده پایینی هستند که نمی‌توانند کار دیگری پیدا کنند اما آنها نگران این هستند که پس از پایان طرح عفو عمومی چگونه می‌توانند شغل مورد نظر خودشان را بیابند.
باوجود اینکه نیجریه از نظر منابع طبیعی بسیار غنی است اما بر اساس داده‌های رسمی، تقریبا نیمی از جوانان در شهرها بیکار و سرگردان هستند. در حالی که 50 سال است تولید نفت در نیجریه همچنان ادامه دارد، این مسئله خسارت‌های زیادی به محیط‌زیست آن کشور زده و باعث ازبین‌رفتن بسیاری از مشاغل محلی مانند کشاورزی و ماهیگیری در منطقه دلتا شده است. در تمام شهرهای نیجریه، 80درصد از مردم کمتر از 2دلار در روز پول در می‌آورند.
در حالی که زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه روز به روز نزدیک‌تر می‌شود، جوانان بیکار ممکن است مجبور شوند دوباره نقش سنتی خود را به‌عنوان اوباش اجیر شده‌ای که برای سیاستمداران محلی کار می‌کنند، مورد بازنگری قرار دهند. فعالیت آنها ممکن است اغلب تداعی‌کننده جنگ افروزی و بی‌قانونی‌های گذشته باشد. «آلن اونیما» که چگونگی ترک‌خشونت را به شبه‌نظامیان یاد می‌دهد، می‌گوید که برنامه‌ریزی طولانی‌مدت برای کسانی که در گذشته شبه‌نظامی بوده‌اند، امری ضروری و مهم است. وی همچنین می‌افزاید:سیاستمداران نیجریه آماده هستند که آنها را استخدام کنند، به‌دلیل اینکه زمان برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور نزدیک است. حتی از پسرهایی که در اوبوبرا هستند خواسته می‌شود که کارهایی را در زمینه تبلیغات سیاسی کاندیداها انجام دهند. بعضی اوقات آنها سخنان سیاستمداران نیجریه را از طریق تلفن آیفون دار برای ما پخش می‌کنند تا آنها را گوش کنیم. اینها پیام‌هایی هستند که جاناتان هم می‌تواند دقیقا به آنها توجه کند.
اکونومیست
