به گزارش خبرگزاری مهر، گروهی بین المللی از اخترشناسان و فیزیکدانان دریافتهاند سیاهچالههای در حال چرخش از خود نشانههایی به جا میگذارند که با استفاده از رادیوتلسکوپهای بسیار حساس قابل ردیابی هستند. رصد کردن چنین نشانههایی میتواند اطلاعات زیادی درباره چگونگی شکلگیری کهکشانها را در اختیار دانشمندان قرار داده و نظریه عمومی نسبیت انشتین را به آزمایش بگذارد.
بر اساس نظریه نسبیت هر جسم حجیمی از قبیل سیاهچالهها فضا-زمان را دچار انحراف کرده و مسیر نوری را که از میان آنها میگذرد، خمیده میکند، تاثیری که به همگرایی گرانشی شهرت دارد. در این نظریه همچنین پیش بینی شده است که سیاهچالههای در حال چرخش فضا-زمان را به دورن خود میکشانند و با ایجاد یک گرداب تمامی اجرام نزدیک به خود را از قبیل فوتونهای نوری مجبور به پیروی از مسیر گردشی خود میکنند.
اخترشناسان در حال حاضر برای اثبات چرخش ابرسیاهچالههایی که گفته میشود در مرکز بسیاری از کهکشانها وجود دارند، شواهد غیرمستقیمی در اختیار دارند. برای مثال چرخش سیاهچاله کهکشان راه شیری را میتوان به واسطه شتاب توزیع ستارگان در میان کهکشان درک کرد اما این نشانه تنها میتواند محاسبات کم دقتی را در اختیار دانشمندان قرار دهد زیرا میزان دقیق ماده موجود در کهکشان نامشخص است. برخی از اخترشناسان معتقدند این سیاهچاله با سرعتی بالا در چرخش است در حالیکه گروهی دیگر سرعت چرخش این سیاهچاله را پایین میدانند.
در مقالهای که به تازگی در "نیچر فیزیک" منتشر شده است، "فابریزیو تامبورینی" اخترشناس دانشگاه پادوآ در ایتالیا به همراه گروهی از همکارانش شیوهای جدید را برای ردیابی چرخش سیاهچالهها ارائه کردهاند که از دقت بیشتری برخوردار است، این دانشمندان از محاسبه تغییرات نوری که از نزدیکی سیاهچالهها عبور میکنند برای محاسبه سرعت چرخش سیاهچاله استفاده میکنند.
این اخترشناسان معتقدند یک جبهه امواج نوری که در مسیری عمود بر محور چرخش سیاهچاله در حرکت است، با عبور از نزدیکی سیاهچاله دچار پیچیدگی میشود، زیرا نیمی از این جبهه امواج در مسیر پیشبرد فضا-زمان و نیم دیگر آن در مسیر پس زدن فضا-زمان حرکت میکنند. این پدیده فازی از تابش را به وجود میآورد که موقعیت دقیق نقطه اوج و فرود امواج نوری را مشخص میکند به این شکل میتوان سرعت چرخش سیاهچالهها را با دقتی بالاتر تعیین کرد.
محققان با استفاده از شبیه سازی رایانهای به شبیه سازی این پدیده در سیاهچاله کهکشان راه شیری پرداخته و دریافتند میتوان این پدیده را از روی زمین نیز مشاهده کرد به گفته آنها با نشانه گرفتن تعدادی از تلسکوپهای رادیویی به سوی مرکز کهکشان و استفاده از چندین تلسکوپ برای مشاهده بخشهای مختلفی از جبهه امواج نزدیک شونده به سیاهچاله و ترکیب این اطلاعات با یکدیگر، میتوان فاز نسبی امواج در نزدیکی سیاهچاله را محاسبه کرد.
تامبورینی معتقد است یافتههای وی و گروهش از اهمیت بنیادینی برخوردارند و نشان میدهند اکثر اجرام عظیم در جهان در حال چرخشند. به گفته وی مطالعه بر روی چرخش سیاهچالهها در مرکز فعال کهکشانی میتواند درک اخترشناسان را از کهکشانهای فعال، بهبود بخشیده و نشان میدهند چرخش این سیاهچالهها منجر به افزایش قابل توجه کهکشانها و ایجاد تغییر در روند تکامل آنها خواهد شد.