هیچ‌کجا نمی‌توان بهتر از اردوگاه نهرالبارد شاهد زندگی پرمشقت آوارگان در لبنان بود. در سال2007 که سربازان ارتش لبنان با شبه‌نظامیان وابسته به القاعده و پناه گرفته در این اردوگاه می‌جنگیدند، این اردوگاه ویران شد. در ماه می‌همان سال، جنگی شدید در این اردوگاه بزرگ که نزدیک طرابلس در شمال لبنان است، در گرفت. ارتش لبنان اعضای گروه فتح‌الاسلام را که در این شرایط نابسامان رشد کرده بودند، زیر آتش گرفتند. اردوگاه ویران شد و 27 هزار نفر از آن گریختند، از جمله خانواده سبانی.
خانواده سبانی اکنون چندکیلومتر دورتر از خانه‌شان در نهرالبارد زندگی می‌کنند. در سال 2007 که از جنگ گریختند، همه چیزشان را از دست دادند. این خانواده مغرور و سرسخت که2 عضو بزرگسال و 6عضو کوچک‌تر دارد، اکنون در خانه کوچک 2 خوابه‌ای در یک اردوگاه شلوغ به‌نام بداوی زندگی می‌کنند. آقا و خانم سبانی که والدینشان ابتدا در سال1948 از مکانی که اکنون شمال اسرائیل است، به لبنان گریختند، آرزوهای بزرگی ندارند؛ عمده‌ترین آرزوی آنها بازگشت به خانه سابقشان است.
بشرا العقلی سبانی در حالی که شوهرش از نبود شغل و دیگر فرصت‌ها گلایه می‌کند، گفت: نگرانی بزرگم برای بچه‌ها این است که باید از مکانی به مکان دیگر نقل مکان کنیم. وی ادامه داد: 4سال پیش مجبور شدیم خانه‌مان و هر آنچه را داشتیم، ترک کنیم. چه کسی می‌داند آینده چه خواهد شد؟
مانند دیگر فلسطینیانی که در لبنان زندگی می‌کنند، خانواده سبانی نمی‌توانند ملک داشته باشند، از دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی دولتی محروم هستند و نمی‌توانند بسیاری از مشاغل را داشته باشند. هیثم عاطف موسی را در نظر بگیرید. وی با این قوانین جنگید تا اجازه کار دندانپزشکی بگیرد اما در لبنان، وی فقط می‌تواند در اردوگاه‌ها کار کند، زیرا اجازه ندارد عضو نهادهای حرفه‌ای شود. عضویت در این نهادها به وی اجازه می‌دهد در بخش‌های دیگر جامعه لبنان کار کند.
وی می‌گوید: باوجود اینکه تمام مدارکی را که می‌خواهند دارم و تمام امتحانات آنان را گذرانده‌ام، هنوز با عضویت من مخالف هستند. وی تصدیق می‌کند، احتمالاً تنها گزینه واقع‌بینانه موجود که برایش وجود دارد مهاجرت به نقطه‌ای دیگر مانند کاناداست که مطمئن است می‌تواند شغل پیدا کند. گمان‌می‌رود حدود 450هزار فلسطینی و فرزندان آنان در لبنان زندگی می‌کنند.
در بسیاری دیگر از کشورهای خاورمیانه مانند سوریه و اردن، آوارگان فلسطینی از حقوق سیاسی، خدمات اجتماعی و دیگر امکانات گوناگون برخوردار هستند. در لبنان به گفته پروفسور هلال خشان از دانشگاه آمریکایی بیروت، با آنان مانند افراد مطرود برخورد می‌شود، زیرا از آن بیم دارند که دادن حقوق ابتدایی به آنان سبب شود تعادل ظریف دینی و سیاسی کشور بر هم بخورد.
وی می‌گوید: فلسطینیان در لبنان ناخواسته هستند. بازسازی نهرالبارد به معنای امید دادن به فلسطینیان است. دولت نمی‌خواهد به آنان امید دهد بلکه می‌خواهد فقط از این کشور بروند.
اکنون بخش‌هایی از نهرالبارد در دست بازسازی است اما بیشتر آن همچنان ویرانه است. دولت لبنان اکنون در اقدامی دیرهنگام بهبودهایی در وضع فلسطینیان ایجاد کرده و به آنان اجازه داده است در قسمت‌هایی از بخش خصوصی کار کنند. ولی این امر چیز زیادی را عوض نخواهد کرد. وقتی در خیابان‌های شلوغ اردوگاه‌هایی مانند بداوی و ویرانه‌های نهرالبارد راه برویم، متوجه می‌شویم که همیشه این خطر وجود دارد که این اردوگاه‌ها و ساکنان فرودست آن سر به طغیان بردارند.
بی‌بی‌سی
