علت جذب دولت‌ها و شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری بر این شیوه کاری در وهله اول صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌های جاری و در وهله دوم افزایش نرخ بهره‌وری است.
استفاده از این شیوه شغلی ابتدا چندان آسان نبود و فقط شرکت‌های پیشرفته مانند IBM درصدد ارزیابی و بررسی چگونگی مشاغل کار از راه دور برآمدند اما در سال‌های اخیر دورکاری به‌شدت رواج یافته و می‌رود تا به یک پدیده جدی در اشتغال‌زایی در سطح بین‌المللی تبدیل شود. کار از راه دور انقلابی است که بسیاری از روش‌های کاری را متأثر خواهد کرد و فرصت‌های جدیدی در اشتغال به‌وجود می‌آورد. کار از راه دور با توسعه فناوری اطلاعات و کاربردهای آن وارد فاز جدیدی شده و در محیط‌های کسب و کار به‌‌سرعت در حال گسترش است. بر این اساس فرهنگسازی و بررسی امکان پیاده‌سازی کار از راه دور در ایران آغاز شده و پیاده‌سازی آن در چند وزارتخانه مورد توجه قرار گرفته و بخشنامه‌هایی نیز در این زمینه صادر شده است.
روش کار از راه دور آن‌قدر جاذبه دارد که بدون دخالت دولت‌ها نیز گسترش می‌یابد، لکن بهتر است دولت‌ها به این پدیده جدید توجه و با سیاستگذاری‌های مناسب، هدایت و حمایت صحیح را به‌خصوص در حوزه حقوقی آن داشته باشند. به‌رغم آنکه کار از راه دور حدود 40سال پیش به مجموعه مشاغل کشورهای توسعه یافته اضافه شده است اما در ایران این شیوه کار به‌صورت رسمی تا امسال مورد استقبال جدی مدیران قرار نگرفته است. بی‌توجهی به این روش کاری هزاره سوم، موجب از دست رفتن فرصت‌ها خواهد شد. بحث دورکاری از چندین سال قبل در وزارت کار جمهوری اسلامی ایران مطرح بوده و اقدامات تحقیقاتی و پژوهشی در مؤسسه پژوهشی و تحقیقاتی وزارت کار انجام شده است. اخیرا دولت جمهوری اسلامی ایران، کار از راه دور را به‌عنوان نخستین قدم در جهت کاهش آلودگی و بهره‌وری بیشتر از خدمات دولتی، در دستور کار خود قرار داده و با ارائه چندین بخشنامه فضای اولیه را برای توجه مدیران و کارکنان به این موضوع مهم فراهم کرده است. دورکاری بخشی از مشکل بیکاری را کم می‌کند. از طرفی نبودن بودجه عمرانی مناسب برای ساخت و ساز ساختمان‌های اداری و سایر مشکلات در این حوزه، توسعه دورکاری در ایران را به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است.
آغاز دورکاری در ایران
تعداد کارکنان نظام اداری در پایان سال 1388 بیش از 2میلیون و 65 هزار نفر اعلام شده است که اگر 30درصد این رقم را محاسبه کنیم، رقم بیش از 619هزار نفر به دست می‌آید. در همین راستا 3وزارتخانه کار و امور اجتماعی، نفت و بازرگانی تا‌کنون پیشتاز اجرای طرح دورکاری شده‌اند. وزیر کار و امور اجتماعی گفته است: بهتر است مشاغلی که در دستگاه‌ها قابلیت انجام از راه دور را دارند به منازل منتقل شوند تا کارکنان آن پست‌ها بتوانند زمان بیشتری را در کنار خانواده خود سپری کنند و از این طریق شغل خود را نیز داشته باشند.
وزیر کار اخیرا اعلام کرده است که حاضر است برای کارکنان دورکار وزارتخانه تحت مدیریت خود ملزومات مورد نیاز از قبیل کامپیوتر، اینترنت و سایر موارد را تأمین کند و حتی حقوق افراد دورکار را نیز به نسبت زمانی که در وزارتخانه یا دستگاه حضور داشته‌اند بیشتر خواهد کرد. با دستور سیدمسعود میرکاظمی، وزیر نفت، مقرر شد تا اطلاع ثانوی 40 درصد از کارکنان پایتخت نشین صنعت نفت به‌صورت دورکار به فعالیت‌های کاری خود ادامه دهند.
براساس این بخشنامه که به تمامی معاونان 4شرکت مادرتخصصی، روسای ستادی و معاونان وزارت نفت ابلاغ شده، یکی از مهم‌ترین دلایل اجرای طرح دورکاری مقابله با آلودگی هوای تهران عنوان شده است. در همین ارتباط مهدی غضنفری، وزیر بازرگانی در نشستی با کارمندان وزارت بازرگانی که با حضور معاون توسعه مدیریت وسرمایه انسانی رئیس‌جمهوری درباره نحوه اجرای طرح دورکاری برگزار شد، با تأکید بر آمادگی وزارت بازرگانی همچون سایر دستگاه‌های دولتی برای طرح دورکاری گفت: طرح دورکاری در وزارت بازرگانی عملیاتی شده است. وزیر بازرگانی اظهار داشت: دورکاری به معنای حذف کارمند نیست بلکه هدف اصلی آن استفاده بهینه از تخصص نیروها در خارج از محیط کار است. وی عنوان کرد: دورکاری یک انتخاب مناسب است و به کارکنان اجازه می‌دهد تمام یا قسمتی از کار خود را در خارج از محیط کاری انجام دهند.
به گفته وی، کارمندی که به طرح دورکاری بپیوندد براساس آیین‌نامه‌های تدوین شده توسط معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس‌جمهوری از تمامی مزایا و امکانات قبلی و حتی بیشتر بهره‌مند می‌شود.
ولی‌الله داوودآبادی، عضو شورای‌عالی اشتغال در این خصوص که آیا در شرایط فعلی اجرای طرح دورکاری در کشور قابل تحقق است یا خیر؟ معتقد است تا زمانی که همه زیرساخت‌ها و ملزومات اجرای چنین طرحی فراهم نباشد موفقیتی در آن حاصل نخواهد شد. وی با تأکید بر اینکه البته مطرح شدن خود این موضوع مثبت است ولی چگونه و از چه روشی بتوان آن را اجرایی کرد، مسئله‌ای است که باید مورد بررسی دقیق و کارشناسی قرار گیرد.
تجربه دورکاری در ایران
هنوز تمام ابعاد کار از راه دور در جهان شناخته شده نیست، لذا نباید انتظار زیادی از تجربه این روش کاری در ایران داشت. با این وجود تجربیات پراکنده‌ای در ایران وجود دارد. در نخستین مرکز جامع خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی کشور در روستای قرن‌آباد، شهرستان گرگان استان گلستان از سال 1383 تجربه دورکاری وجود دارد. در این مرکز40 دختر و پسر روستایی تحصیل‌کرده موفق شدند بیش از 100 تحقیق و ورود داده را برای سازمان‌های مختلف از جمله شرکت پتروشیمی ایران، شرکت ساپکو، حوزه علمیه و چندین سازمان از راه دور انجام دهند.
جایزه بین‌المللی برای روستای قرن‌آباد
در حال حاضر مرکز کار از راه دور روستای قرن‌آباد در استان گلستان تنها مرکز کار از راه دور است که تا حدودی فعال است و در سطح محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی تأثیر‌گذار و شناخته شده است. این مرکز توانست در سال 2007 میلادی جایزه خلاقیت و نوآوری منطقه آسیا و اقیانوسیه را به‌خود اختصاص دهد. در طول فعالیت در این مرکز بیش از 100 مورد فعالیت تحقیقاتی در زمینه صنایع پتروشیمی، کشاورزی و دامداری، علوم فنی و مهندسی، مطالعات اجتماعی، آموزش و. . . صورت پذیرفته که در مقایسه‌ای ساده با مراکز تحقیقاتی دانشگاهی می‌توان به راندمان منحصر به فرد این مرکز اذعان کرد.
چرا دورکاری در ایران ضرورت است؟
برای کشور ما که بیش از 60درصد قبول‌شدگان کنکور خانم‌ها هستند و فرهنگ ما نیز برای نقش زن در منزل و تربیت فرزندان اهمیت زیادی قائل است کار در منزل می‌تواند مفید باشد. کار در منزل راندمان کاری را بالا می‌برد و فرصت کنترل و نظارت بیشتری را به مدیران می‌دهد. در کشور ما که راندمان کار حدود یک‌ساعت است، اگر کارمندی فقط 2 ساعت مفید در منزل کار کند که قابل پیگیری باشد 100 درصد افزایش بهره‌وری در ساعات کار خواهیم داشت! مشکل آلودگی محیط‌زیست تهران‌بزرگ با دورکاری تا حدود زیادی مرتفع شود. عدالت در توسعه مشاغل در سطح کشور فراهم می‌شود و شغل‌های مناسب فقط در یک یا چند شهر متمرکز نخواهند شد و شانس ارتباط بهتر با ارباب‌رجوع در ادارات به‌صورت برخط و از راه دور فراهم می‌شود.
