شکست احزاب چپگرا در انگلیس، آلمان، سوئد و هلند نشان میدهد که محبوبیت آنها در سراسر قاره اروپا رو به افول است. در میان اقتصادهای بزرگ اروپا، تنها کشور اسپانیا تحت رهبری سوسیالیستها قراردارد اما آنها هماکنون در آن کشور با مشکلات زیادی روبهرو هستند. تنها کشوری که احزاب چپ آن میتوانند از فرصت خوبی برای مقابله با کاهش محبوبیتشان برخوردار باشند، فرانسه است. انتخابات ریاستجمهوری در آن کشور، سال2012 میلادی برگزار میشود. میزان مقبولیت نیکلاسارکوزی، رئیسجمهوری فرانسه و جناح راست در میان مردم آن کشور بسیار کاهش یافته است. در پی شکست سوسیالیستها در انتخابات ریاستجمهوری سال1995 میلادی، این احزاب راستگرا هستند که از آن زمان تاکنون، کنترل حاکمیت فرانسه را در دست گرفتهاند. حزب سوسیالیست با انتخاب نامزدی که تواناییها و شایستگیهای لازم را نداشت، فرصتهایش را برای پیروزی از دست داد. آیا این حزب دوباره اشتباهات گذشتهاش را تکرار خواهد کرد؟
نامزدهای سوسیالیستی که میخواهند در دور اول انتخابات ریاستجمهوری 2012 فرانسه شرکت کنند، تا ماه ژوئن سال 2010 وقت داشتند که خودشان را پیش از رأیگیری در فصل پاییز معرفی کنند. فردی که سرانجام از طرف حزب سوسیالیست برای شرکت در این انتخابات معرفی شد، برای خارجیها چهره شناخته شدهای است. دومینیک استراوس کان که در مبارزات انتخاباتی سال2007 میلادی نقش بسیار فعالی داشت و رئیس صندوق بینالمللی پول (IMF) به حساب میآید که در واشنگتن واقع شده است، مایه افتخار و سرافرازی سیاستمداران مهم و مردم کشورش است. او که وزیر پیشین دارایی فرانسه و استاد علوم اقتصاد و زمانی هم شهردار «سارسل»، شهری در حومه پاریس بود، هم در داخل و هم در خارج از کشورش از اعتبار و محبوبیت برخوردار است. مردم فرانسه شاهد این بودند که وی با رهبران جهان مذاکرات دوستانهای دارد و کشورهایی را که زیر فشار بدهی قرار دارند، نجات داده است.
نتایج نظرسنجی ماه دسامبر مشخص کرد که وی بالاترین امتیاز را در میان سیاستمداران محبوب فرانسوی به دست آورده است.علاوه بر این، رفتار آرام استراوسکان جذبه و کاریزمای ویژهای دارد در حالی که بسیاری از رأی دهندگان فرانسه از دست رفتارهای ناآرام و بیتابانه سارکوزی خسته شدهاند. برخلاف سوسیالیستهای دیگری مانند «مارتین اوبری»، دبیر کل و معمار این حزب که در دهه گذشته طرح 35ساعت کار در هفته را ارائه کرد و امیدوار است که در انتخابات ریاستجمهوری 2012 فرانسه پیروز شود اما محبوبیت استراوسکان حتی از حزب سوسیالیست فراتر رفته و او در میان اعضای احزاب میانه و راست میانه هم از اعتبار و مقبولیت زیادی برخوردار است. نتایج یکی دیگر از نظرسنجیها نشان میدهد که استراوسکان میتواند سارکوزی را در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری فرانسه با نتیجه کوبنده 62درصد در مقابل 38درصد شکست دهد.
سؤال مهمی که امسال مطرح میشود این است که آیا استراوسکان در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه شرکت خواهد کرد یا خیر؟ تصمیمگیری در این رابطه بیخطر نیست. او باید قبل از پایان دوره کاریاش در سپتامبر2012، از شغل عالی رئیس صندوق بینالمللی پول و درآمد هنگفتی که در واشنگتن دارد، استعفا دهد تا بتواند در انتخابات مقدماتی شرکت کند. اما میدان رقابتهای انتخاباتی شلوغ است. «سگولن رویال» استراوس کان را در انتخابات مقدماتی سال2006 شکست داد اما در انتخابات ریاستجمهوری سال بعد از سارکوزی شکست خورد. سگولن رویال اعلام کرده است که در میدان رقابتها باقی خواهد ماند. «مانوئل والز» و «ارنو مونتبور» که نامزدهای جوان و مشتاقی هستند هم در این انتخابات شرکت میکنند.
«فرانسوا هولانده»، رهبر پیشین حزب سوسیالیست فرانسه و همسر سابق سگولن رویال هم ممکن است به این رقابت بپیوندد. این دفعه نتیجه رأیگیری انتخابات مقدماتی بسیار نامشخص است؛ بهدلیل اینکه نهتنها اعضای حزب سوسیالیست بلکه طرفداران آن هم میتوانند در این انتخابات شرکت کنند. یکی از سوسیالیستهایی که اخیرا با استراوسکان دیدار کرده است، میگوید که احتمال بازگشت او به فرانسه 50درصد است. یکی دیگر از دوستان وی با خوشبینی میگوید: با توجه به نتایج خوبی که استراوسکان در نظرسنجیها کسب کرده است، اگر او اکنون از شرکت در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه خودداری کند، برای تمام عمر پشیمان میشود و افسوس خواهد خورد.
احتمال اندکی وجود دارد که سوسیالیستها بخواهند پیروزی جمعی را فدای جاهطلبیهای شخصیشان کنند. بهنظر میرسد که رأیدهندگان از انتخاب سوسیالیستها خشنود هستند تا آنها بتوانند کنترل شهرداریها و مناطق مختلف فرانسه را بهعهده بگیرند اما تاکنون به خاطر رفتارهای عجیب و غریب و خستهکننده بعضی از نخبگان فرانسوی از قدرت کنار گذاشته شدهاند. آخرین باری که این نخبگان سیاسی یک رئیسجمهوری سوسیالیست را انتخاب کردند، 23سال پیش و در قالب فرانسوا میتران بود. نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری فرانسه، هیچ فرصتی برای تخریب و تضعیف یکدیگر را از دست نخواهند داد. در ماه نوامبر، مارتین اوبری در برابر چشمان حیرتزده همه مردم فرانسه گفت که وی، استراوسکان و سگولن رویال به توافقی 3جانبه دست یافتند که یکدیگر را تخریب نکنند. اما چند روز بعد، سگولن رویال برنامههایش برای نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه را آغاز کرد.
با توجه به اینکه شغل کنونی استراوسکان مانع این شده است که وی درباره سیاست اظهار نظری بکند، او در مورد اهدافش همچنان سکوت اختیار کرده است. این موضوع باعث شده که استراوسکان به شخصیت تقریبا مرموزی در فرانسه تبدیل شود. بدون شک هنگامی که او از هواپیما پیاده شود و سیاستهایش را اعلام کند، مواضع مرموزش هم مشخص خواهند شد. دوستان استراوسکان بارها درباره این بحث میکردند که وی به فرانسه بازنمیگردد تا در یک رقابت زیبا شرکت کند و فقط اگر از او بخواهند که مانند «شارلدوگل» برای نجات فرانسه تلاش کند، این کار را خواهد کرد. این ماجرا ممکن است بیشتر به یک خیال شبیه باشد. اما محاسباتی که استراوسکان با آن روبهرو است، در ماههای اخیر تغییر کرده است. اکنون تمام نظرسنجیها بهصورت هماهنگ نشان میدهند که او در مقایسه با رقبایش در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری فرانسه عملکرد خیلی بهتری در مقابل سارکوزی خواهد داشت.
او در میان کسانی که به نامزدهای سوسیالیست رأی میدهند، از برتری زیادی برخوردار است. البته خروج استراوسکان از صندوق بینالمللی پول باعث بیاعتمادی این سازمان به وی خواهد شد. یک سال پیش، 25درصد از کسانی که در نظرسنجی شرکت کرده بودند، گفتند که در مقایسه با مارتین اوبری که 27درصد امتیاز کسب کرده است، استراوسکان نامزد مورد علاقه آنها به حساب میآید. در ماه نوامبر مشخص شد که برتری استراوسکان در برابر مارتین اوبری به 41درصد در مقابل 17درصد رسیده است.علاوه بر این، اگر استراوسکان بخواهد که در رقابت انتخابات مقدماتی باقی بماند، ممکن است بعضی از رقبایش از دور رقابتها حذف شوند. مارتیناوبری که اشتیاق خیلی زیادی برای شرکت در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه ندارد، کاری نمیکند که علیه استراوسکان تمام شود. رهبر سوسیالیستی که از طرف این حزب نامزد شرکت در انتخابات ریاستجمهوری سال1981 شد، «فرانسوا میتران» بود. حتی سگولن رویال که تصمیم دارد درصورت احتمال پیروزی استراوسکان در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه، مقام مهمی در دولت او داشته باشد، نمیخواهد جایگاه وی را تصاحب کند.
پس از اینکه سگولن رویال نامزدی خود را برای شرکت در انتخابات اعلام کرد، در ادامه افزود: اگر زمان انتخابات فرابرسد، استراوسکان بهترین گزینه برای پیروزی خواهد بود.اگر استراوسکان بخواهد در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه شرکت کند، باید دوباره خودش را با سیاستهای چپگرایانه حزب سوسیالیست تطبیق دهد. این امر میتواند موجب اختلاف آنها با بیشتر احزاب سوسیال دمکرات اروپا شود. در هفته جاری که حزب سوسیالیست تشکیل جلسه داده و کاملا آماده بود، مانوئل والز یکی از اعضای جوانتر حزب پیشنهاد کرد که رسیدگی به طرح 35ساعت کار در هفته لغو شود. سوسیالیستها در ماه دسامبر بیانیهای منتشر کردند که عنوانش «برابری واقعی» بود. آنها میگفتند که همه مردم فرانسه باید از هنگام رفتن به مهدکودک تا پیداکردن شغل و مسکن و رفتن به تعطیلات از تمام حقوق برخوردار شوند. سوسیالیستها همچنین نحوه سرمایهگذاری در این بخشها را اعلام کردند و گفتند کسانی که درآمدهای زیادی دارند باید مالیات بیشتری بپردازند و تخفیف مالیاتی برای ثروتمندان هم باید پایان یابد.
«بنوئیت هامون» نویسنده این مطلب و سخنگوی حزب سوسیالیست شک و تردیدها در مورد اعتبار و صلاحیت استراوسکان را رد میکند و میپرسد: ما چه کسی را میخواهیم که بتواند به حزب سوسیالیست اعتبار و ارزش بدهد؟ کارمندان دمدمی مزاج مؤسسه رتبهبندی یا کارگران شرکت رنو؟ اگر استراوسکان بازگردد، قهرمان برنامههای صرفهجویی اقتصادی صندوق بینالمللی پول باید گرایشهای میانه روی خود را با سیاستهای چپگرایانه بیشتر اعضای حزبش تطبیق دهد.
اکونومیست