نخستوزیر جنجالی ایتالیا در گذشته هم به خاطر کاشت مو، کشیدن پوست و جراحی زیبایی بینی و پلک، در رسانههای جهان و میان اروپاییها خبرساز شدهبود اما این بار ماجرا به حدی جدی است که در شهرهای ایتالیا چند تظاهرات سراسری علیه برلوسکنی برگزار شده و مردم خواستار استعفای فوری او شدهاند. ایتالیا اکنون بهدنبال رهبر تازهای میگردد. برلوسکنی در پارلمان ایتالیا هنوز همپیمانان قدرتمندی دارد. همین نمایندگان بانفوذ ماهگذشته او را از لبه پرتگاه نجات دادند و با دادن رأی اعتماد دوباره، مانع از سقوط دولت شدند. اکنون اما با توجه به موجی که در داخل ایتالیا و سراسر اروپا علیه برلوسکنی ایجاد شده، بهنظر میرسد که او چند ماه بیشتر تا پایان راه قدرت فاصله نداشتهباشد.
«کریمه المحروق» دختر یک مهاجر فقیر که همه مردم ایتالیا او را با نام «روبی» میشناسند، مدتی است که تأثیر زیادی بر خبرهای منتشر شده در این کشور گذاشته است. آشنایی این رقاصه مراکشی با سیلویو برلوسکنی، نخستوزیر ایتالیا، او را در مخمصه دشواری قرار داده است. انتظار میرود که تعدادی از وکلای شهر میلان به خاطر اتهام برلوسکنی در مورد پرداخت پول به یک روسپی که زیر سن قانونی قرار دارد و سوءاستفاده از موقعیتش برای پنهان کردن واقعیتها و قانونشکنیها، علیه وی کیفرخواست تنظیم کنند. اگر برلوسکنی به خاطر این اتهامات محکوم شود، بر اساس قانون ایتالیا وی باید در مجموع 15 سال زندانی شود.
همچنین، رسواییها درباره المحروق و حضور وی در ویلای برلوسکنی و شرکت در مهمانیها و خوشگذرانیها، سیاستهای اقتصادی ایتالیا را تغییر داده است. برلوسکنی در تاریخ 31 ژانویه 2011 میلادی و در حالی که 9 سال در مقام نخستوزیری ایتالیا مشغول به فعالیت بود، مانند روشنفکری که ادعای آزادیخواهی داشت صحبت کرد. وی گفت که میخواهد یک بند از قانون اساسی که قوانین و تعهدات دستوپاگیر اجتماعی را بر کارفرمایان اقتصادی تحمیل میکرد، حذف کند. نخستوزیر ایتالیا به مردم جنوب آن کشور وعده داد که مالیاتها را کاهش خواهد داد و محدودیتها در این زمینه را رفع خواهد کرد.
وی همچنین وعده داد که نمایندگان کارفرمایان، اتحادیههای تجاری و مقامات محلی را دور هم جمع خواهد کرد تا درباره یک برنامه عملیاتی به منظور حفظ رشد سالانه 3 تا 4درصد در 5 سال آینده با آنها مذاکره کند. در نخستین گام، او وعده همکاری با احزاب مخالف را مطرح کرد.
برلوسکنی وعدههای زیبایی به مردم ایتالیا میداد اما آیا او واقعا به وعدههایش عمل میکرد؟ او بدون اینکه با همکارانش مشاورهای انجام دهد یا حتی وزیران ارشد کابینهاش را از این کار مطلع کند، برنامههایش را اعلام کرد. بهنظر میرسید که برلوسکنی این برنامهها را به خاطر منحرفکردن افکار عمومی از فلج شدن دولتش به خاطر رسواییهای اخلاقی مطرح کرده است. احزاب مخالف قاطعانه پیشنهاد برلوسکنی برای همکاری را رد کردهاند اما مقامات ارشد احزاب مخالف با انجام این کار باعث شدند که نخستوزیر ایتالیا آنها را افرادی گستاخ و بیادب بخواند.
نظرسنجیها نشان میدهد که ماجرای رسوایی اخلاقی برلوسکنی به جایگاه متزلزل وی لطمه زیادی زده است. نظرسنجی اخیری که توسط روزنامه «لاریپوبلیکا» انجام گرفت، نشان داد که میزان محبوبیت برلوسکنی در میان مردم ایتالیا با 5درصد کاهش در ماه ژانویه به 35درصد رسیده است. همچنین نظرسنجیها نشان داد که محبوبیت اندک او به معنای کاهش حمایت مردم از حزبش و افزایش طرفداری از احزاب مخالف نیست.
از سوی دیگر، بر اساس نظرسنجی روزنامه «کوریره دلاسرا» تعداد زیادی از افرادی که به برلوسکنی رأی داده بودند، دیگر او را تأیید نمیکنند. با وجود این، تعداد اندکی آماده هستند که همکاران برلوسکنی را از حزب «جنبش آزادی» اخراج کنند. همکاران وی گزینه پیوستن به احزاب مخالف راستمیانه و چپ میانه را در دست دارند و این موضوع بسیار مهم است. این اتحادی موقت و آزمایشی میان طرفداران برلوسکنی از جمله «جیان فرانکو فینی» ستوان سابق، به همراه «پییر فردیناندو کاسینی» رهبر حزب دمکراتهای مسیحی میانه و حزب کوچکتری است که توسط «فرانچسکو روتلی» شهردار سابق رم رهبری میشود.
اما تشکیل جبهه مخالف هم از نظر رأی دهندگان ضعفهای زیادی دارد که از آن جمله میتوان به ناهماهنگی آنها اشاره کرد.اگر مردم ایتالیا احزاب مخالف را انتخاب کنند، احتمال اینکه آنها در سیاستهای خود و همکاری با یکدیگر دچار اختلاف شوند بسیار زیاد است. از سوی دیگر، احزابی که مخالف سیاستهای برلوسکنی هستند، تقریبا میتوانند 60درصد از خواستههای رأی دهندگان را برآورده کنند. اما آنها از یک طرف برنامههای فاشیسم افراطی را ارائه میکنند و از طرف دیگر سیاستهای مارکسیستی خودشان را به پیش میبرند که با سیاستهای حفاظت از محیطزیست و طرفداری از زنان ترکیب شده است.
مشکلاتی که احزاب مخالف ایتالیا همیشه با آن روبهرو هستند، بسیار زیاد است و ایتالیاییها تمایلی ندارند که به یک حزب چپمیانه مانند احزاب چپگرایی که مدتها قدرت را در کشورهای اروپایی در دست داشتند رأی بدهند. حزب سوسیالیست ایتالیا با اتهامات گسترده فساد مالی اوایل دهه 1990 میلادی روبهرو است. بنابراین، حزب چپمیانه امروزه از ائتلاف غیرمعمول دمکرات مسیحیهای پیشرو سابق با کمونیستهای سابق تشکیل شده است و تعجبی هم ندارد که آنها توافق در مورد سیاستهای مشترک را کاری دشوار در نظر میگیرند. حزب مشترک آنها که نامش «حزب دمکراتیک» است، ثابت کرد که نمیتواند رهبر خود را تغییر دهد و فردی جوانتر را روی کار بیاورد و از انتصاب دوستان و آشنایان که در سیاستهای ایتالیا به میزان زیادی به چشم میخورد خودداری کند.
«والتر ولترونی» و «ماسیمو دالما» که مانند برلوسکنی از اواسط دهه 1990 میلادی تاکنون مقامهای مهمی را در دست داشتهاند، حزب دمکراتیک را بهطور زیادی تحتتأثیر نفوذ خود قرار دادهاند. «پییر لوئیجی برسانی» رهبر این حزب که کاندیدای دالما بود، مردی با شخصیت و شایسته است اما بهنظر میرسد که او کاریزما و جذبه لازم را که باعث میشود سیاستمداران از سد انتخابات عبور کنند و پیروز شوند را ندارد. این تنها مشکل او به حساب نمیآید. در تاریخ 26ژانویه برسانی مجلس ایتالیا را یک هفته تعطیل کرد. این تصمیم پس از انتشار خبرهایی گرفته شد مبنی براینکه برنده رأیگیریای که قرار بود نامزد حزب دمکراتیک را بهعنوان شهردار ناپل انتخاب کند، از طرف سازمانهای مجرمان محلی که مهاجران چینی در آن نقش داشتند کمکهایی را دریافت کرده است و این مجرمان برای هر رأی وی 5یورو معادل 7 دلار رشوه پرداخت کردهاند.این اقدام برسانی باعث شد ایتالیاییها فکر کنند به جای برلوسکنی که نامش لکهدار شده و سیاستمدار بیعرضهای است، گزینه دیگری هم دارند که بتوانند به آن امید داشته باشند. برلوسکنی در روزهای گذشته بارها تأکید کرده که قرار نیست از قدرت کنار برود و منشأ اتهامات علیه او مخالفانی هستند که قدرت او را نشانه گرفتهاند. اما گروههای مختلف مردم ایتالیا مانند زنان، نویسندگان و روشنفکران، کارگران و دیگر اقشار جامعه ایتالیا با برپایی تظاهرات گستردهای خواستار استعفای نخستوزیر شدهاند.
اکونومیست