شنبه ۲۰ فروردین ۱۳۹۰ - ۰۹:۳۸
۰ نفر

دکتر حمید ضیایی‌پرور: با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در ایران و بالا رفتن تعداد کاربران اینترنت در کشور، رقیب تازه‌ای برای رسانه‌های سنتی اعم از روزنامه‌ها و مطبوعات و رادیو و تلویزیون ظهور کرده است.

رسانه سایبر

 این رقیب تازه با استفاده از امکانات و فناوری‌های نوین ارتباطی مبتنی بر اینترنت، توانسته است علاوه بر جذب مخاطبان جدید در دنیای رسانه‌ها، بخشی از مخاطبان رسانه‌های سنتی را نیز به‌خود جذب کند.

از این پدیده به‌عنوان رسانه‌نگاری سایبر یا سایبر ژورنالیسم نام برده می‌شود که با داشتن امکاناتی همچون عبور از مرزهای زمان و مکان و حتی زبان، قابلیت نشر وسیع و بدون محدودیت و استفاده از ابزارهای مولتی‌مدیا و چند رسانه‌ای، می‌تواند به رقابت جدی با رسانه‌های مرسوم بپردازد. علاوه بر اینها، قدرت تعاملی بودن، مشارکت‌پذیر بودن، مبتنی بودن بر خرد جمعی و نشر افقی اطلاعات به‌جای روش نشر عمودی، باعث شده تا این نوع جدید از رسانه‌نگاری سلیقه‌های مخاطبان را تغییر داده و نوع جدیدی از اطلاع‌رسانی مبتنی بر تعامل و سرگرمی را در این عرصه ارائه کند.

شاید به همین دلیل بوده که اغلب رسانه‌های سنتی ترجیح داده‌اند در کنار نسخه‌های چاپی یا دیداری و شنیداری خود، نسخه آنلاینی نیز در فضای سایبر برای جلب بیشتر مخاطبان تولید و منتشر کنند. با این وجود بسیاری از رسانه‌های سایبر به‌ویژه در فضای وب فارسی به‌عنوان نسخه‌ای مستقل و داینامیک و با روش و خط‌مشی خاص خود توانسته‌اند به بخش عمده‌ای از نیازهای اطلاع‌رسانی مخاطبان پاسخ دهند. شاید امکانی مانند کامنت برای یک رسانه سایبر بسیار ساده و پیش پا افتاده به‌نظر برسد ولی همین امکان ساده باعث شده تا مدل خطی گیرنده- فرستنده به مدل جدید گیرنده و فرستنده همزمان تبدیل شود؛ یعنی با به کار‌گیری همین امکان، اکنون هر فرستنده به گیرنده و هر گیرنده به فرستنده نیز تبدیل شده است. به همین جهت مخاطبان سایت‌های فعال خبری - تحلیلی، همان قدر گیرنده اطلاعات هستند که فرستنده نظر و اطلاع برای این سایت هستند.دست بر قضا سایت‌هایی که کامنت‌های فعال و آزادانه دارند بسیار خواندنی‌تر از آنهایی هستند که فقط بیان‌کننده روش و مشی گردانندگان آن رسانه هستند.

بر این اساس رسانه‌نگاری سایبر با تکیه بر افکار عمومی و خرد جمعی، بازتابی گسترده‌تر در میان توده‌های مردم پیدا کرده و شهروندان نیز در تولید و انتشار اطلاعات بر بستر جدید سهم و نقشی جدید پیدا کرده‌اند تا جایی که برخی از صاحب‌نظران از این پدیده به‌عنوان گونه جدیدی از رسانه‌نگاری موسوم به روزنامه‌نگاری شهروندی نام می‌برند.

دنیای آینده‌ای که برای روزنامه‌نگاری سایبر می‌توان ترسیم کرد رسانه نگاری مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی است؛ شبکه‌هایی که متشکل از انبوه کاربران در محیط‌های دوستانه و اجتماعی هستند. این محیط‌های تازه، سرشار از سوژه، خبر و اطلاع برای رسانه‌نگارها هستند. اکنون در طلیعه ظهور جدید‌ترین ورژن روزنامه‌نگاری با عنوان رسانه‌های اجتماعی هستیم. با فاصله بسیار اندکی این پدیده‌ها یکی‌یکی به فضای وب فارسی نیز وارد شده یا می‌شوند اما به‌نظر می‌رسد چالش اصلی در ایران، فقدان شناخت این محیط‌ها و پدیده‌های تازه است. اتخاذ راهبرد نفی و سلب این فناوری‌ها، نشانگر نگاهی ساده‌انگارانه در مواجهه با این رویکرد است.

بهترین راهبرد در این زمینه شناخت این فناوری‌ها و استفاده از ظرفیت‌های مثبت آن برای پیشبرد اهداف و منافع ملی کشور در بخش اطلاع‌رسانی و رسانه‌نگاری است.

کد خبر 131796

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز