به خدا سوگند اگر او در این امر تردید و یا خوفی داشت، هرگز عزیزان خود را انتخاب نمیکرد.
مردم، من در چهره آنان معنویت و روحانیتی مییابم که اگر از خدا درخواست کنند، کوهها را از جای خود حرکت خواهند داد. پس از مباهله با آنان بر حذر باشید که عذاب و بلا دامن ما را خواهد گرفت.
به دنبال آن، پیامى به رسول اکرم (ص) فرستادند که از مباهله درگذر و تو خودت در میان ما حکم باش و کار را با مصالحه خاتمه بده.
رسول اکرم (ص) با پیشنهاد آنها موافقت کرد و صلحنامهاى به خط امیرالمؤمنین على (ع) و تعیین جزیه سبک و آسانى که سالیانه بپردازند، تنظیم شد و کار خاتمه یافت.
اما جهت دیگر براى بررسى و تحلیل این واقعه تاریخى از میان مستشرقین نظر پروفسور لویى ماسینیون است.
از نظر وی نتیجه ماجرای مباهله، امضای صلحنامهاى میان پیامبر اسلام و مسیحیان نجران است که به معناى امضاء پیماننامه سیاسى عدم تعرض به مسیحیان در سراسر سرزمینهاى اسلامى است و رعایت آن براى جانشینان آن حضرت نیز لازم بود.
از این طریق ماسینیون درصدد القای این مطلب است که پیامبر اسلام بدین طریق مسیحیان را در التزام به دین خود آزاد گذاشت و بدین وسیله حضور آنان را در میان مسلمانان تا زمانى که رفتار مسالمت جویانه داشته باشند به رسمیت شناخته است.
با این همه در مباهله پیامبر یک موضوع بیش از همه به چشم میخورد. در این صحنه کسانی پا به میدان گذاردهاند که از تمامی آنچه عرب در جاهلیت به آن فخر میفروخت، بری است.
همراهان محمد(ص) نه لباس فاخری دارند و نه از آنچه پادشاهان وقت به آن اصالت میدهند یعنی ثروت، منزلت اشرافی و قدرت به روشهای مرسوم بهرهای دارند.
برعکس آنان کسانی هستند که در مقام قرب به خداوند تلاشگری خستگیناپذیر بوده و بر خلاف عادت جاهلیت، در این هیأت کسانی هستند که به عنوان نماینده تاریخی زنان و کودکان، در سر، سودای کسب حق و حقوق دارند.
زنان و کودکانی که در آن دوره هیچگاه واجد نقش تعیینکننده در تاریخ سیاسی عرب نبوده اند.
اما در تاریخ مباهله، این نقش به کودکان و زنان نیز از سوی خداوند واگذار میشود و ویژگی حقانیت برای سران قوم و به اصطلاح حق درجه یک برای ملاء و مترف که در ساختار طبقاتی جاهلیت قبل از اسلام نهفته بود، نقض شد و توسط آنان، بنای رفیع صلح و همزیستی مسالمتآمیز میان مسلمانان و مسیحیان گذاشته شد و خداوند بر این سنت خویش تأکید کرد که حرکت بزرگ پیامبر (ص) برای ایجاد صلح میان پیروان دو دین بزرگ آسمانی، نیازمند کادری مطابق با قوانین الهی و پاک است.