اما پیش از ظهر دیروز افزایش 14 هزار تومانی هر سکه طرح جدید و نوسان شدید قیمت ربع سکه، نگرانی ها نسبت به ناتوانی بانک مرکزی را تقویت کرد تا اینکه انتظار کاهش ارزش سکه در بازار آزاد جای خود را به افزایش قیمت داد و همین انتظار باعث شد تا فعالان بازار طلا و سکه به نوسان قیمتها در نتیجه حراج بانک کارگشایی چشم بدوزند؛ نتیجه اینکه در پایان معاملات بانک کارگشایی قیمتها اندکی تعدیل شد و حتی هرقطعه سکه طرح قدیم و جدید به ترتیب 5 و یک هزار تومان کاهش یافت؛ هرچند ربع سکه همچنان پیشتار افزایش قیمتها بود.
کارشناسان می گویند اینکه ارزش 4قطعه ربع سکه 548 هزار تومان در روز گذشته قیمت خورده است در حالی که ارزش یک سکه طرح جدید 427 هزار تومان بیشتر نبود، نشانه آشکاری از بازگشت حباب به بازار سکه.به اعتقاد کارشناسان و دستاندرکاران بازار سکه و طلا، سیاست بانک مرکزی در عرضه محدود و سهمیهای سکه به بازار دلیل اصلی حباب و نوسانات دیروز سکه بود. به این عامل باید سیاستهای اخبر پولی و بانکی بانک مرکزی در کاهش سود بانکی را نیز اضافه کرد که باعث فرار سرمایهها از بانکها شده است. هرچند رکود کسبوکار و پایینبودن بازده سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی را نباید فراموش کرد.
دیروز بانک مرکزی بهدلیل عرضه محدود و سهمیهبندی شده سکه به مردم، در برابر تقاضای موجود برای خرید سکه چه از سوی مردم و چه از سوی واسطهها و دلالها کم آورد. آیا امروز و با عرضه محدود 5 قطعه سکه به هر نفر در 150شعبه بانک ملی میتواند التهاب را بخواباند؟ تازهترین تحول اینکه مدیرعامل بانک ملی از ادامه عرضه سکههای رسمی به همراه سکههای یادبود بهصورت روزانه تا اطلاع ثانوی خبر داد. به گزارش فارس، محمودرضا خاوری مسئولیت نوسانات قیمت در بازار سکه را متوجه بانک مرکزی دانست و گفت: بانک مرکزی به موجب قانون پولی و بانکی وظیفه اصلی تنظیم و کنترل بازار طلا و سکه را برعهده دارد. مدیرعامل بانک ملی همچنین تصریح کرد: برخی معتقدند کاهش نرخ سود سپردهها دلیل اصلی نوسانات اخیر در بازار طلاست که البته این اعتقاد تا حدی نیز منطقی تلقی میشود. وی اضافه کرد: کاهش نرخ سود سپردهها آثار روانی به همراه داشت که موجب شد افرادی که خواهان ریسک بیشتری بودند به بازار سرمایه و آن دسته که خواهان ریسک کمتری بودند به بازار طلا روی آوردند.
نرخ سود بانکی را افزایش دهید
یک اقتصاددان هم گفت: شاهکلید کاهش قیمتها در بازار سکه، اصلاح بسته سیاستی بانک مرکزی است. به گزارش فارس، میثم موسایی اظهارداشت: افزایش شدید قیمتها در بازار سکه، گرچه از افزایش جهانی قیمت طلا متأثر است ولی عمده دلیل این افزایش، سیاستهای غلط پولی بانک مرکزی است. وی افزود: بانک مرکزی بهجای دخالت در بازار سکه و تلاش برای تعدیل قیمتها، باید به فکر اصلاح بسته سیاستی باشد که در آن نرخ سود بانکی بهشدت کاهش یافته است.
انتقاد از عرضه محدود سکه
رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر هم علت التهاب ایجاد شده در بازار سکه را ناشی از سیاست عرضه محدود سکه در بانکهای منتخب دانست و گفت: متأسفانه این سؤال جدی مطرح است که وقتی آقای بهمنی اعلام میکند از روز شنبه عرضه نامحدود سکه را شروع میکنیم پس چرا در روز نخست سکه بهصورت محدود و سهمیهبندی شده عرضه شد؟ محمد کشتیآرای در گفتوگو با همشهری با اشاره به افت شدید قیمت انواع سکه در روز شنبه در نتیجه عرضه در 150شعبه بانکی اظهار کرد: مشکل این بود که بهدلیل محدودیت عرضه 5 سکه به هر نفر، عملا تقاضای خرید سکه تشدید و به التهاب روانی بازار دامن زده شد. کشتیآرای با تایید برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه ارزش واقعی سکه طرح جدید 385هزار تومان بیشتر نیست، تصریح کرد: واقعیت حباب در بازار سکه انکارنشدنی است و به همین دلیل روز گذشته عرضه سکه در سطح شهر بهشدت محدود بود و قیمتها هم با فاصله زیادی برآورد میشد و تنها بانک مرکزی میتواند این التهاب را با عرضه نامحدود سکه از بین ببرد.
ضرورت اتخاذ یک راهکار اصولی
جمشید پژویان هم در گفتوگو با همشهری بر این اعتقاد است که باید برای اتخاذ یک راه حل صحیح در بازار طلا، ابتدا دلیل اصلی التهاب بازار را پیدا کرد. به گفته وی در حال حاضر بانک مرکزی در عرضههای خود میزان عرضه را اعلام نمیکند و این امر یک علامت نامطلوب برای فعالان بازار به حساب میآید.رئیس شورای رقابت شیوه فعلی عرضه سکه توسط بانک مرکزی را به واسطه معلوم نبودن میزان عرضه، نامناسب عنوان کرده و میگوید: از سوی دیگر باید توجه داشت که قیمت طلا در بازارهای داخلی رابطه مستقیمی با نرخ ارز دارد و نوسانات این دو، همسو با یکدیگر صورت میگیرد.
انتقاد از سیاست عرضه سهمیهای
فرید ضیاءالملکی نیز در گفتوگو با همشهری با انتقاد از سیاست عرضه سهمیهای سکه میگوید: بانک مرکزی درصورت تمایل به کاهش نرخ سکه در بازار باید به هر متقاضی بهصورت نامحدود سکه عرضه کند. وی البته مجموعه عملکرد این روزهای دولت و بانک مرکزی درخصوص کنترل بازار سکه را تاحدودی مناسب ارزیابی اما تأکید کرد که درصورت عرضه نامحدود به افراد، این سیاستها به جواب مطلوب خواهد رسید.
افت بازده سرمایهگذاری در تولید
پدرام سلطانی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در گفتوگو با همشهری، افت شدید بازده سرمایهگذاری در بخشهای واقعی اقتصادی بهویژه در بخش تولید، کاهش دستوری نرخ سود سپردههای بانکی، سیاست سرکوب قیمت بخشهای تولیدی و انتظار تشدید رکود تورمی در ماههای آینده را ریشه التهاب در بازار سکه ارزیابی میکند و میگوید: در چنین شرایطی شکاف و حباب بین قیمت جهانی طلا و ارزش سکه در بازار داخلی چندان دور از انتظار نبود.
او در پاسخ به این سؤال که چرا پیشتر بانک مرکزی از عرضه نامحدود سکه به بازار خبر داده بود اما در نخستین روز سیاست عرضه محدود و سهمیهای سکه را در دستور کار قرار داد؟ اظهار کرد: وقتی روند جریان سرمایه و نقدینگی و فعالیتهای واسطهگری در کشور رصد نمیشود در پیش گرفتن سیاستهای دستوری و بخشنامهای نتیجه نمیدهد. سلطانی میگوید: دولت باید خیلی روشن و شفاف سیاستهایش برای ایجاد رونق در بخشهای تولیدی و بازگرداندن اعتماد سرمایهگذاران را اعلام و اجرا کند و سیستم بانکی هم باید سریعتر برای جمعآوری سرمایههای خرد مردم چارهای بیندیشد.