با دکتر سید احمد میرمطهری، دبیرکل پیشین بورس و کارشناس اقتصادی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- چرا بازار سکه در یک ماه اخیر با نوسان شدید قیمت‌ها مواجه شد؟
واقعیت این است که همزمان با افزایش شدید نقدینگی در کشور، ابلاغ بسته پولی سال90 به بانک‌ها و کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، بیم تورم بالا در ماه‌های آینده نزد مردم باعث شد بخشی از سپرده‌های بانکی به بازار سرازیر شود که بخشی از آن به بازار سرمایه وارد شد و التهاب در بازار بورس را هم ایجاد کرد و بخشی دیگر از سپرده‌های بانکی به بازار سکه و طلا وارد شد.
- چرا بخشی از نقدینگی مازاد در جامعه، بازار سکه را مناسب دید؟
انگیزه ورود به این بازار با توجه به افزایش قیمت جهانی طلا تا حدودی طبیعی است، به‌گونه‌ای که هر اونس طلا به بالای 1500 دلار رسیده است. به همین خاطر هم به‌دلیل انگیزه کسب سود بیشتر ناشی از افزایش قیمت جهانی طلا و هم کاهش سود سپرده‌های بانکی توسط بانک مرکزی، باعث شد تا بخشی از نقدینگی به بازار سکه روی خوش نشان دهد.
رفتار بانک مرکزی را در ورود به بازار سکه و طلا چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اجازه دهید اشاره کنم به موضع‌گیری بانک مرکزی که از رسانه‌ها گلایه کرده و آنها را تا اندازه‌ای مقصر قلمداد کرده بود که به‌نظر من این توجیه قابل‌قبول نیست و افزایش قیمت طلا کار رسانه‌ها نبوده و نیست و گران‌شدن سکه ناشی از عملکرد خود بانک مرکزی به واسطه سیاست‌های پولی‌اش است اما اگر بانک مرکزی دنبال این است که این التهاب قیمت‌ها را جمع کند، مستلزم این است که انگیزه سود آوری و بازده اقتصادی در فعالیت‌های مولد به‌طور ویژه تقویت شود و دولت و بانک مرکزی باید سیاست‌های اقتصادی درستی را در این زمینه اتخاذ کنند.
- آیا ضرورتی به عرضه وسیع سکه توسط شعب بانک‌ها وجود داشت یا اینکه باید بانک مرکزی اجازه دهد عرضه و تقاضا، قیمت سکه و طلا را مشخص سازد؟
بانک مرکزی فکر می‌کند که اگر بازار را از سکه اشباع کند می‌تواند تب و التهاب بازار سکه را جمع کند اما معتقدم هم از بابت حجم نقدینگی فراوان در دست مردم و هم از حیث افزایش قیمت جهانی طلا و انتظار برای تداوم افزایش آن، ممکن است سیاست بانک مرکزی به جمع کردن نقدینگی کمک کند اما این راه‌حل ریشه‌ای نیست. مسئله اصلی این است که به‌دلیل بالابودن حجم نقدینگی و انتظارات تورمی، اگر بانک مرکزی بتواند داستان نوسان قیمت طلا را جمع کند، روز دیگر داستان کالا و التهاب در بازار دیگری هدف نقدینگی سرگردان قرار می‌گیرد و در عمل بانک مرکزی به‌دنبال این نوسانات و التهاب‌ها باید حرکت کند و بدود.
- اگر بانک مرکزی در بازار سکه و طلا دخالت نکند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بدون تردید قیمت‌ها شدیدا افزایش شدید پیدا خواهد کرد و بانک مرکزی باید یک سلسله سیاست‌ها را در پیش بگیرد.
- چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟
انتشار اوراق مشارکت با نرخ سود بالاتر از نرخ سود بانکی، تجدید نظر در نرخ سود سپرده‌های بانکی، بازگذاشتن دست بانک‌های خصوصی برای جمع‌کردن نقدینگی و در کنار اینها تزریق سکه به بازار و مجموعه‌ای از این ابزارها می‌تواند التهاب را کاهش دهد؛ چرا که نقدینگی مثل سیلی می‌ماند که اگر برای آن مسیری درست نشود، خودش مسیری را انتخاب می‌کند و به تخریب مسیر ادامه می‌دهد.
