در این خصوص می‌توان به کلام وحی در آیات 159 سوره آل عمران، 233 سوره بقره، 18 سوره زمر و موارد دیگر اشاره کرد.
در سنت پیامبر عظیم‌الشأن اسلام حضرت رسول(ص) نیز شورا و مشورت اهمیت بسیار زیادی داشته است. درصورت رجوع به منابع تاریخی مشاهده خواهد شد که پیامبر گرامی اسلام(ص) بارها در اتخاذ تصمیم از شورا و مشورت استفاده فرمودند و نظر شورا را حتی درصورت مغایر بودن با نظر خود و فراتر از آن حتی درصورت غلط بودن پذیرفتند و بر رأی و نظر خود ارجحیت دادند. در این خصوص می‌توان به داستان جنگ احد که در سال سوم هجرت اتفاق افتاد، اشاره کرد که در آن پیامبر برای دفاع از شهر، شورایی تشکیل دادند و به بررسی موضوع پرداختند. نظر پیامبر(ص) دفاع در داخل شهر و نظر شورا دفاع در خارج از شهر و در دامنه کوه احد واقع در 4 کیلومتری شهر مدینه بود. درنهایت حضرت، نظر شورا را بر نظر خود ترجیح دادند و در خارج از شهر به دفاع پرداختند.
در کشور ما نیز با پیروزی انقلاب اسلامی حضرت امام‌خمینی(ره)، طبق اوامر الهی و در عمل به سنت پیشوایان دینی اهمیت بسیار بالایی به شورا می‌دادند و نظام مقدسی را پایه‌ریزی فرمودند که شوراها در آن جایگاه بسیار رفیعی دارد. اهمیت شوراها در این نظام مقدس به حدی است که بیش از یک فصل (فصل هفتم) و چند اصل از قانون اساسی به آن اختصاص یافته است. حضرت امام (ره) به این امر بسنده نکردند و در تاریخ نهم اردیبهشت ماه سال 1358 طی یک فرمان تاریخی فرمودند: در جهت استقرار حکومت مردمی در ایران و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش که از ضرورت‌های نظام جمهوری اسلامی است، لازم می‌دانم بی‌درنگ به تهیه آیین‌نامه اجرایی شورا برای اداره امور محل شهر و روستا در سراسر کشور اقدام و پس از تصویب به دولت ابلاغ نمایید تا دولت بلافاصله به مرحله اجرا در آورد. بدین‌ترتیب فرمان تشکیل شوراها صادر شد.
نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نیز در تبعیت از دین مبین اسلام، سنت حسنه حضرت رسول اکرم(ص)، قانون اساسی جمهوری اسلامی و همچنین شیوه حضرت امام راحل و مقام معظم رهبری با ارائه طرح‌های مختلف درصدد ارتقای شوراها و تقویت آنها برآمدند و طرحی به‌منظور کارآمدی هرچه بهتر و بیشتر شوراهای اسلامی استان ارائه کردند.
نخستین نکته‌ای که در ماده یک این طرح بر آن تأکید شده، افزایش تعداد نمایندگان مردم در شوراهای اسلامی شهرستان و استان است؛ این به معنی افزایش نقش مردم و مشارکت هدفمند آنان در این شوراها و از نکات بسیار مثبت این طرح است. ماده 3، عضویت در شورای اسلامی استان را شغل محسوب کرده و دولت را مکلف به اختصاص ردیف مستقل بودجه سالانه به شورای اسلامی هر استان کرده است. در قانون شوراها، مرجع نظارت بر مصوبات شورای اسلامی استان، استانداری و شورای‌عالی استان‌ها تعیین شده است و در مواد 18 و 19 راهکارهایی برای سؤال و تذکر به مدیران اجرایی استان و پیگیری آن حتی تا مرحله عزل استاندار یا مدیر مربوطه پیش‌بینی شده است.
تجربیات سایر کشور‌ها و نیز تجربه چندین ساله در کشور ما نشان داده است که آنچه می‌تواند وضعیت شوراها را ارتقا دهد تحقق مدیریت واحد شهری است و اصولاً ارتقای وضعیت شوراها جدای از ارتقای مدیریت واحد شهری نیست. ارائه این طرح پس از انجام اصلاحات لازم و رفع ایرادها و ابهامات، ضمن تحقق واگذاری تصدی‌های قابل واگذاری دولت به شهرداری‌ها می‌تواند موجب ارتقای مدیریت شهری به شکل عام و شوراها به‌عنوان بخشی از مجموعه مدیریت شهری شود.
*رئیس دبیرخانه شورای‌عالی استان‌ها
