چند روز دیگر، عروسی شاهزاده ویلیام، پسر 29ساله ولیعهد انگلیس با دختری 31ساله از خانوادهای معمولی و غیرسلطنتی، بعد از ماهها هیاهو و تبلیغات رسانهای برگزار میشود. این مراسم به خاطر هزینهها و تبلیغات فراوانش، انتقادات زیادی در بین مردم و فعالان سیاسی انگلیس بهدنبال داشتهاست.
جین استوارت یک زن 62ساله انگلیسی است که پیش از این صاحب رستوران بوده و حالا بازنشسته شده. او در آربروت، شهر کوچکی در شمال شرقی اسکاتلند زندگی میکند که 20هزار نفر جمعیت دارد. استوارت یک مهمانی چای برای خانمها طراحی کرده و دعوت نامههایی برای آنها فرستاده است تا در روز جشن ازدواج شاهزاده ویلیام و کاترین میدلتن، در کنار هم مراسم را از تلویزیون تماشا کنند؛ مراسمی که در آن کیک سرو میشود، به عجیبترین کلاه جایزه داده میشود و حرفهای خاله زنکی اجباری است.
الکس اسمیت، ماهیگیر 56ساله و از آشنایان خانم استوارت است که به هیچ وجه مانند او فکر نمیکند. او که این برنامهها را مسخره و بیهوده میداند در مورد تماشای مراسم ازدواج سلطنتی میگوید: هیچ کاری در دنیا وجود ندارد که از تماشای این چرندیات برایم کماهمیتتر باشد.
نگاه استوارت و اسمیت بهعنوان نمونههایی از مردم انگلیس به مراسم ازدواج سلطنتی و جنبههای سرگرمکننده آن بسیار متفاوت است. هرچند استوارت هفتههاست حواشی این جشن ازدواج را از طریق رسانههای پرهیاهو دنبال میکند و خودش را برای مهمانی چای آماده کرده است اما این ماجرا برایش تنها یک سرگرمی به حساب میآید. در حقیقت او یک سلطنتطلب نیست و پادشاهی برایش اهمیت چندانی ندارد. برخی از انگلیسیها نیز مانند اسمیت این نوع جشنها را مایه دردسر میدانند اما عده اندکی به این مراسم ازدواج بهعنوان یک رویداد سیاسی نگاه میکنند.
به تازگی نظرسنجیهایی انجام شده که مشخص شود مردم انگلیس چه احساسی نسبت به این جشن دارند. در یکی از این نظرسنجیها که 2000نفر از بزرگسالان در آن شرکت کردهاند، 35درصد اعلام کردهاند قصد دارند مراسم ازدواج را از تلویزیون تماشا کنند. 35درصد نیز گفتهاند نمیخواهند به این مراسم توجهی داشته باشند و باقی برنامه خاصی برای تماشای جشن ازدواج ندارند. در یک نظرسنجی دیگر 79درصد از انگلیسیها حتی آنها که میخواهند برنامه را تماشا کنند اعلام کردهاند نسبت به ازدواج سلطنتی کاملا بیتفاوت هستند. هر چند تعداد زنهایی که قصد دارند مراسم را از تلویزیون تماشا کنند دو برابر مردان است اما استوارت میگوید این تنها یک بهانه است برای مهمانی دادن و دور هم جمع شدن آنها: «این فقط نوعی بازی و سرگرمی است. گمان نمیکنم کسی آن را چندان جدی بگیرد».
اما عدهای هستند که این ازدواج سلطنتی را جدی میگیرند. آنها جمهوریخواهان انگلیس هستند که از 12 گروه تشکیل شدهاند و در آستانه مراسم ازدواج همه توان خود را بر سر این گذاشتهاند که ملکه برکنار شود و به جای او منتخب مردم بر مسند قدرت تکیه بزند و شخص اول مملکت باشد. آنها در آرزوی این هستند که ملکه سرانجام ردای پادشاهی را از تن درآورد و قدرت انحصاریاش را به فرد دیگری ببخشد. در شرایط فعلی تمامی لایحهها پیش از اینکه به قانون تبدیل شوند باید به شکل تشریفاتی توسط ملکه تصویب شوند. او قدرت این را دارد که مجلس انگلیس و چند کشور مشترکالمنافع را منحل کند. این کار یک بار در سال1975 در استرالیا انجام شد.
گراهام اسمیت، مدیر کمپین برای جمهوری در انگلیس در مورد ابعاد سیاسی جشن ازدواج سلطنتی میگوید: برای ما این بهترین فرصت است زیرا مراسم ازدواج توجه همه را به سلطنت جلب میکند و حقیقت این است که مردم انگلیس عاشق سلطنت نیستند. اکثر آنها علاقه و احساسات عمیقی نسبت به سلطنت ندارند و میتوان قانعشان کرد. به هر حال نتیجه نظرسنجیها هرچه که باشد و هر اندازه که مردم نسبت به جشن ازدواج شاهزاده ویلیام بیتفاوت یا علاقهمند باشند، مقامات، خیابانهای پایتخت را برای پذیرایی از صدها هزار نفر از مردم آماده کردهاند. این همه هزینه با مخالفت مردم انگلیس روبهرو شدهاست.
جمهوریخواهان تنها مخالفان برگزاری این جشن نیستند. علاوه بر اهالی سیاست، تجار نیز به این مراسم اعتراض دارند. میزان حمایتهای مالی عمومی سالانه از خاندان سلطنتی از مباحثی است که مدت هاست مورد بحث و جدل در انگلیس بوده است؛ مبلغی که میان 66 تا 300میلیون پوند در سال متغیر است و فریاد اعتراض مخالفان را بلند کرده است. با این حال سلطنتطلبها ادعا میکنند جاذبههای توریستی کاخ سلطنتی این مبالغ هنگفت را جبران میکند. اما جمهوریخواهان میگویند هیچ آمار و ارقام مشخص و ثابتی برای این ادعا وجود ندارد. در حقیقت تنها یک اقامتگاه سلطنتی در فهرست 20 جاذبه توریستی مهم انگلیس جای دارد: کاخ ویندزور که در رتبه هفدهم قرار گرفته است.
به هر حال نکته قابل تامل و مورد بحث این است که مراسم ازدواج سلطنتی هزینههای هنگفتی دارد. گرچه گفته میشود هزینه مراسم به شکل خصوصی و توسط خانوادههای عروس و داماد پرداخت میشود اما مراقبتهای پلیسی و کنترل اوضاع که 8 تا 33میلیون دلار هزینه برمیدارد، از حساب خزانه ملی برداشت میشود.
شاید در مقایسه با دستمزد برخی ستارگان دنیای فوتبال این مبلغ چندان زیاد بهنظر نرسد اما تعدادی از رسانههای انگلیسی این موضوع را به باد انتقاد گرفتهاند. آنچه بسیار مورد توجه قرار گرفته این است که روز جشن بهعنوان تعطیل ملی اعلام شده. کنفدراسیون صنعت انگلیس که اتحادیه مسئول امور صنعتی در این کشور است بهشدت به این تعطیلی رسمی اعتراض دارد و خسارتهای وارده به اقتصاد و تولید در اثر این تعطیلی را در حدود 10میلیارد دلار تخمین زده است.
با توجه به اینکه جشن ازدواج سلطنتی به عید پاک نزدیک است، خسارتهای ناشی از تعطیلات در ماه آوریل به 50میلیارد دلار خواهد رسید؛ یعنی یک سوم بودجه خدمات درمانی ملی. با توجه به اینکه در شرایط فعلی انگلیس برای جبران خسارتهای حاصل از بحران اقتصادی و مالی میجنگد، این آمار و ارقام مبالغ قابل توجهی بهنظر میرسند. به گفته سارا لی، سخنگوی فدراسیون صنعت، اقتصاد انگلیس در شرایط حساسی قراردارد و آنها نگران هستند که این خسارتها اثرات جبرانناپذیری بر روند بهبود اقتصادی داشته باشد.
البته این نخستین باری نیست که در شرایط حساس اقتصادی یک ازدواج سلطنتی جشن گرفته میشود. 2سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، زمانی که شاهزاده الیزابت که اکنون ملکه انگلیس است با فلیپ ماونتبتن ازدواج کرد، وینستون چرچیل گفت این جشن مانند درخششی است در مسیر دشواری که باید طی کنیم. هنوز هم برخی مانند چرچیل میاندیشند و معتقدند جشن ازدواج شاهزاده ویلیام نیز میتواند وحدت ملی را افزایش دهد. به همین دلیل بسیاری از نشریات جنجالی انگلیس با چاپلوسی تلاش کردهاند تمامی زوایا و جزئیات زندگی زوج جدید را منعکس کنند.
از آنجا که ویلیام فرزند شاهزاده دایاناست، کتابهای بسیاری که در مورد دایانا نوشته شده نیز به فروش رسیده است. بیبی سی قصد دارد از 200 تا 300 خبرنگار برای پوشش رسانهای داستان ازدواج شاهزاده استفاده کند، شبکههای آمریکایی نیز ساعات پربیننده خود را به انعکاس اخبار این ازدواج اختصاص دادهاند و بسیاری از شبکههای تلویزیونی خارجی در نقاط مختلف دنیا میخواهند این رویداد را به شکل زنده پخش کنند.
با این حال دانشگاهیان و فرهیختگان انگلیسی از مخالفان این همه هیاهو هستند. استیون برنت، استاد ارتباطات دانشگاه وست مینستر با این همه هیاهو و جنجال رسانهای موافق نیست و معتقد است رسانههای انگلیسی مراسم را بزرگتر از آنچه هست جلوه میدهند ؛ بیش از آنکه سزاوارش باشد. به گفته او میشود این رویداد را با صرف هزینه و زمان کمتری پوشش خبری داد. به هرحال نمیتوان مطمئن بود این جشن، مردم عادی و خاندان سلطنتی را به هم نزدیک کند.
تایم