ماه پیش دو هواپیما مجبور شدند بدون کمک مامور برج مراقبت در فرودگاه ریگان واشنگتن فرود آیند. خلبانهای این دو هواپیما که 165 مسافر را با خود حمل میکردند، نتوانستند با مامور کنترل هوایی با تماس رادیویی ارتباط برقرار کنند چون او به خواب رفته بود.
به گزارش بی.بی.سی، به فاصله چند هفته پس از این حادثه، یک مامور برج مراقبت در شیفت صبح در فرودگاه سیاتل به خواب رفت. دو روز بعد، در همین فرودگاه یک مامور کنترل هوایی برای مدت 16 دقیقه و در هنگام فرود یک هواپیمای پزشکی خوابید.
و آنگونه که واشنگتن پست گزارش داده است مامور برج مراقبتی در ایالت تنسی در شیفت شب هم در حال خواب دیده شده است.
این موارد که موجب انتقاد گسترده از این رفتارهای غیرحرفهای شده است، در نهایت منجر به استعفای رئیس سازمان کنترل ترافیک هوایی آمریکا شد. اما حالا گروهی از متخصصان به به مامورین برج مراقبت در آمریکا توصیه کردهاند که ۲۶ دقیقه خواب نیمروزی را در برنامه روزانه خود قرار دهند: « برد ایمنی حمل و نقل ملی خواستار خواب نیمروزی کنترل شده برای کسانی است که در شیفت شب کار می کنند.»
مارک روزکایند یکی از اعضای این برد و کارشناس خستگی با اشاره به پژوهشی که سازمان فضایی ناسا در سال ۱۹۹۵ انجام داده، میگوید: این مطالعه نشان داد که ۲۶ دقیقه قیلوله کارآیی را ۳۴ درصد و هوشیاری را ۵۴ درصد افزایش می دهد.
به گفته وی شواهد دیگری نیز وجود دارد که بیانگر آن است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه خواب نیمروزی بسیار مفید است.
این توصیه مورد حمایت اتحادیه مامورین برج مراقبت قرار گرفته است. آنها خواستار قرار گرفتن خواب نیمروزی در برنامه کاری هر دو شیفت شب و روز هستند.
زمان مناسب برای خواب نیمروزی
اما این تنها شاغلان در صنعت هوانوردی نیستند که کاری حساس دارند و با خستگی ناشی از کار دست و پنجه نرم میکنند. خستگی و خطر خوابآلودگی به خصوص در حرفههایی که با ماشینآلات سروکار دارند، میتواند عواقب ناخوشایندی به دنبال داشته باشد.
نیاز به خواب کوتاه نیمروز برای حفظ شادابی در ادامه روز موردی است که کارشناسان در مورد آن اتفاق نظر دارند، اما مدت زمان این خواب از موارد مورد اختلاف است و بعضی کارشناسان تردید دارند که ۲۶ دقیقه مدت زمان ایده آلی برای خواب نیمروزی باشد.
جیم حورن، مدیر شورای پژوهش خواب در بریتانیا میگوید: «این مدت کمی طولانی است و این خطر را دارد که فرد به خواب عمیقی برود.»
به اعتقاد این کارشناس، ۱۵ دقیقه خواب کافی است، چون اگر شما بیش از ۲۰ دقیقه بخوابید این خطر هست که به خواب عمیقی بروید و وقتی بیدار میشوید بسیار گیج تر باشید.
مشکل گیجی بعد از بیداری بیشتر برای افرادی به وجود میآید که عادت به خوناب نیمروزی ندارند، او اگر قیلوله طولانی جزئی از زندگی روزانه شما باشد، بدن شما به آن عادت میکند و به راحتی و بدون اینکه گیج باشید از خواب بیدار میشوید.
جیم حورن توصیه میکند که قیلوله با قهوه ترکیب شود تا ظرف ۲۰ دقیقه، کافئین شما را سر حال کند: « یک فنجان قهوه بنوشید و سر خود را پایین بگذارید. اگر این دو با هم باشد اثرش بسیار بیشتر خواهد بود. این شیوه کار میکند. تردیدی در آن نیست.»
وی می افزاید چون مردم نمی توانند فورا به خواب روند، محاسبه دقیق مدت زمان خواب آنها امکانپذیر نیست. اما حتی ۱۵ دقیقه چرت هم مفید است.
البته باید در نظر داشت که این روش برای کسانی که شب قبل به هیچ وجه نخوابیدهاند کافی نیست و تنها برای سرحال آوردن آنهایی مفید است که خواب کافی و مناسب در شب نداشتهاند.
لیندا واسمر اندروز کارشناس دیگری است که عقیده دارد ۲۶ دقیقه طولانی است و خواب نیمروزی باید حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه باشد.
به گفته وی، زمان این خواب نیز مهم است. اگر زود بخوابید بدن شما آماده نیست و اگر دیر بخوابید، ممکن است شب نتوانید براحتی به خواب بروید: «بعدازظهرها بین ساعت ۱ تا ۳ که انرژی بدن پس از صرف نهار کمی افت میکند، بهترین موقع است.»
اما صرفنظر از اینکه بهترین زمان و بهترین مدت برای خواب نیمروز کدام است، بعید به نظر میرسد که مامورین کنترل هوایی آمریکا به این زودیها چنین تاکتیکی را بکار گیرند. ری لاهو وزیر حمل و نقل آمریکا طرح خواب نیمروزی در حین کار را برای کارمندان صنعت هوانوردی رد کرده است: «به کارمندان حقوق داده نمیشود که بخوابند.»
وی در عوض دستور داده مدیران بیشتری برای نظارت بر شیفت های شبانه استخدام شوند تا دیگر کسی در هنگام کار به خواب نرود.