بهگزارش همشهری، افزایش بدهی دولت به بانکها به میزان28.4درصد در پایان آذر پارسال به نسبت سال 1388، در شرایطی تشدید شده است که از سال گذشته دولت بخشی از بدهیهایش را با بانکها تهاتر کرده است. تسویه بدهی دولت از طریق حساب ذخیره ارزی البته نگرانی کارشناسان اقتصادی را بههمراه داشته است و مجلس در قانون برنامه پنجم توسعه اجازه نداد تا منابع صندوق توسعه ملی به ابزاری برای تسویه بدهیهای دولت به بانکها تبدیل شود اما براساس تصمیم اخیر مجلس درخصوص بودجه سال90 بازهم اجازه تهاتر بدهی دولت به بانکها از طریق منابع حساب ذخیره ارزی داده شده است.
بانک مرکزی گزارش داده در 9ماهه نخست سال1389 به نسبت پایان سال 1388، داراییهای خارجی بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی 29درصد، سپرده شبکه بانکی نزد بانک مرکزی 6.2 درصد و بدهی شبکه بانکی به بانک مرکزی68.3 درصد بیشتر شده است. تازهترین گزارش بانک مرکزی از خلاصه داراییها و بدهیهای بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی نشان میدهد بدهی بخش دولتی با 22.6درصد از حدود 230 هزار میلیارد ریال در اسفند 1388 به 280 هزار میلیارد ریال در آذرماه سال گذشته رسیده است. براساس این گزارش، حجم بدهی دولت از حدود 192 هزار میلیارد ریال به بیش از 247هزار میلیارد ریال افزایش یافته است که28.4 درصد رشد را نشان میدهد.حجم بدهی شرکتها و مؤسسات دولتی در آذرماه 1389 با7.5 درصد کاهش به نسبت 1388 به 34 هزار میلیارد ریال رسیده است.
تهاتر بدهی دولت به بانکها
پیشتر وزیر اقتصاد و رئیسکل بانک مرکزی از تهاتر بخشی از بدهی دولت به بانکها در سالگذشته از طریق تهاتر از منابع حساب ذخیره ارزی خبر داده بودند. به گفته شمسالدین حسینی، وزیر اقتصاد، براساس حکم قانون بودجه سال 89 حدود 8 هزار و 61 میلیارد تومان بدهی دولت به بانکهای تجارت، صادرات، ملت و رفاه با مانده تسهیلات از محل حساب ذخیره ارزی و سهام بنگاهها تهاتر شد.
محمود بهمنی رئیسکل بانک مرکزی هم تاکید کرده بود: چون دولت به 4 بانک خصوصی شده بدهکار بود تصمیم گرفته شد بدهیاش به این بانکها تسویه شود و راهکاری که برای این موضوع درنظر گرفته شد این بود که این بدهی دولت به آنها با بدهی که به حساب ذخیره ارزی دارند، تهاتر شود. او افزود: هنگامی که از حساب ذخیره ارزی به آنها تسهیلات داده میشد، بانک مرکزی این ارقام را جزء منابع بانکها محاسبه میکرد؛ یعنی وقتی پول را به آنها دادیم بانکها را پیش خودمان بدهکار کردیم، نه مشتریان را.
رئیسکل بانک مرکزی درباره دلیل انجام این نوع تسویه بدهی دولت با بانکها گفت: ویژگی این کار این است که انگیزه بانکها برای پیگیری مستمر و ممتد وصول مطالباتشان افزایش مییابد. تاثیر آشکار رکود بر افزایش بدهی غیردولتیها به بانکها
آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان میدهد که حجم بدهی بخش غیردولتی به بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در پایان آذرماه سال 1389 به نسبت پایان سال 1388 با افزایشی22.6 درصدی از حدود 2 میلیون و 137 هزار میلیارد ریال به 2 میلیون و 620 هزار میلیارد ریال رسیده است که به روشنی تاثیر رکود اقتصادی سالهای اخیر را در ناتوانی بخش غیردولتی برای بازگرداندن منابع بانکها نشان میدهد. میزان بدهی بخشدولتی و غیردولتی در 9 ماهه نخست سال 1388 به نسبت مدت مشابه سال قبل بهترتیب 48 و29.6 درصد بیشتر شده است.