کارگران، محل جدید را مناسب نمیدانند و از سوی دیگر، شهرداری و شورای شهر میخواهند طرح ساماندهی را به سر انجام برسانند.محل جدید استقرار کارگران فصلی و ساختمانی همدان از خرداد سال گذشته در فضایی به وسعت 800 متر مربع در انتهای بلوار هگمتانه (نظربیگ) همدان بهرهبرداری شد.برای ساخت این مکان حدود یک میلیارد و 800میلیون ریال هزینه شده و شهرداری همدان با گذشت نزدیک به یکسال، از 20فروردین ماه امسال تصمیم جدی خود را برای انتقال کارگران به محل جدید گرفت. مسعود عسگریان، شهردار همدان، دلیل ساخت این محل را ساماندهی کارگران و رفع مشکلات اجتماعی و ترافیکی ناشی از تجمع آنان در میدانهای شریعتی و امامخمینی(ره) اعلام کرد، اما هنوز کارگران به این محل نمیروند و همچنان محل تجمع خود را در میدانهای شهر حفظ کردهاند و به این ترتیب هر روز جدال فرسایشی ماموران سدمعبر شهرداری همدان و کارگران فصلی بر سر محل استقرار از 7 تا 10 صبح ادامه دارد.
میدان امام خمینی(ره)- ابتدای خیابان تختی- ساعت 10:30 صبح
ماموران سدمعبر شهرداری رفتهاند و کارگران فصلی ابتدای خیابان تختی منتظر حضور پیمانکار هستند، اما ماموران نیروی انتظامی و پلیس راهور از توقف خودروها در میدان جلوگیری میکنند. فقط هنگامی که حواس ماموران پرت میشود، نیسانی میایستد، با شتاب یکی، دو کارگر را سوار میکند و میرود، اما در بیشتر موارد، این بخت با کارگران و کارفرمایان نیست.
محمد، کارگر میانسالی که به کیوسک تلفن عمومی تکیه داده است، میگوید: «شهرداری شخصیت کارگران را در نظر نگرفته و محل جدید استقرار کارگران را در کنار خرابههایی ساخته که دور تا دور آن حصار است. آیا مسئولان حاضرند در اینگونه محوطهها کار کنند؟»
وی اضافه میکند: «نه کسی برای کار به آنجا مراجعه میکند و نه شهرداری اجازه میدهد اینجا دنبال روزی باشیم.»
بهروز، یکی دیگر از کارگران ساختمانی هم میگوید: «بیشتر کسانی که برای تأمین کارگر ساختمانی مراجعه میکنند موفق به پیدا کردن محل جدید نمیشوند. من و دوستم 10 روز در محل جدید استقرار کارگران منتظر پیمانکار و کارفرما بودیم، اما کسی سراغمان نیامد. »
حالا کارگران دور جمع شدهاند و هر یک حرفی برای گفتن دارند. صدای عربعلی از بقیه رساتر است. او میگوید: «ماموران شهرداری صبحها با کتک و فحاشی سعی میکنند کارگران را از میدان متفرق کنند.»
یکی از کارگران قبض 280هزارتومانی گاز خانهاش را نشان میدهد و میگوید: «هزینههای زندگی ما با این برخوردها تأمین نمیشود.»
احمد، از بقیه جوانتر است. او محل جدید استقرار کارگران را به زندان قزلحصار تشبیه میکند و میگوید: «مسئولان به جای این کارها به فکر تأمین شغل باشند.»
صداها بالاگرفته است و هر کس از چیزی میگوید؛ یکی از سهام عدالت پرداخت نشده، دیگری از نبود بیمه و برخی از دستمزدهایی که 4 سال میشود تغییر نکرده است. همچنین گروهی از کارگران نیز میگویند که برای ورود به محل جدید استقرار کارگران باید 500 تومان پرداخت کرد.
میدان امام خمینی(ره)- ساعت 11:15 صبح
مجتبی یگانهپرست، یکی از ماموران پلیس راهور روبهروی محل تجمع کارگران ایستاده است و از توقف خودروها جلوگیری میکند؛ اگر خودرویی هم برای تأمین کارگر توقف کند جریمه میشود.
یگانهپرست میگوید: «هنوز کسانی که به کارگر نیاز دارند به میدان میآیند و کارگران به محل جدید استقرار اعتماد ندارند.»
وی میافزاید: «نبود بازار کار سبب شده است که کارگران برای کار به رقابت بپردازند و در محل قدیم تجمعشان حضور پیدا کنند، درصورتی که با اطلاعرسانی بهتر و تبلیغات گستردهتر میتوان کارفرما و پیمانکاران را از وجود محل جدید استقرار کارگران آگاه کرد.»
بلوار هگمتانه- محل جدید استقرار کارگران- ساعت11:45 صبح
باران زمین سیمانی محل استقرار کارگران را خیس کرده است و هیچ کارگری در محوطه نیست.
حسین جمشیدی، مسئول دفتر سامانه کارگران شهرداری، تنها، در دفتر نشسته است و مشغول رتق و فتق امور 1200 کارگری است که در سامانه کارگران فصلی و ساختمانی ثبتنام کردهاند.اغلب این افراد کارگران سادهای هستند که حداکثر تحصیلاتشان دیپلم است، البته 2نفر لیسانس هم در سامانه ثبتنام کردهاند و برخی کارگران گواهینامه مهارت سازمان فنی و حرفهای دارند.
جمشیدی در پاسخ به این سؤال که چرا کارگران از محل جدید استقبال نکردهاند، میگوید: «کارگران عادت کردهاند کنار خیابان بایستند، اما با ابزارهایی که شهرداری درنظر گرفته است، بهتدریج کارگران بیشتری به این محل مراجعه میکنند.»
وی دریافت هزینه 500 تومانی برای ورود افراد به محل استقرار کارگران را نیز تکذیب میکند.
در این حین تلفن زنگ میزند و فردی تقاضای نگهبان شب با حقوق 150 هزار تومان در ماه میکند. جمشیدی میگوید: «باید با کارگرانی که قبلا برای نگهبانی سفارش دادهاند، هماهنگ کنم.»
وی میخواهد روز بعد ساعت 7 صبح به محل جدید استقرار کارگران سر بزنم.
روز بعد- میدان امام خمینی(ره) -خیابان شهدا- ساعت 7 صبح
برای رفتن به محل استقرار کارگران آماده میشوم که در مسیر حضور حدود 7 مامور کنترل و نظارت شهرداری که مشغول پراکنده کردن کارگران از خیابان و میدان هستند، توجهم را جلب میکند. نزدیک به 30 کارگر به کندی قدم برمیدارند و در میانههای خیابان بار دیگر توقف میکنند تا در فرصتی مناسب دوباره به محل قدیمی تجمع کارگران همدان در میدان امامخمینی(ره) بازگردند.
رضا بیاتی، مسئول رفع سدمعبر شهرداری میگوید: «25روز است که از 7 تا 10 صبح کارگران را متفرق میکنیم، اما کسی به محل جدید نمیرود.» البته بیاتی ضرب و جرح کارگران از سوی نیروهای شهرداری را تکذیب میکند.
محل جدید استقرار کارگران فصلی همدان- ساعت 7:30 صبح
25 کارگر، در کنار مسجد نظربیگ ایستادهاند. بعضی به میلههای محل استقرار تکیه داده اما به داخل محل نرفتهاند و در حاشیه بلوار هگمتانه منتظر کارفرما و پیمانکارند.
محمد برچلویی، بنای ساختمان میگوید: «اگر همه کارگران به این محل بیایند جای خوبی است، اما اکنون اگر کسی بهعنوان پیمانکار به محل جدید بیاید، نمیتواند نیروی مورد نیاز خود را تأمین کند.»
برچلویی دلیل نیامدن همه کارگران به محل جدید را نگرانی آنها از نحوه تأمین معاش خانوادههایشان میداند و بیکاری کارگران در نیمه دوم سال را دلیل موجهی برای نپذیرفتن خطر تغییر مکان عنوان میکند.
وی کتک زدن کارگران در میدان امام خمینی(ره) را تأیید میکند و میافزاید: «این کار قانونی نیست، با هل دادن کارگر و زدن او مشکل دوچندان میشود.»
محمد مهرعلیزاده، یکی دیگر از کارگران حضور یافته در محل جدید تأکید میکند:
«تا کارگران بخواهند در این محل استقرار پیدا کنند فصل کار تمام شده است و در این میان کارگران متضرر میشوند.»
سجاد اطهری دلیل آمدنش به محل جدید را ممانعت شهرداری برای تجمع در میدان عنوان میکند و میافزاید: «با اینحال کمتر کسی اینجا دنبال کارگر میآید. ما برای کار آمدهایم اما من اینجا طی 2 ماه گذشته فقط 3 روز آن هم تنها با دستمزد روزی 15 هزار تومان سر کار رفتم.» عقیل نیز میگوید: «پیمانکاران مسکن 99 ساله از کارگران افغانی استفاده میکنند، درصورتی که ما اینجا هر روز بیکاریم.»
دفتر ساماندهی کارگران فصلی و موقت- ساعت 8:30 صبح
معراج عاشورلو، مسئول اداره ساماندهی مشاغل شهری شهرداری همدان، در دفتر حضور دارد. او متفرق کردن کارگران از میدان امام خمینی(ره) را اعمال زور نمیداند و میگوید: «ماموران حق کتک زدن کارگران را ندارند.»
یکی از کارگران جواب میدهد: «خودم دیدم که کتک میزدند.» و عاشورلو میگوید: «احتمالا مامور با مقاومت کارگر مواجه شده اما اگر کسی اقدام به این کار بکند، اشتباه کرده است.»
وی که میزان اطلاعرسانی انجامشده برای آگاهی یافتن مردم از محل جدید استقرار کارگران را مناسب میداند، خاطرنشان میکند: «اطلاعرسانی از طریق صدا و سیما و مطبوعات محلی انجام شده است و همه از محل جدید اطلاع دارند اما مشکل این است که نیروی کار در مقایسه با کاری که در بازار وجود دارد، بیشتر است.»وی درباره ادعای بهکارگیری کارگران افغانی در پروژههای مسکن مهر همدان نیز اظهار بیاطلاعی میکند.
بلوار هگمتانه- روبهروی مسجد نظربیگ- ساعت10صبح
ایستادهام تا تعداد کارفرمایانی را که به محل استقرار کارگران فصلی مراجعه میکنند، بشمارم. بیشتر از یک ساعت است که در کنار حدود 20 کارگر که نخواستهاند به داخل محل استقرار و فضای مسقف بروند و روی صندلیها بنشینند منتظر ماندهام. یک پیکان و یک نیسان آمدند و دو، سه نفری را برای کار بردند، سه، چهار نفر هم به میدان امام خمینی(ره) رفتند.
هر بار که خودرویی در بلوار توقف میکند، یکی، دو نفر از جمع برای کار میروند و بقیه دوباره به حاشیه خیابان و جلوی در مسجد پناه میبرند، اما کسی روی صندلیها نمینشیند چون میداند کارفرما داخل محل نمیآید و بقیه که به خیابان نزدیکترند بخت بیشتری برای پیدا کردن کار دارند. عقیل میگوید: از صبح 5- 4نفر بیشتر برای کار نرفتهاند.
اخبار سال گذشته طرح احداث محل ساماندهی کارگران فصلی همدان را مرور میکنم.
خرداد سال گذشته این مکان بهرهبرداری شد و آن زمان همه، از شهردار و رئیس شورای شهر گرفته تا معاون عمرانی استاندار همدان امیدوارانه درباره موفقیت طرح سخنرانی کرده بودند؛ حتی شهردار درخصوص راهاندازی سایت دوم این مکان اظهار نظر کرده بود.
اما حرفهای رئیس شورای اسلامی شهر همدان از همه برایم جالبتر بود. احمد حسنی حلم از نیروی انتظامی، کارکنان شهرداری و نیروهای سدمعبر خواسته بود درصورتی که کارگران از رفتن به محل در نظر گرفته شده خودداری کردند با آنان برخورد کنند؛ کاری که این روزها انجام میشود و معلوم نیست آیا این برخوردها نتیجهبخش خواهد بود یا نه؟