گلباران آرامگاه خیام در چارچوب کنگرهای انجام گرفت که «از توس تا نیشابور» نام دارد و به روزهای 25و28 اردیبهشت اشاره دارد؛ روزهای فردوسی و خیام. جواد گنجعلی، دبیر علمی این کنگره درباره برنامههای مختلفی که برای خیام و فردوسی تدارک دیدهاند میگوید: این یک کنگره مقدماتی برای بزرگداشت فردوسی و خیام است که از ساعت 10 صبح روز سهشنبه با گلافشانی آرامگاه فردوسی کلید خورد. این برنامه با حضور 15 شاعر کشوری و 20 شاعر استانی برگزار شد که از میان شاعران کشوری میتوان به محمد سلمانی، بیژن ارژن، قربان ولیئی، سعید بیابانکی، بنیامین دیلم کتولی، مصطفی محدثی خراسانی، رضا عابدینزاده، سعید قربانیان، ناصر فیض، پرویز بیگی، وحید طلعت، محمدحسین جعفریان و سعید میرزایی اشاره کرد.
آن طور که گنجعلی به ایسنا گفته است، بعدازظهر روز سهشنبه در تالار نوبنیاد مجتمع فرهنگی هنری امام رضا در پارک ملت مشهد مراسم شعرخوانی برگزار شد و دیروز هم، همزمان با روز خیام، نوبت به او رسیده و آرامگاهش در نیشابور ساعت 15 گلباران شد. بعد از گلباران مزار خیام، شاعران در تالار سیمرغ نیشابور گردهمآمدند و به یاد خیام شعرهایشان را قرائت کردند. قسمت جالب ماجرا در گفتههای گنجعلی، رقابتیشدن این کنگره است. گنجعلی میگوید: این کنگره از سال بعد بهصورت رقابتی برگزار میشود و قرار است فراخوانی در 3محور شعر حماسی و عرفانی، شعر مدرن کوتاه و رباعی اعلام شود و آثار، داوری خواهند شد.
اما یک روز پیش از آنکه کنگره توس تا نیشابور به نیشابور برسد، یعنی سهشنبه، آرامگاه حکیم عمر خیام با حضور خیامشناسان و جمعی از اهالی ادب و هنر و مقامات استانی و شهرستانی نیشابور گلباران شد. در این مراسم نمایندگان مردم نیشابور در مجلس شورای اسلامی، فرماندار نیشابور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، مدیر فرهنگ و ارتباطات اسلامی خراسان رضوی و جمعی از خیامشناسان از کشورهای آلمان، تاجیکستان، ترکیه، هلند و... و دیگر مسئولان استان و شهرستان نیشابور حضور داشتند. سخنرانی فرماندار نیشابور، شعرخوانی محمد پروانه نیشابوری و علیرضا بدیع و اجرای موسیقی مقامی توسط گروه شادیاخ به سرپرستی مجتبی روزبه از برنامههای این مراسم بود.
پیام وزیر ارشاد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به مناسبت روز خیام پیامی منتشر کرد که در بخشی از آن آمده است: یکی از چهرههای پرتلألو حکیم عمر خیام نیشابوری است که شخصیت بزرگش ملتقا و پیوندگاه 2بحر ژرف و 2رود خروشان علم و خرد و ادب و معرفت ایرانی و اسلامی است. خردمند حکیمی که سعی و استقصای بینظیرش در گشودن گرههای کور دقایق علمی و استدلالی در عرصه ریاضیات و نجوم، ذهن هر اهل فنی را در دنیای جدید به شگفتی وامیدارد و در همان حال شاعر شیرینگفتار که رباعیات نغز و پرمغزش دل هر اندیشهورز بامعرفتی را به پاکی و چالاکی آسمانی فرا میخواند.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: اکنون از سویی علم و دانش فارغ از معنویت جهان مدرن، خشنتر از همیشه، خود را به رخ جهانیان میکشد و به ابزاری جهت نادیده گرفتن پیشینه و تاریخ ملل بزرگی همچون ملت ایران تبدیل شده است و از سوی دیگر انسان عصر جدید، بهویژه در جوامع فن مدار غربی بیش از گذشته بهدنبال آبشخورهایی زلال از معارف معنوی ایرانی - اسلامی است، بر تمام شیفتگان و خدمتگزاران علم و فرهنگ و ادب و هنر کشور فرض است که سرچشمههای فیاضی همچون حکیم عمرخیام را که بخشی از هویت ایرانی - اسلامی ماست، خوب بشناسند، آثار علمی و ادبی وی را مورد بررسی موشکافانه قرار دهند، با روشهای علمی کدورتهای احتمالی را بزدایند و آن را فراروی جهانیان مشتاق قرار دهند. فقط درصورت تحقق این امر است که هیچ عاملی نخواهد توانست عزت و عظمت این مرز و بوم کهن و ملت نجیب و اصیل آن را به فراموشی بسپارد.