اوایل این هفته برندگان جشنواره در دوره چهاردهم در مراسمی در تئاتر شهر معرفی شدند اما این جشنواره مثل هر جشنواره دیگری مشکلاتی دارد؛ مشکلاتی که این‌بار در گفت‌وگو با دانشجویان شرکت‌کننده مطرح می‌شود.
نقش و تأثیر جشنواره تئاتر دانشگاهی برای ورود به دنیای حرفه‌ای بر کسی پوشیده نیست. با این حال این تأثیر چندان که باید و شاید از سوی مسئولان جدی گرفته نمی‌شود. سعیده آجرلی خرقان که با نمایش «کرگدن» در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران شرکت داشت، معتقد است که جشنواره تئاتر دانشجویی یکی از راه‌های رسیدن به دنیای حرفه‌ای تئاتر است: «متأسفانه راه‌های رسیدن به دنیای حرفه‌ای تئاتر در کشور ما زیاد نیست».
اما معصومه رضایی، کارگردان نمایش «آپارتمان شماره جنگ» چندان نگاه مثبتی به روند راهیابی به جشنواره ندارد:«ممکن است که در این جشنواره کاری دیده شود، اما دنیای حرفه‌ای تئاتر چنان پیچیده است که کمتر قابلیت‌های دانشجویان دیده می‌شود».
جابر رمضانی، کارگردانی و نویسندگی نمایش «تیم شنا» را برعهده داشت. او شور و شوقی که در این جشنواره جریان دارد را با هیچ جشنواره دیگری قابل‌مقایسه نمی‌داند:«اعتقاد دارم که این جشنواره می‌تواند برای دانشجویان پلی به دنیای حرفه‌ای باشد؛ چرا که هم داوران و هم تماشاگران از استادان و هنرمندان هستند ».
پوریا کاکاوند هم ، کارگردانی نمایش «الساندرو پیتزی» را برعهده داشت. او اعتقاد دارد که شرکت در جشنواره تئاتر دانشگاهی ارزشمند است: «مهم این نیست که وارد دنیای حرفه‌ای بشویم یا نه، مهم تلاشی است که صورت گرفته‌است و دانشجویان می‌توانند در این رقابت بهترین کار را ارائه بدهند و هنرمندان می‌توانند با دیدن این کارها استعدادیابی کنند».
نعیم صالحی با نمایش «دور دنیا در هشتاد روز» جزو معدود دانشجویان تئاتری شهرستانی است که در جشنواره شرکت داشت. به همین دلیل او شرکت در این جشنواره را مثبت تلقی می‌کند: «ما دانشجویان شهرستانی از پایگاه تئاتر حرفه‌ای فاصله بسیاری داریم و شرکت در این جشنواره می‌تواند ما را به تئاتر حرفه‌ای کشور متصل کند».
بودجه و مشکلاتی از این قبیل
کمک هزینه‌ای که به دانشجویان از سوی ستاد جشنواره داده می‌شود، گلایه مشترک تمامی شرکت‌کنندگان است و البته همه معترف‌اند که مسئله بودجه مشکل برگزار‌کنندگان جشنواره تئاتر دانشگاهی نیست. رضایی به قسط بندی این کمک هزینه اشاره دارد که در دو قسط به دانشجویان تحویل داده می‌شود؛ روشی که حتی بودجه اولیه لباس و دکور را تأمین نمی‌کند. به‌نظر او کمک هزینه 250هزار تومانی کفاف هیچ مسئله‌ای را در تئاتر نمی‌دهد.
صالحی از دانشجویان شهرستانی است که خودش هم در تنکابن زندگی می‌کند و به همین دلیل مشکلات متعددی را تجربه کرده: «در شهرستان ما برای کار تئاتر به بودجه کم عادت داریم. به همین دلیل فکر خودمان را به اندازه جیب‌مان محدود می‌کنیم تا بتوانیم تئاتر کار کنیم».او به محدودیت‌ها اشاره دارد که در سر راه تئاتر شهرستان وجود دارد: «شاید ایده‌های بزرگی داشته‌باشیم، اما به‌دلیل نداشتن بودجه، نمی‌توانیم این‌کار را انجام بدهیم.
بودجه جشنواره تئاتر دانشگاهی هم محدود است و برای همه گروهها یکسان و این بودجه‌ای است که از طرف وزارت علوم تعیین شده‌است». آجرلی خرقان، کارگردان جوان تئاتر که از دانشگاه تئاتر و معماری شرکت کرده‌است، مشکلات متعددی را در عرصه تئاتر دانشجویی نام می‌برد که کمک هزینه جشنواره یکی از مسائل مهمی است که او به آن اشاره دارد: «این بودجه نه کفاف دکور و نه کفاف لباس گروه را می‌دهد. اکثرا خود گروه‌های شرکت‌کننده هزینه می‌کنند. بودجه تئاتر دانشگاهی هم محدود است، خصوصا برای ما که فارغ‌التحصیل هم شده‌ایم و دیگر جایی هم برای تمرین نداریم و این یعنی ما نیاز به پلاتوی خصوصی داریم که با همکاری بچه‌ها از پس هزینه‌های پلاتوی خصوصی بر‌آمدیم».
کاکاوند از دانشگاه سوره به جشنواره تئاتر دانشگاهی راه‌یافته است. او مبلغ کمک هزینه را برای شرکت در جشنواره کم می‌داند، با این حال او جشنواره را مقصر نمی‌داند: «جشنواره به ما کمک می‌کند، اما نمی‌تواند همه بودجه کار را تقبل کند. ما همه در جریان بودجه کم جشنواره هستیم».او به این نکته اشاره دارد که تمرین‌های گروه شرکت‌کننده در جشنواره از 6 ماه قبل شروع می‌شود، اما بودجه کمتر از یک ماه قبل به دست گروه‌های شرکت‌کننده می‌رسد.
با این حال رمضانی که از دانشگاه سوره در این جشنواره شرکت دارد، اعتقاد دارد که مشکل بودجه در همه جشنواره‌ها حتی جشنواره تئاتر فجر هم وجود دارد: «همه از کمک هزینه‌ها ناراضی‌اند. از طرف دیگر همه می‌دانند که بودجه کم است و با این شرایط در جشنواره شرکت می‌کنند، به همین دلیل نباید اعتراض کرد».
رضایی از دانشکده سینما تئاتر در جشنواره شرکت کرده‌است شاید برای او که همزمان دانشجو هم هست، مشکل پلاتو وجود نداشته باشد با این حال می‌گوید: «اتفاقا ما هم مشکل محل تمرین داریم. در دانشگاه 2 یا 3 پلاتو هست که معمولا یا در اختیار گروه‌های دیگر است، یا در اختیار استادان یا محل کلاس درس است. با این موارد طبق زمان‌بندی ساعت کمی به ما اختصاص داده می‌شود».
صالحی مشکل محل تمرین ندارد، خصوصا اینکه مسئولان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران هم به او کمک‌هایی در زمینه محل تمرین تئاتر گروهش کرده‌‌اند.
رمضانی هم به کمبود محل تمرین اشاره دارد: «دانشگاه تنها جایی است که برای محل تمرین به ما کمک می‌کند با این حال زمانی که جشنواره تئاتر دانشگاهی آغاز می‌شود، به‌دلیل تعداد بالای شرکت‌کنندگان، محل تمرین در دانشگاه سهمیه‌بندی می‌شود تا وقتی که بعد از بازبینی‌ها گروه‌هایی حذف و مشکل محل تمرین حل شود. با این حال جاهای زیادی، مثل فرهنگسراها هست که برای محل تمرین مناسب بوده و این روزها بیکار و خالی مانده‌است. خیلی خوب است که ارتباط بین فرهنگسراها و دانشگاه‌ها شکل بگیرد».
آرزویی به نام اجرای عمومی
به‌نظر می‌رسد که کاکاوند مشکل سالن تمرین ندارد. به گفته این دانشجوی رشته تئاتر، دانشگاه سوره محل تمرین برای او و گروهش مهیا کرده‌است اما مشکلات دیگری در این میان وجود دارد: «مشکلات ما مشکلات تئاتر دانشجویی است. هیچ امیدی به اجرای تئاتر بعد از جشنواره نداریم. بعد از این مدت تمرین دوباره باید برگردیم به خانه. این روند خیلی بدی است. درست که فضای تئاتری کشور با کمبود سالن مواجه است اما هیچ تضمینی برای اجرای کارهای دانشجویی وجود ندارد».
صالحی می‌گوید در مدت 12سالی که تئاتر کار می‌کند، 14نمایش اجرا کرده‌است با این حال او امیدوار است که تثبیت گروه‌های نمایشی شهرستان انجام بشود تا بودجه‌ای در اختیار آنان قرار بگیرد و از این مسیر آنان بتوانند راحت کار کنند: «تئاتر در شهرستان‌ها بیشتر در اختیار کارهای کمدی و عامه‌پسند است. این کارها مخاطب دارد و متأسفانه کارهای دیگر در شهرستان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد».به گفته او تئاتر در شهرستان آینده‌ای ندارد و به همین دلیل او دوست دارد که تئاتر را در فضای تهران تجربه کند.
سال گذشته آجرلی خرقان، کارگردانی نمایش «آوازه‌خوان طاس» را برعهده داشت؛ نمایشی که در سیزدهمین دوره جزو کارهای برگزیده جشنواره محسوب می‌شد. با این حال این نمایش به اجرای عمومی نرسید. شاید همین تجربه تلخ است که این کارگردان دیگر به اجرای عمومی دل‌خوش ندارد: «تقریبا امسال هم هیچ اطمینانی وجود ندارد که نمایش‌های ما به اجرای عمومی برسد. حقیقت این است که سالن‌های تئاتری محدود است به تئاتر شهر، مولوی و ایرانشهر. مولوی تا پارسال پشتوانه جشنواره تئاتر دانشگاهی بود که بالاخره کارها در این سالن به اجرا می‌رود اما با توجه به اتفاقات سال گذشته هیچ امیدی برای مکان خاص تئاتر دانشجویی نیست».
رمضانی با دیدی واقع‌بین به مشکلاتی اشاره دارد که در سر راه تئاتر دانشجویی و امکان اجرا وجود دارد: « باید برنامه‌ریزی درستی وجود داشته باشد. مهم این نیست که همه گروهها در تئاتر شهر و تالار مولوی اجرا بروند. فرهنگسراها هم جای خوبی برای اجرا هستند و خیلی از بچه‌های شهرستانی می‌توانند در شهرستان اجرا بروند. کافی است که برنامه‌ریزی درستی برای این وضعیت وجود داشته باشد. گفته شده که خانه هنرمندان به دانشجویان برای اجرا امکانات سالن می‌دهد که این خبر خیلی خوبی است و این امکان بزرگی است که دانشجویان می‌توانند اجرای عمومی را تجربه کنند».
