جادوی فرگوسن، این بار بدون ستاره

 قهرمانی نوزدهم سرانجام در فصل اخیر به‌دست آمد و یونایتد را بالاتر از رقیب سنتی‌اش، به پرافتخارترین باشگاه در لیگ انگلیس تبدیل کرد.

منچستریونایتد رکورد بی‌نظیر 19 قهرمانی را مدیون دوران فرگوسن است. در سال 1994، هواداران لیورپول پاسخ تندی به قهرمانی منچستر داشتند: «وقتی بیایید که 18 قهرمانی داشتید!» آن روزها هواداران لیورپول هنوز سرمست قهرمانی‌های دهه 80 بودند و منچستریونایتد تنها 9 قهرمانی داشت. اما منچستر فرگوسن، با وجود تحولات فوتبال انگلیس در این سال‌ها همیشه جزو مدعیان بود و با قهرمانی اخیر توانست از رکورد لیورپول هم عبور کند. بی‌دلیل نبود که هواداران منچستر در بازی لیورپول مقابل تاتنهام، پارچه‌ای که روی آن «منچستر یونایتد، 19 قهرمانی» نوشته شده بود، در ورزشگاه آنفیلد و در برابر هواداران دو آتشه لیورپول نصب کردند. البته آنها اتومبیلی را برای فرار از ورزشگاه آماده داشتند تا گرفتار خشم لیورپولی‌ها نشوند!

قهرمانی نوزدهم اما با قهرمانی‌های سال‌های اخیر متفاوت بود. یونایتد فصل اخیر نسبت به یونایتدی که با مثلث رونالدو، رونی و توز قهرمان انگلیس و اروپا شد، تیمی بی‌ستاره و معمولی به‌شمار می‌رفت. کافی است که عناوین بهترین بازیکن فصل را به یاد بیاوریم که گرت بیل از تاتنهام، منتخب بازیکنان و اسکات پارکر از وستهم منتخب فوتبال‌نویسان شد و خبری از بازیکنان یونایتد نبود. این قهرمانی بیش از همه به‌دلیل تدبیر فرگوسن در انتخاب بازیکنان و لغزش دو مدعی دیگر یعنی آرسنال و چلسی بود که با اشتباهات‌شان قهرمانی را به یونایتد تقدیم کردند. این 3 دلیل مهمی است که منجر به نوزدهمین قهرمانی این تیم در لیگ انگلیس شد.

1 - داشتن بازیکنان هم‌تراز در هر پست

حتی منچستری‌ها هم اعتراف خواهند کرد که تیم‌شان در این فصل از نظر داشتن ستاره با فصول قبل قابل مقایسه نبود. نشانه آن اینکه فرگوسن با وجود قهرمانی و رسیدن به فینال لیگ قهرمانان گفته که می‌خواهد تیمش را با خرید حداقل 3بازیکن برای فصل بعد تقویت کند.

در عوض منچستریونایتد در هر پست بازیکنان هم‌ترازی داشت که کمک کرد غیبت یک یا چند بازیکن در طول فصل منجر به افت کیفیت و نتایج تیم نشود. چنین پتانسیلی نتیجه تجربه بی‌مانند فرگوسن در بستن تیمش است و در طول فصل هرگز دست او برای انتخاب یک تیم برنده خالی نماند.

در شروع فصل که وین رونی ناآماده بود و با مطرح کردن تمایلش به جدایی به نیمکت تبعید شد، برباتف جور او را کشید و به تنهایی توانست بار خط حمله تیم را تحمل کند. مهاجم بلغاری بعد از یک فصل پرانتقاد، در فصل اخیر شروعی خیره‌کننده داشت که نتیجه آن زدن 21 گل بود. وقتی هم که برباتف افت کرد، فرگوسن، هرناندز را رو کرد که در بازی‌های حساس نیمه دوم فصل، از جمله بازی سرنوشت‌ساز مقابل چلسی ناجی یونایتد بود و به همین دلیل از طرف هواداران به‌عنوان بهترین بازیکن فصل تیم‌شان انتخاب شد.

در خط دفاع هم فرگوسن در مقاطعی ویدیچ و فردیناند را نداشت، ولی اسمالینگ و وز براون اجازه ندادند که تیم بابت غیبت دو مدافع میانی اصلی‌‌اش ضربه بخورد. پارک هم به‌دلیل شرکت در جام ملت‌های آسیا بیش از یک ماه غایب بود و والنسیا، بازیکن هم پست او هم به‌دلیل مصدومیت شدید بخش زیادی از فصل را از دست داد، ولی فرگوسن به کمک نیمکت قدرتمندش جای خالی آنها را هم احساس نکرد.

این در حالی است که آرسنال و چلسی بابت غیبت بازیکنان اصلی‌شان بهای سنگینی پرداختند. آرسنال در غیاب فرمالن که در شروع فصل مصدوم شد، هرگز نتوانست ضعف دفاع میانی‌‌اش را بپوشاند و امتیازات زیادی را به این خاطر از دست داد. مصدومیت فابیانسکی، دروازه‌بان لهستانی هم برای ونگر فاجعه‌بار بود و شکست در فینال جام اتحادیه دلیلی جز اشتباه کودکانه کوچیلنی و چزنی، مدافع میانی و دروازه‌بان جوان این تیم نداشت. به جرات می‌توان گفت که آرسنال قهرمانی این فصل را به‌دلیل نداشتن دروازه‌بان و دفاع میانی مطمئن به یونایتد داد.

چلسی هم که شروعی توفانی داشت و پیش‌بینی می‌شد قهرمانی فصل قبل را تکرار کند، به‌دلیل مصدومیت همزمان چند بازیکن اصلی‌اش، ضربه جبران‌ناپذیری خورد. این تیم در غیاب این بازیکنان، در شروع سال 2011 در 11 بازی تنها 10 امتیاز به دست آورد و اوج‌گیری دوباره این تیم در پایان فصل هم نتوانست این نتایج ضعیف را جبران کند. آنچلوتی اعتراف کرد که دلیل این نزول جوان‌گرایی ابتدای فصل بود و در آن مقطع این جوانان نتوانستند جای خالی بازیکنان غایب را پر کنند.

2 - بازیکنان باتجربه در پست‌های کلیدی

فرگوسن هرچند در این فصل ستاره‌های زیادی نداشت، ولی اسکلت تیمش را بر پایه بازیکنان باتجربه بنا کرد. فان در سار 40 ساله درون دروازه مهره‌ای کلیدی بود که در بازی‌های سخت بارها منچستر را نجات داد و موفقیت‌های این فصل را بدون این دروازه‌بان هلندی نمی‌توان تصور کرد. جلوتر از فان درسار، ویدیچ و فردیناند هم با تجربه بالای‌شان سد محکمی در برابر حملات حریفان بودند. مربع فان درسار، ویدیچ، فردیناند و کریک که در هافبک دفاعی بازی می‌کرد، بلوک دفاعی محکمی را تشکیل دادند که خیال فرگوسن را بابت نیمه دفاعی تیمش راحت کرده بود. قهرمانی در لیگ برتر انگلیس، بدون یک ساختار دفاعی مستحکم غیرممکن است که فرگوسن این را بهتر از هر مربی دیگری می‌داند و بابهره از بازیکنان باتجربه، ساختار دفاعی تیمش را غیر قابل نفوذ کرد.
جلوتر از آنها، گیگز در 37سالگی یک ژنرال تمام عیار بود. هافبک ولزی در سال‌های جوانی سرعت فوق‌العاده‌ای داشت و در گوش چپ بازیکنی مهارنشدنی بود. با بالا رفتن سن گیگز و کم شدن سرعتش، فرگوسن به تدریج او را به هافبک میانی منتقل کرد و او با استفاده از تجربه‌اش، در این پست هم بازی‌های بی‌نظیری انجام داد. گیگز نقش پاسور تیم را به عهده داشت و با پاس‌های هنرمندانه‌‌اش گل‌های زیادی ساخت. البته فرگوسن طرز استفاده از گیگز را به خوبی می‌دانست و از او به تناوب استفاده می‌کرد تا در بازی‌های مهم کاملا آماده باشد. او به قدری درخشان بازی کرد که قرار است حداقل یک فصل دیگر در تیم باقی بماند.

اسکولز، دیگر بازیکن هم نسل گیگز فرصت خیلی کمتری برای بازی پیدا کرد، ولی در برهه‌ای از فصل که بیشتر هافبک‌های میانی تیم مصدوم بودند توانست جای خالی غایبان را به خوبی پر کند. برباتف و رونی هم با وجود سن نسبتا کمش، جزو بازیکنان باتجربه یونایتد در خط حمله بودند. بدین‌ترتیب ستون فقرات تیم فرگوسن متشکل از بازیکنانی باتجربه بود و با در نظر گرفتن تجربه بازیکنانی مثل اورا و پارک، این فاکتور نقش زیادی در قهرمانی سرخ‌پوشان داشت.

این در حالی است که آرسنال، نزدیک‌ترین رقیب منچستریونایتد تا هفته‌های پایانی، بهای زیادی را بابت نداشتن یک بازیکن لیدر درون زمین پرداخت کرد. منچستر در حالی با گیگز و اسکولز قهرمان شد که ونگر چند سال پیش پاتریک ویرا را به امید رشد جوانانش فروخت، ولی فابرگاس و فان‌پرسی، قدیمی‌های تیم، طاقت تحمل فشار سنگین مسئولیت را نداشتند.

3 - نتیجه گرفتن در روزهای بد

یونایتد در مقطعی از فصل نزول کرد، ولی تجربه بالای این مجموعه اجازه نداد این نزول خودش را در نتایج تیم هم نشان بدهد. می‌گویند تیم بزرگ تیمی است که در روزهای بد هم بتواند نتیجه بگیرد و منچستریونایتد مصداق این جمله است. بدین ترتیب بود که منچستریونایتد توانست بخش زیادی از فصل را بدون شکست پیش برود.

منچستریونایتد در مجموع در این فصل نمایش جذابی نداشت، ولی فرگوسن و تیم باتجربه‌‌اش راه امتیاز گرفتن را بهتر از سایر تیم‌ها بلد بود. در عوض آرسنال که تعقیب‌کننده اصلی یونایتد تا روزهای پایانی بود، لغزش‌های عجیبی داشت. مردان ونگر برتری 4 بر صفر در زمین نیوکاسل را بعد از 10 نفره شدن در شروع نیمه دوم از دست دادند و حتی تا مرز شکست پیش رفتند. این تیم همچنین در برابر لیورپول در دقیقه 98 به گل رسید، ولی در یک دقیقه باقی مانده از وقت اضافه(دقیقه 102) گل تساوی را دریافت کرد. چنین بود که مسیر قهرمانی منچستر هموارتر شد.