کمیت دارایی‌هایی که در همه بخش‌های اقتصادی ،مالکیت آن از دولت به بخش خصوصی تغییر یافت وسیع و گسترده بود. علاوه بر این سرعت اصلاحات و آزادسازی اقتصادی به ویژه در کشورهای پیشرو نظیر مجارستان و لهستان در مقایسه با عملکرد بسیاری از کشورها در این مقطع زمانی کم نظیر است.
اما فرایند و ماهیت خصوصی‌سازی در این کشورها نیز از این جهت که در شرایط متغیر و دینامیکی صورت گرفت ، منحصر به فرد است. خصوصی‌سازی در کشورهای اروپای غربی به نوعی با شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قانونی آنها در یک پروسه زمانی تقریباً طولانی تعریف می‌شود.
اما در اروپای شرقی و مرکزی این شرایط اجتماعی و به عبارتی بنیادی وجود نداشت: قوانین و نهادهای حامل و پشتیبان خصوصی سازی در یک شرایط الزام و اضطرار به وجود آمدند، بازار سرمایه قدرتمندی وجود نداشت، سطح تقاضای عمومی برای خرید دارایی‌ها ضعیف بود، حمایت سیاسی از خصوصی سازی و مالکیت خصوصی از کشوری به کشور دیگر و حتی در مقاطع زمانی مختلف متغیر بود، رکود اقتصادی و هزینه‌های اجتماعی آن دور از انتظار بود، مخالفت‌های سازمان یافته از سوی نهادهای قدرت برجای مانده از گذشته با اقتصاد بازار وجود داشت و مهارت‌های لازم برای اجرای سیاست‌های خصوصی سازی وجود نداشت.
این شرایط منجر به تجربه شیوه‌های متنوع خصوصی‌سازی در کشورهای اروپای شرقی شد و دستاوردهای مختلفی نیز به همراه آورد.
اما علی رغم همه شرایط فوق، خصوصی سازی در اروپای شرقی و مرکزی همراه با محرک‌های قوی بود.
اراده قدرتمند نخبگان سیاسی جدید برای اجرای اصلاحات و خصوصی‌سازی ، حمایت‌های گسترده مردمی از تغییرات که سابقه آن در برخی از کشورها نظیر مجارستان و لهستان به دهه 1980 بازمی‌گشت، الزامات ساختار اقتصادی و صنعتی و ضرورت اجرای اصلاحات برای خروج از رکودهای طولانی ، حمایت‌های سیاسی و اقتصادی خارجی به ویژه از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و ایالات متحده و کمک به نهادینه کردن اقتصاد بازار آزاد و تلاش در جهت بروز سریع نتایج اصلاحات در زندگی عمومی مردم و نهایتاً فراهم ساختن عضویت نسبتاً آسان کشورهای اروپای شرقی در اتحادیه اروپایی که همراه با هزینه‌ها و در عین حال امتیازاتی بوده است، از جمله محرک‌ها خصوصی سازی در منطقه به شمار می‌رود.
این شرایط، به گونه‌ای است که امکان الگو‌برداری برای دیگر کشورها را سخت می‌کند، اما برخی تجارب این کشورها به ویژه تجربه ناموفق عمومی سازی سهام شرکت‌های دولتی که توام با هزینه‌های اقتصادی و کند شدن این روند بود می‌تواند عبرت‌آموز باشد.
