بسیاری از بخشهای این قانون تکرار قوانین قبلی است اما با تأکیدی بیشتر. قانون جدید ویژگیهایی دارد که اجراییشدن آن میتواند تا اندازه بسیاری از میزان تخلفات و جرایم رانندگی بکاهد. از زمان اجرای این قانون تاکنون برنامههای زیادی از صدا و سیما پخششده و گزارشهای بسیاری در رسانههای مکتوب منتشر شده است تا مردم با نفس قانون جدید، نمرهبندی خطاها، ابطال گواهینامه و... آشنا شوند اما هنوز تعداد قابل توجهی از مردم از این قانون اطلاع کافی ندارند که علت آن شاید نداشتن گواهینامه یا اتومبیل شخصی و در نتیجه نداشتن علاقه به دانستن باشد یا اطلاعرسانی ناکافی از سوی مراجع مسئول.
در نظرسنجیای که روزنامه همشهری در مورد میزان اطلاع شهروندان تهرانی از قانون جدید راهنمایی و رانندگی داشته است، یک سوم شهروندان ازتغییر قانون راهنمایی ورانندگی اظهار بیاطلاعی کردهاند. از آنجا که در این قانون حقوق و تکالیف عابران نیز مانند رانندگان مشخص شده و در نتیجه کسی وجود ندارد که این قانون شامل حالش نشود، یک سوم به دست آمده رقم کمی نیست. علاوه بر این سؤال، 11 سؤال دیگر نیز در نظرسنجی مرکز آموزشوپژوهش مؤسسه همشهری از شهروندان تهرانی پرسیده شده .
در قانون جدید 200 تخلف در قوانین جدید راهنمایی و رانندگی تعریف شده که بسیاری از آنها در قانون قبلی نیز وجود داشته است. 20تخلف از آن تخلفات جزو تخلفات پرخطر به حساب میآیند که شامل حرکات نمایشی، تجاوز از سرعت مجاز، سبقت غیرمجاز، عبور از چراغ قرمز، حرکت بهطور مارپیچ، حرکت با دنده عقب در آزادراهها و بزرگراهها، رانندگی در حالت مستی، عبور از محل ممنوع و تجاوز به چپ از محور راه از این جمله است. همچنین عبور وسایل نقلیه از پیادهرو، رعایت نکردن حقتقدم عبور، دورزدن در محل ممنوع، استفاده از تلفن همراه، نقص فنی، رعایت نکردن مقررات ایمنی، حملونقل جادهای مواد خطرناک، رانندگی با وسایل نقلیه عمومی فرسوده، بیتوجهی به فرمان ایست و رعایت نکردن مقررات حمل بار از جمله تخلفاتی است که برای آن نمره منفی در نظر گرفته شده است.
بستن کمربند ایمنی برای رانندگان و تمام سرنشینان خودروهای در حال حرکت در تمام راهها و همچنین استفاده از کلاه ایمنی استاندارد برای راکب و ترکنشینان هر نوع موتورسیکلت اجباری است.
در قوانین جدید راهنمایی و رانندگی تمام حقوق عابران پیاده مشخص شده و عابران پیاده برای عبور از عرض و طول سوارهرو باید از محلهای مشخصشده مانند پل هوایی، گذرگاه عابر پیاده و محلهای خطکشی شده عبور کنند. براساس قوانین جدید، رانندگان مکلفند در تقاطعها هنگام قرمز بودن چراغ پشت خط عابر پیاده توقف کنند؛ در غیر این صورت 200هزار ریال جریمه خواهند شد. بهدنبال وضع قوانین جدید راهنمایی و رانندگی، مرکز آموزش و پژوهش روزنامه همشهری بهمنظور بررسی نظرات شهروندان تهران در این خصوص اقدام بهنظرسنجی تلفنی از مردم تهران کرد که نتایج آن به شرح زیر از نظرتان میگذرد.
در نظرسنجی تلفنیای که مرکز آموزش و پژوهش مؤسسه همشهری از 500نفر از شهروندان تهرانی درخصوص آخرین تغییرات قوانین راهنمایی و رانندگی انجام داد، پاسخگویان به پرسشنامهای با 12سؤال، پاسخ گفتهاند. این سؤالات در حوزه میزان اطلاع پاسخگویان از تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی و تأثیر این قوانین بر کاهش تخلفات رانندگی و بهبود شرایط رانندگی در تهران مطرح شده است.ابتدا از پاسخگویان میزان اطلاع آنها از تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی سؤال شد که حدود دوسوم پاسخگویان (61.8درصد) از تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی اظهار اطلاع کردهاند؛ این درحالی است که 38.2درصد پاسخگویان از این تغییر مطلع نبودهاند. مردان 69.8 درصد) بیش از زنان (56.31 درصد ) از این تغییر مطلع بودهاند.همچنین افراد با تحصیلات بالاتر از دیپلم بیش از افراد با تحصیلات کمتر، از این تغییر اطلاع داشتهاند، ضمن اینکه افراد بین 25 تا 44سال نسبت به افراد دیگر بیشتر از این تغییر مطلع بودهاند.
در ادامه، نظر پاسخگویان درباره افزایش میزان جریمههای راهنمایی و رانندگی و تأثیر آن در کاهش تخلفات رانندگی پرسیده شد. حدود دو سوم پاسخگویان (6/60درصد) معتقد بودند که با بالارفتن میزان جریمههای راهنمایی و رانندگی، تخلفات رانندگی کاهش مییابد؛ اما39.6درصد پاسخگویان معتقد به این کاهش نبودند. زنان (64.4 درصد ) بیش از مردان ( 55.1 درصد ) به این مسئله معتقد بودند.
یکی دیگر از مواردی که تخلف راهنمایی و رانندگی محسوب میشود، نبستن کمربند ایمنی برای سرنشینان خودرو است؛ بهویژه آنکه طبق قانون جدید، بستن کمربند برای همه سرنشینان خودرو حتی سرنشینان صندلی عقب نیز الزامی است. از پاسخگویان درباره امکان اجراییشدن بستن کمربند ایمنی برای همه سرنشینان خودرو سؤال شد. بیش از نیمی از پاسخگویان ( 53.8 درصد ) معتقد بودند که اجرای الزامیشدن بستن کمربند ایمنی برای همه سرنشینان در حد زیاد و بسیار زیاد امکان دارد. این الزام بهنظر حدود یکچهارم پاسخگویان (26درصد) در حد کم و بسیار کم و بهنظر 20.3در حد متوسط ارزیابی شده است. بیش از نیمی از زنان (56درصد) و نیمی از مردان (50.8 درصد) نیز معتقد بودند که الزامیشدن بستن کمربند ایمنی در حد زیاد و بسیار زیاد امکان اجرا دارد.
رانندگیکردن بین خطوط نمایانگر نظم و انضباط رانندگان است. از پاسخگویان درباره میزان تأثیر این نظم در بهبود وضعیت رانندگی سؤال شد. اکثریت مطلق پاسخگویان (89.5 درصد ) معتقد بودند که رانندگی بین خطوط در بهترشدن وضعیت رانندگی شهر تهران در حد زیاد و بسیار زیاد تأثیر دارد.6.9 درصد پاسخگویان این تأثیر را در حد متوسط و 3.6 درصد در حد کم و بسیار کم دانستهاند. اکثریت مطلق زنان (88.6 درصد) و اکثریت مطلق مردان (90.6 درصد) این تأثیر را در حد زیاد و بسیار زیاد ارزیابی کردهاند. خوب است به این نکته اشاره شود که اکثریت مطلق افراد با هر مقطع تحصیلی این تأثیر را در حد زیاد و بسیار زیاد میدانند.
21درصد پاسخگویان این تأثیر را در حد کم و بسیار کم و15.9 درصد در حد متوسط ارزیابی کردهاند.
در قوانین جدید راهنمایی و رانندگی برای موتورسواران نیز مقررات جدید در نظر گرفته شده است؛ هر چند این نخستین بار نیست که موتورسواران را ملزم به رعایت قانون راهنمایی و رانندگی میکند. از پاسخگویان درباره تأثیر جریمهشدن موتورسواران متخلف در بهبود شرایط رانندگی در شهر تهران سؤال شد. اکثریت مطلق پاسخگویان (89درصد) معتقد بودند که جریمه موتورسواران متخلف در بهترشدن وضعیت رانندگی شهر تهران در حد زیاد و بسیار زیاد تأثیر دارد.5.6 درصد پاسخگویان این تأثیر را در حد متوسط و 5.4 درصداین تأثیر را در حد کم و بسیار کم ارزیابی کردهاند.
یکی از راههای مقابله با بیقانونی، آشنایی با این قوانین است و آموزش از دوران کودکی بهترین نتیجه را به دست میدهد. از پاسخگویان درباره تأثیر این آموزش در بهبود وضعیت رانندگی در تهران سؤال شد. اکثریت مطلق پاسخگویان (85.9 درصد) معتقد بودند که آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی در دوران کودکی تا حد زیاد و بسیار زیادی میتواند در بهبود وضعیت رانندگی تأثیر داشته باشد.9.5 درصد پاسخگویان این تأثیر را در حد متوسط و 4.6 دصد در حد کم و بسیار کم ارزیابی کردهاند. یکی از رسالتها و کارکردهای اصلی رسانههای جمعی، آموزش است. از پاسخگویان درباره تأثیر آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی در رسانهها (بهخصوص مطبوعات و صدا و سیما) سؤال شد.
اکثریت پاسخگویان (75.7 درصد) معتقد بودند که آموزش قوانین راهنمایی و رانندگی در رسانهها (مطبوعات و صدا و سیما) تا حد زیاد و بسیار زیاد در کاهش تخلفات رانندگی مؤثر است. 17درصد این تأثیر را در حد متوسط و7.4 درصد در حد کم و بسیار کم ارزیابی کردهاند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که پاسخگویان با سنین بالاتر این تأثیر را در حد زیاد و بسیار زیاد ارزیابی کردهاند. همچنین افراد با تحصیلات بالاتر از فوقلیسانس اهمیت و تأثیر این موضوع را در حد زیاد و بسیار زیاد ارزیابی کردهاند.
نظام پاداش در راهنمایی و رانندگی برای افرادی که کمتر دچار تخلف رانندگی میشوند، در کاهش تخلفات رانندگی بیتأثیر نخواهد بود. از نظر60.6 درصد پاسخگویان تعریف نظام پاداش در راهنمایی و رانندگی در حد زیاد و بسیار زیاد در تخلفات رانندگی مؤثر است. 20.2 درصد پاسخگویان این تأثیر را در حد متوسط و19.1 درصد در حد کم و بسیار کم ارزیابی کردهاند. نتایج به دست آمده نشان میدهد زنان (65.5 درصد) بیش از مردان (54.1درصد) این تأثیر را در حد زیاد و بسیار زیاد ارزیابی کردهاند. بیشتر پاسخگویان این نظرسنجی (71.8 درصد) کمتر از 44سال سن داشتند. نزدیک به یکچهارم پاسخگویان (23.6 درصد) میانسال (بین 45 تا 64سال) بودند و 4.6 درصد ایشان بیش از 65سال سن داشتند. بیش از نیمی از پاسخگویان (52.6 درصد) دارای تحصیلات دیپلم و فوقدیپلم و دانشجو بودهاند.27.6 درصد تحصیلات کارشناسی و بالاتر و 18.2 درصدپاسخگویان تحصیلات کمتر از دیپلم داشتهاند، همچنین1.6 درصد پاسخگویان بیسواد بودهاند.