سینمای ایران با وجود اینکه در محافل بینالمللی کموبیش به موفقیتهایی دست مییابد، راهی به چرخه اکران جهانی پیدا میکند. موفقیت جهانی فیلمهای ایرانی بیشتر با حضور در فستیوالها معنا مییابد و اکران عمومی هم با دراختیارداشتن سالنهای کمتعداد بیشتر در تداوم همین حضور محفلی است تا نمایش عمومی در سطح جهان. در چنین شرایطی آغاز اکران عمومی «جدایی نادر از سیمین» در فرانسه با بیش از 100 سالن اتفاق مهمی محسوب میشود.
این نخستین بار است که فیلمی از سینمای ایران موفق میشود در تعداد قابلتوجهی سینما به نمایش درآید. فرانسه بهعنوان مهد روشنفکری و سینمای هنری دنیا با برگزاری کن به عنوان مهمترین فستیوال سینمای جهان، جایگاه ویژهای دارد و فرانسویها هم با عنایت ویژه به سینمای ایران بهنوعی کاشف این سینما در عرصههای بینالمللی محسوب میشوند؛ با این توضیح که همه این بذلتوجه تنها در حد درخشش در جشنوارهها، نگارش نقدهای تحسینبرانگیز در نشریات و اکران محدود در چند سالن خلاصه شده است.
مثال بارزش، فیلمهای عباس کیارستمیاند که حتی گرفتن نخل طلای کن هم نتوانست به اکران جهانی موفقاش منجر شود و «طعم گیلاس» هم به نمایش در سالنهایی کمتر از تعداد انگشتان دست بسنده کرد.
مورد «کپی برابر اصل» هم ربطی به سینمای ایران ندارد و این فیلم جز اینکه شناسنامه کارگردانش ایرانی است هیچ نشانهای از کشورمان را به همراه ندارد. پس اکران جهانی نسبتا موفقش را هم بیشتر باید به حساب ژولیت بینوش بازیگر فرانسویاش نوشت. در چنین شرایطی، اکران گسترده «جدایی نادر از سیمین» در فرانسه یک اتفاق مهم رخ مینماید و توجه جلب میکند؛ اتفاقی که شاید میتوانست با فیلم قبلی فرهادی رخ دهد که زبان جهانیتری داشت ولی کاری که «درباره الی» نتوانست انجام دهد را حالا «جدایی نادر از سیمین» صورت میدهد. همه چیز هم به برق خرس طلای برلین بازنمیگردد که سینمای ایران پیش از این جوایزی معتبر دریافت کرده ولی حتی نخل طلای کن و شیرطلایی ونیز هم نتوانستند موجب اکران گسترده جهانی برندگان ایرانیشان شوند.
در همه این سالها، از سیطره هالیوود بر سینمای دنیا سخن به میان آمده که خالی از حقیقت نیست ولی وقتی محصولات سینمایی کشورهای شرق آسیا میتوانستند مخاطبان گستردهای در خارج از قاره آسیا بیابند، نمیشد همه چیز را به سلطه فیلم آمریکایی نسبت داد. حالا جدایی نادر از سیمین فصل تازهای را برای حضور جهانی سینمای ایران میگشاید. فیلم فرهادی، سکانس افتتاحیه ورود واقعی به بازارهای جهانی است و واقعا نمیتوان گفت برای مشاهده فصلهای بعدی این ماجرا چقدر باید صبر کرد.