همین 2هفته پیش یعنی در تعطیلات اواسط خرداد ماه 47نفر در آبهای کشور غرق شدند. به گفته احمد شجاعی، رئیس سازمان پزشکی قانونی، بیشتر غرق شدگان (42نفر مرد و 5 نفر زن بودند)، مسافرانی بودهاند که با وجود آشنایی کم با اصول شنا و آگاهی نداشتن از تفاوت آبتنی در دریا و استخر، در خارج از مناطق طرح سالمسازی دریا و بدون در نظر گرفتن عمق و وسعت آب دریا، تن به آب سپرده و جان خود را از دست دادهاند. بیشتر این غرق شدگان داستانی شبیه به هم دارند؛کافی است تنها چند ساعت قبل از وقوع حادثه را تصور کنیم یعنی آن زمان که به کنار رودخانه یا دریا میروند و تصمیم میگیرند محلی دنج را برای آبتنی و تفریح انتخاب کنند. یکی یکی به آب میزنند، غافل از اینکه حادثه در کمین نشسته است و غریق نجاتی هم آن اطراف پیدا نمیشود که حادثه دیدگان را از مهلکه خارج کند.
توصیههای مؤسسه ملی اقیانوسشناسی
مؤسسه ملی اقیانوسشناسی با هدف پیشگیری از بروز سوانح تلخ دریایی و غرق شدگی توصیههایی را خطاب به شناگران دریای خزر ارائه کرده است.
اگر هنوز شنا را کامل فرانگرفتهاید، در آبی که عمیقتر از قد خودتان است، شنا نکنید.
در بستر دریای خزر، بهویژه از آستارا تا نکا، برآمدگیهای ماسهای وجود دارد. اگر روی برآمدگی ماسهای پایتان را بگذارید تصور میکنید که عمق آب کم است ولی با کمی جابهجایی ناگهان عمق آب افزایش مییابد؛ بنابراین باید مواظب تغییر ناگهانی عمق آب باشید تا دچار مشکل نشوید.
اگر حین شنا در مسیر جریان شکافنده قرار گرفتید، نخست آرامش خود را حفظ کنید و موقعیت خود را در دریا بسنجید، سپس تصمیمگیری کنید. موقعی که در مسیر جریان شکافنده قرار گرفتید، هیچگاه با آن مبارزه نکنید و خلاف جهت جریان به سوی ساحل شنا نکنید. چند دقیقه خود را روی آب نگه دارید تا از جریان شکافنده خارج شوید، آنگاه به حالت مورب به طرف ساحل شنا کنید. توجه داشته باشید که جریان با حرکت به سوی دریا، در آب دریا مستهلک میشود.
اگر حین شنا موج بعدی به سوی شما نزدیک شد تنها چند ثانیه نفس بگیرید و حدود یک متر زیر آب بروید تا از ضربه موج در امان بمانید.
اگر همراه جریان شکافنده خود را به حالت شناور نگاهداشتید و به خارج از محدوده شکست موج در سمت دریا وارد شدید، ابتدا نفس بگیرید و سپس تقاضای کمک کنید، آنگاه موازی با ساحل شنا کنید تا به ناحیهای آرامتر وارد شوید.
نکته مهم این است که روی امواج بزرگ خود را شناور نکنید. در هنگام نزدیک شدن امواج کوچک ابتدا موازی ساحل و سپس به حالت مورب خود را به ساحل برسانید.
بیشتر جریانهای ساحلی بهدلیل وجود امواج و شکست آنها ایجاد میشوند. این جریانها آنقدر قوی هستند که حتی ممکن است شناگران ماهر را غرق کنند. امواج معمولا بهصورت مورب به ساحل نزدیک میشوند. این امواج در عمق معینی ناپایدار میشوند و میشکنند. بهدلیل شکست امواج، جریانهای موازی و عمود بر ساحل شکل میگیرند. جریانهای موازی ساحل معمولا در فواصل معینی با یکدیگر برخورد میکنند و با سرعت قابل توجهی به سمت دریا برمیگردند. جریانهای عمودی، جریانهای شکافنده یا جریانهای تند برگشتی نامیده میشوند. این جریانها در محدوده آبهای کم عمق ساحلی بهوجود میآیند و هر ساله در آبهای ساحلی ایران در دریای خزر سبب مرگ صدها تن از شناگران میشوند.
امداد و نجات با 300 نیرو
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر کشور درباره دلایل افزایش آمار تلفات غرق شدگی در کشور میگوید: «مقصر اصلی مردم و والدین هستند که بدون توجه به هشدارها، بدون آشنایی با اصول شنا و برخورداری از امکانات لازم در مناطق ممنوعه شنا میکنند.»محمود مظفر میافزاید: «دلیل دوم میزان بالای آمار غرقشدگان نیز کمبود امکانات و جانمایی نامناسب طرحهای سالمسازی است که موجب میشود برخی اشخاص و خانوادهها در مناطق ممنوعه شنا کنند و آمار تلفات افزایش یابد.»
وی همچنین درباره تعداد تیمهای امداد و نجات بهکار گرفته شده برای کمک بهحادثه دیدگان احتمالی چنین حوادثی میگوید: «اکنون 300نفر در قالب تیمهای امداد و نجات در نقاط مختلف کشور از جمله استانهای گیلان، مازندران، گلستان، خوزستان و کردستان، همچنین در کنار دریاچه برخی سدها، مستقر هستند. به گفته مظفر، تیمهای امدادو نجات هم در زمینه نیروی انسانی و هم در زمینه تجهیزات در مقایسه با سال گذشته 34درصد افزایش پیدا کرده است.
آنها که سال پیش به آب زدند و برنگشتند
در تابستان گذشته براساس آمار سازمان پزشکی قانونی 1134 نفر بر اثر غرقشدگی جان خود را از دست دادند و قسمت بد ماجرا این است که این رقم در مقایسه با آمار سال 88 که 1007 نفر بوده، حدود 6/12 درصد افزایش نشان میدهد. در این میان 3 ماه تابستان ماههای پرتلفات سال به شمار میروند، سال گذشته در تیر 218 نفر، در مرداد 192 نفر و در شهریور ماه 164 نفر در کشور غرق شدند.در کل با نگاهی به آمارهای سازمان پزشکی قانونی درمییابیم از فروردین سال 84 تا اسفند سال 89، 6963 نفر در آبهای ایران اعم از استخر، رودخانه یا دریا جان خود را از دست دادهاند.کمترین رقم مرگ ناشی از غرقشدگی با 3نفر مربوط به استانهای خراسان شمالی و خراسان جنوبی است بیشترین تعداد افراد غرق شده در ایران مربوط به استانهای خوزستان با 204نفر و مازندران با 194 نفر است.