باراک اوباما در سخنرانی خود براساس وعدهای که دسامبر سال 2009 دادهبود اعلام کرد که ۱۰هزار نفر از نیروهای آمریکایی مستقر در افغانستان تا پایان سالجاری میلادی از این کشور خارج خواهند شد. وی همچنین با اعلام خروج ۲۳هزار نظامی دیگر تا ماه سپتامبر سال آینده نشان داد که قصد دارد تعداد نیرویی که در سال اول ریاستجمهوری خود دستور اعزام آنها را داده بود تا پایان تابستان سال ۲۰۱۲ به آمریکا باز گرداند. باراک اوباما همچنین اعلام کرد که پس از این تاریخ نیز خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان با روند ثابتی ادامه خواهد داشت و ماموریت این سربازان بهتدریج از شرکت در عملیات رزمی به پشتیبانی ارتش افغانستان تغییر خواهد یافت. وی گفت: تا سال ۲۰۱۴ روند انتقال مسئولیت تأمین امنیت کامل خواهد شد و مردم افغانستان مسئول امنیت خود خواهند بود.
این در حالی است که گزارشهای مختلف نشان میدهد مقامهای دولت آمریکا قصد دارند با تعدیل نیروهای خود در افغانستان تمرکز خود بر عملیات نظامی در پاکستان را افزایش دهند. پس از عملیات کماندوهای آمریکایی در ۲ میبرای ترور اسامه بنلادن در شهر ابوت آباد پاکستان، اختلافهای میان مقامهای واشنگتن و اسلامآباد افزایش یافته است و مقامهای دولت و ارتش پاکستان بهشدت برای قطع همکاریهای نظامی خود با آمریکا تحت فشار هستند. دولت اوباما اما بدون توجه به این مسئله عملیات یکجانبهخود در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان را ادامه داده است. به گزارش آسوشیتدپرس، یک مقامارشد دولت آمریکا پیش از آغاز سخنرانی باراک اوباما در نشستی با خبرنگاران با تأکید بر این مسئله گفت: ما در ۷ یا ۸ سال گذشته شاهد بروز تهدیدهای تروریستی از افغانستان نبودهایم. پاکستان منبع اصلی تهدیدها در حداقل ۵ سال گذشته بوده است.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در طول سالهای گذشته بهویژه با هواپیماهای بدون سرنشین در حال عملیات در مناطق مرزی پاکستان بوده است اما مقامهای آمریکایی هیچ وقت حاضر نشدند این مسئله را بهصورت رسمی تایید کنند. عملیات نیروهای آمریکایی در پاکستان و کشتار غیرنظامیان این کشور بهشدت خشم مردم پاکستان را بهدنبال داشته است و آخرین نظرسنجیها نشان میدهد که ۷۰ درصد پاکستانیها آمریکا را دشمن خود میدانند. دولت و ارتش پاکستان اما در مقابل وابستگی شدیدی به کمکهای چند میلیاردی آمریکا دارند و به همین خاطر تاکنون هیچ وقت واکنش جدی و قاطعی درباره نقض حاکمیت خود نداشتهاند. باراک اوباما در جریان سخنرانی خود با وجود این مدعی شد که با اطلاعات به دست آمده از مخفیگاه بن لادن مشخص شده است که القاعده بیش از هر زمان دیگری پس از حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ تحت فشار است. وی درحالیکه مقامهای دولت پاکستان پس از کشتهشدن بن لادن تحت حملات شدید گروهی از مقامهای واشنگتن قرار داشتهاند، گفت: آمریکا به همراه پاکستان موفق شده است نیمی از رهبری القاعده را از پا در بیاورد.
واکنشها به سخنرانی اوباما
درحالیکه حامد کرزی، رئیسجمهور افغانستان از برنامه خروج نظامیان آمریکایی استقبال کرده است مقامهای نظامی آمریکا مخالفت خود را با این تصمیم و مغایر بودن آن با توصیههای آنها اعلام کردهاند. ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان و دریاسالار مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا هر دو اعلام کردهاند که برنامه خروج اعلامشده از افغانستان بسیار شتابزدهتر از پیشنهادهای آنها به حساب میآید. این فرماندهان ارشد نظامی آمریکا در جلسهای با حضور نمایندگان کنگره تأکید کردند که این مسئله میتواند ریسک جدیدی را برای آمریکا رقم بزند. مایک مولن در این رابطه گفت: تصمیم رئیسجمهور بسیار شتابزده است و ریسک بسیار بالاتری از آنچه من خودم را برای قبولش آماده کرده بودم به همراه دارد. ژنرال پترائوس هم که احتمالاً بهزودی ریاست سیا را برعهده میگیرد در این رابطه تأکید کرد که تلاش میکند طرح اعلام شده به هر حال اجرا شود.
وی در پاسخ به سؤال سناتور کارل لوین در نشست سنا درباره آمادگیاش برای استعفا در اعتراض به این مسئله اعلام کرد که تصور نمیکند در شرایط کنونی این کار باعث حل مشکلی شود. حامد کرزی، رئیسجمهور افغانستان پس از سخنرانی اوباما از این تصمیم استقبال کرد اما طالبان با نمادین خواندن این حرکت بر ادامه نبرد با نیروهای خارجی تا ترک کامل افغانستان تاکید کردهاند. شماری از فرماندهان ارشد نظامی و رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا خواهان ادامه حضور گسترده نظامیان برای ثبات بخشیدن به دستاوردهای اخیر در برابر طالبان بودند. آمریکا 10 سال است درگیر جنگ در افغانستان است که هفتهای 2 میلیارد دلار هزینه دارد و به همین خاطر گروهی اعتقاد دارند که اعلام برنامه خروج از افغانستان یکی از ترفندهای باراک اوباما برای افزایش شانس پیروزی در انتخابات سال ۲۰۱۲ به حساب میآید.اکثریت مردم آمریکا خواستار پایان جنگ طلبیهای این کشور هستند.
واکنش شرکای آمریکا
نیکلا سارکوزی، رئیسجمهور فرانسه پس از سخنرانی باراک اوباما در بیانیهای تأکید کرد که این کشور از برنامه زمانی اعلامشده توسط باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا تبعیت میکند.سارکوزی با اعلام برنامه مربوط به مراحل خروج 4 هزار نیروی نظامی این کشور از افغانستان تأکید کرد که خروج نیروهای فرانسوی با روندی متناسب و طبق برنامه زمانی مشابه جدول زمانی عقبنشینی نیروهای آمریکایی انجام خواهد شد. کشورهای دیگر نیروهای ائتلاف از جمله آلمان و ایتالیا هم اعلام کردهاند که بهزودی برنامه خروج خود از افغانستان را مشخص خواهند کرد.