وایمکس نوعی از اینترنت پرسرعت است که بدون استفاده از خط تلفن قادر است ارتباط کاربر را با شبکه اینترنت برقرار کند. بر اساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، پروانه وایمکس در سال1388 و برای نخستین‌بار در کشور صادر شد و به صورت استانی در اختیار 4شرکت قرار گرفت. بر همین اساس، شرکت‌های دارنده پروانه وایمکس مکلف به تأمین نیازمندی‌های اولیه مندرج در پروانه ازجمله تأمین پوشش 80درصدی در مراکز استان‌ها شدند و 9ماه پس از اخذ پروانه فعالیت خود را آغاز کردند.
وایمکس یا Worldwide Interoperability for Microwave Access، نوعی فناوری با قدمت 10ساله است که به منظور دستیابی گسترده به امواج مایکرویو مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای قابلیت تعامل و تقابل داخلی است. فناوری وایمکس که برای نخستین بار در سال 2001 میلادی، با هدف انتقال داده به صورت بی‌سیم مورد استفاده قرار گرفت شباهت بسیاری به وای فای دارد، اما سرعت انتقال و گستردگی آن از وای فای بیشتر است. وایمکس، قادر است به‌طور میانگین پهنای باند Mbps 70 و در وضعیت مطلوب Mbps 286 را پشتیبانی کند. به‌طور معمول، مشترکی که از خدمات وایمکس استفاده می‌کند، دارای ماژولی است که قابلیت استفاده توسط دستگاهی مانند لپ‌تاپ را دارد. بدین مفهوم که مشترک وایمکس، می‌تواند با سرعتی بین صفر تا 60کیلومتر در ساعت بدون کاهش کارایی حرکت داشته باشد.
جایگاه وایمکس در جهان
با وجود اینکه مدت زمان زیادی از راه‌اندازی شبکه جهانی وایمکس نمی‌گذرد، اما فراگیری این فناوری به سرعت روبه‌گسترش است. به‌طوری که تا سال2008، بیش از 200اپراتور در جهان به عرضه خدمات وایمکس می‌پرداختند. اما هم‌اکنون 593 اپراتور وایمکس در 149کشور دنیا وجود دارد که از این میان 117اپراتور در آفریقا، 117اپراتور در آمریکا، 113اپراتور در آسیا و 29اپراتور در خاورمیانه و 217 اپراتور در اروپا وجود دارد. در همین زمینه، تعداد کاربران وایمکس نیز با رشد چشمگیری روبه‌روست. به‌طوری که در سال2006 تعداد 300هزار کاربر وایمکس در جهان وجود داشت. اما هم اکنون بیش از 100میلیون کاربر از این نوع خدمات استفاده می‌کنند. اما در ایران وضعیت استفاده از این فناوری به نوعی دیگر است، کسانی که تاکنون سروکارشان با ارائه‌دهندگان این سرویس افتاده از دریافت این خدمت پشیمان شده‌اند.اولین مشکل این دسته از کاربران به مسئله قابلیت حرکت برمی‌گردد.
اساسا در دنیا وایمکس به این دلیل محبوب است که کاربران می‌توانند حین حرکت نیز از این فناوری استفاده کنند. حتی اخیرا یک مقام معاونت نیروی انسانی ریاست‌جمهوری در توصیف مزایای دورکاری گفته بود کارمندان دورکار می‌توانند حتی در مسیر اداره به خانه نیز با لپ‌تاپ‌های متصل به اینترنت وایمکس پاسخ ارباب رجوع را بدهند. بگذریم از اینکه کارمندان نزدیک کار در هنگام اقامت در پشت میزهای خود نیز پاسخ درست و درمانی به ارباب رجوع نمی‌دهند چه برسد حین حرکت آن هم با لپ‌تاپ متصل به اینترنت پرسرعت! از این گذشته چند درصد کاربران وایمکس در ایران و چه تعداد از ارائه‌دهندگان خدمات وایمکس در ایران در این حوزه فعال هستند؟ وایمکس در ایران یعنی اینترنت پرسرعت بدون سیم ثابت.
مشکل دیگر کاربران وایمکس به مسئله محدودیت سرعت اینترنت در ایران برمی‌گردد؛ شما چه با ای‌دی‌اس‌ال به اینترنت متصل باشید و چه با وایمکس تنها مجاز به دریافت اینترنتی معادل 128کیلو بیت بر ثانیه هستید. این در حالی است که پول زیرساخت نوعی فناوری را می‌دهید که قادر است تا 286مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی کند. وایمکس برای این ابداع شد تا بتوان سرعت بیشتری به کاربران داد اما در ایران در فقدان خطوط فیبر نوری که این توان را داشته باشند فعلا وایمکس جایگزین انحصاری برای اینترنت پرسرعت مبتنی بر خطوط تلفن است. درست مانند اینکه شما یک خودرو خارجی آخرین مدل بخرید و پولش را هم بدهید اما حق داشته باشید فقط از دنده‌یک آن استفاده کنید چون رانندگی با دنده 2 و 3 و 4 ممنوع است!
بروکراسی شدید برای دریافت وایمکس از دیگر مشکلات موجود است، جالب است بدانید در حالی که اساسا راه‌اندازی وایمکس نیاز به خط تلفن ندارد اما اپراتورهای وایمکس به‌عنوان یک مدرک ضروری از شما کپی خط‌تلفن ثابت‌تان را می‌خواهند! سایر مدارکی که از شما طلب می‌شود نیز دست کمی از این ندارد. در حالی که در تبلیغات اپراتورهای وایمکس ارائه خدمات در یک روز یا 2روز یا حداکثر یک هفته نوید داده شده است، زمان انتظار برای برخی متقاضیان تا یک‌ماه هم طول کشیده است. هزینه بالای خدمات وایمکس نیز مشکل بعدی است که کاربر با آن مواجه می‌شود. هزینه استفاده از وایمکس به‌طور متوسط 2 برابر خطوط ای‌دی‌اس‌ال است. به این هزینه‌ها اضافه کنید پولی که بابت مودم، کابل، هزینه نصب و سایر موارد پیش‌بینی نشده باید بپردازید.
داستان مودم‌های وایمکس نیز خود حدیثی شنیدنی است. با اینکه اپراتورهای وایمکس در ظاهر مودم فروش نیستند اما در عمل کار اصلی آنها مودم‌فروشی شده‌است. مودم‌ها نیز در 2نوع اصلی داخلی با قیمت حدود 70 تا 100هزار تومان و خارجی یا پشت‌بامی با قیمت 200هزار تومان به متقاضی ارائه می‌شود که نوع دوم هزینه‌های کابل‌کشی و غیره نیز به همراه دارد. مسئله این است که قبل از انتخاب مودم باید به نقشه پوشش وایمکس در وب‌سایت اپراتور مورد نظر مراجعه کنید تا ببینید منطقه شما تحت پوشش هست یا نه؟ با این وجود نباید به این نقشه‌ها خیلی اعتماد کنید. چون ممکن است در منطقه‌ای که روی نقشه زرد یا سبز نشان داده شده است پوشش با کیفیت وجود نداشته باشد و شما مجبور باشید از مودم‌های بیرونی استفاده کنید.
اپراتورهای مذکور به جای نصب دکل‌ها و آنتن‌های بی‌تی‌اس که پوشش نزدیک‌تر و بهتری به کاربران می‌دهد ترجیح داده‌اند این هزینه را مستقیما به دوش کاربر بیندازند. مشکل دیگر عدم پشتیبانی فوری از مشترکان بعد از اتصال است، مراکز تماس اپراتورها مشتریان را در حد دق‌دادن اذیت می‌کنند! تماس‌های 10باره مشتریان و پاس دادن به این و آن و گرفتاری‌های بعدی برای شارژ هزینه‌ها و تغییر تعرفه‌ها باعث شده تا حتی در فضای وب فارسی، وبلاگ‌هایی در اعتراض به اپراتورهای وایمکس راه‌اندازی شود. در ایران بهترین راه بازاریابی، توصیه مشتریان به یکدیگر یعنی بازاریابی دهان به دهان است، یک قانون طلایی بازاریابی می‌گوید یک مشتری راضی 10 مشتری جدید برای شما به ارمغان می‌آورد.آقای وزیر! حالا متوجه شدید چرا در تهران ظرفیت‌های وایمکس خالی بسیاری وجود دارد؟
