دیدن اعضای خبرگزاری ایکنا پس از مدت‌ها (که اکنون همگی کارشناس شده‌اند) برایم خاطره‌های گذشته را زنده کرد. یادم می‌آید، روزی در مجلسی به زبور آل محمد اشاره کردم.
خبرنگار نشریه‌ای در گزارشش آن را به زبور آل احمد تغییر داد. دلیل این کار را پرسیدم. گفت که زبور آل احمد درست است. و ما نویسنده نامداری به نام آل محمد نداریم. توضیح دادم که زبور آل محمد همان صحیفه سجادیه حضرت امام سجاد(ع) است و گپ و گفتی سر گرفت.
اکنون سالها از آن زمان می‌گذرد و بسیاری از آن دوستان، کارشناس اخبار و گزارش‌های بخش‌های قرآنی شده‌اند و تحصیلات و تجربیات شان را در دو حوزه اطلاع رسانی و معارف قرآنی ادامه داده‌اند.
البته در این میان، چهره های تاثیر گذار فراوانی هم به پیشبرد اهداف اطلاع رسانی قرآنی کمک کردند، عیسی علیزاده، مرتضی نجفی قدسی، رضائی‌زاده و رحیم خاکی از آن جمله‌اند. عیسی علیزاده، پیش از این معاون سازمان فعالیت‌های قرآنی و ایکنا بود که بعد از کناره‌گیری رحیم خاکی از مدیریت سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشجویان کشور، در یک سال گذشته به جای او نشست.
رحیم خاکی نخستین مدیرعامل خبرگزاری، قاری برجسته و داور بین المللی قرآن است. وی چند سال نیز مسئولیت بخش دانشجویی نمایشگاه قرآن کریم را بر عهده داشت. او همچنین به عنوان نخبه قرآنی معرفی شده است.
مرتضی نجفی قدسی نیز از چهره‌های اطلاع رسانی و از خادمان قرآن است که و برای نخستین بار صفحات قرآنی روزنامه‌ها را راه اندازی کرد. او سالهاست که مشاور مطبوعاتی ایکنا و دو هفته نامه قرآنی رایحه است.
ایکنا نخستین خبرگزاری قرآنی در سال 82، همزمان با برپایی نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم متولد شد. در همان موقع، قرار شد فعالیت‌های خبری نمایشگاه قرآن اعم از نشست‌ها، دیدارها، گزارش‌ها، رونمایی‌ها، رویدادها و جدید ترین آثار و دستاوردهای این حوزه را پوشش دهد. در حقیقت ایکنا محصول بخش دانشجویی نمایشگاه در آن سال بود.
نمایشگاهی که چند سال پیش از آن پایه گذاری شده بود، اما در آن سال حرکتی گسترده در زمینه فعالیت های قرآنی دانشجویان انجام داد؛ نخستین دوره انتخاب برترین پایان نامه های قرآنی و آثار هنری برگزیده دانشجویی، ارائه بانک اطلاعات مقالات و پایان نامه های دانشگاهی نیز در همین سال در برنامه‌های نمایشگاه قرآن قرار گرفت. در اختتامیه های جداگانه ای که با حضور وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگ و آموزش عالی و نمایندگان نهاد رهبری و معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی برگزار شد، بهترین آثار دانشجویی نیز معرفی شدند.
این سنت در سال‌های بعد همچنان پیگیری شد و به روند دائمی نمایشگاه قرآن پیوست و بعدها مستقل شد. البته شکل گیری ایکنا چندان هم آسان نبود. چون برخی مدیریت های فرادستی بر این نظر بودند که به جای ایجاد یک خبرگزاری جدید، این فعالیت‌ها در زیر بخش های خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گنجانیده شود.
گروهی نیز بر این باور بودند فعالیت‌های رسانه‌ای در حوزه قرآن ظرفیت ایجاد یک خبرگزاری مستقل را ندارد. اما با وجود همه این دیدگاه‌ها این خبرگزاری تشکیل شد و مجوز نخستین خبرگزاری مستقل تخصصی کشور را در همان زمان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
پس ازپایان نمایشگاه قرآن کریم و ماه مبارک رمضان آن سال، خبرگزاری قرآنی ایران به کار خود ادامه داد. در دو اتاق زیرزمین ساختمان فعلی (در خیابان بزرگمهر در ضلع شرقی دانشگاه تهران ) که آن روزها در اختیار پژوهشکده شیمی و گیاهان دارویی بود مستقر شد و با تولید خبر و مطالب مختلف، کار خود را آغاز کرد. عشق و علاقه فراوان همکاران که در آن سال ها همگی از دانشجویان رشته‌های مختلف دانشگاه‌ها بودند به کمک آمد.
تجربه همکاران تحریریه هفته نامه گلستان قرآن و پذیرفتن مسئولیت پوشش خبری نمایشگاه های قرآن کریم در استان ها زمینه بهتری برای رشد خبرگزاری فراهم می ساخت. تا آن سال فقط روزنامه اطلاعات و جمهوری اسلامی صفحات ویژه قرآنی داشتند و هنوز تعاریف روشنی از خبر و خبرنگار قرآنی و سرویس های مربوط ارائه نشده بود.
به زودی این سیر پیوسته و البته گاهی تند و گاهی آهسته تا جایی پیش رفت که ضرورت استفاده از ظرفیت های جهانی در عرصه های قرآنی بیشتر احساس شد، این ضرورت با توجه به استقبال گسترده دیگر کشورها از نمایشگاه بین المللی قرآن کریم و فضاسازی های روانی مهجوریت قرآن در نگاه شیعی که توسط دیگران القا شده بود، اهمیت بیشتری می یافت. از این رو در دو سال بعد زبان های سه گانه عربی، انگلیسی و فرانسه با تجربیاتی که در زبان فارسی به دست آمده بود راه اندازی شد.
حضور در عرصه جهانی، نگاه ویژه ای می طلبید و مخاطبان هر گروه از زبان ها نیز نیازمند رویکردی به روز در مدیریت خبری بودند. برای ترجمه، نوعی فهم فرهنگی از ملاحظات و موقعیت های جدید لازم بود. تا جایی که گاهی نیاز به تولیدات بومی برای هر منطقه و فرهنگ و زبان ضروری می نمود. مجموعه این شرایط، اهمیت خبرگزاری و نگاه تخصصی را روز به روز بیشتر می ساخت و فضای آرام کار و جذب امکانات و نیروی انسانی کارآمد در فضایی آرام و با نشاط و قاعده مند گسترش می یافت.
موسسه ای که با کمک ها و حمایت های حداقل دولت و همت موسسات عمومی و مردمی راه اندازی شده بود، اینک شرایط بهتری را می‌طلبید. از آن سو شناخته شدن این خبرگزاری موجب توجه مسئولان داخل و خارج به آن می شد. به نحوی که از همان اواسط دهه 80 بحث شبکه های استانی و منطقه ای در دستور کار قرار گرفت و خبرگزاری در مهمترین رویدادهای قرآنی جهانی حضوری فعال داشت. به مراسم جهانی قرآنی دعوت شد.
شرکت در با سابقه ترین مراسم قرآنی جهان در مالزی و مسابقات قرآنی بانوان در لیبی از این نمونه‌ها است. به علاوه، عموم اجلاس های مذهبی نیز از طریق دعوت از این خبرگزاری برای همکاری، پوشش داده می شد. مقبولیت خبرگزاری تا جایی پیش رفت که توانست با برخی مراجع تقلید و چهره های نامدار مذهبی - که عموماً از حضور در فضای رسانه ای پرهیز داشتند- ارتباط برقرار کند و از آنها خبر، گزارش، تحلیل و حتی مصاحبه ارائه نماید.انتشار نزدیک به صد شماره نشریه رایحه که بسیاری از آنها به معرفی شخصیت های قرآنی ایران و جهان پرداخته نمونه این کار است.
آخرین اقدام مدیریت خبرگزاری، تاسیس شبکه برون مرزی در نجف اشرف با رویکرد پوشش اخبار دینی غرب آسیا و برگزاری مسابقات جهانی دانشجویان مسلمان در سال 2012 در نجف بود که با تغییر ایشان در حین انجام ماموریت نیمه تمام ماند.
نجف در آن سال به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شده است. این روزها که آخرین نفر از نسل بنیان گذاران خبرگزاری، مدیریت را ترک می کند، خبرگزاری قرآنی با چهره ای کارشناسانه، متعادل و فارغ از روزمرگی توانسته است با پذیرش بیش از صد و پنجاه کارمند و خبرنگار کارآمد با تولید 750 تا 800 خبر به 35 زبان زنده دنیا کار خود را ادامه دهد.
خبرگزاری ایکنا از بدو تاسیس تاکنون دو فعالیت را در دستور کار خود قرار داده است . یکی از آنها اطلاع رسانی است که کار ذاتی و طبیعی هر رسانه ای محسوب می شود و ایکنا نیز که در زمینه های قرآنی و دینی فعالیت می کند این کار را به طور مستمر و به خوبی انجام داده است.
اما فعالیت دوم این رسانه در واقع در حوزه فعالیت های بین رشته‌ای می گنجد. به عبارتی ایکنا طی سال هایی که به فعالیت پرداخته، تلاش کرده است با وارد کردن مفاهیم متعالی دین در شئون مختلف زندگی گرایش های بین رشته ای را پررنگ تر کند.
به عنوان نمونه این خبرگزاری تلاش کرده است در قالب مصاحبه های تخصصی، میزگردهای مختلف و گزارش ها و مطالبی که تولید می کند، گرایش هایی چون «روان‌شناسی و قرآن»، «معارف قرآنی و ادبیات فارسی»، «معارف قرآنی و جامعه شناسی»،«مدیریت و قرآن»،«هنر و قرآن» و سایر گرایش های بین رشته ای را برای برآورده کردن نیازهای روز جامعه مطرح کند.
امید که این روند هر روز پربار تر شود.
