با گذشت بیش از 2 دهه از پایان جنگ، به جرات می‌توان گفت عمده روایت‌هایی که حول محور دفاع مقدس، به‌صورت فیلم سینمایی ساخته شده یا به‌صورت سریال در تلویزیون تولید شده‌اند، معمولا یا شعاری و اغراق‌آمیز بوده‌اند یا بیش از حد ملکوتی و غیرقابل باور. سریال نابرده رنج هم هر چند از این حیث خیلی نتوانسته به واقعیت دوران دفاع مقدس نزدیک شود، ولی تا اینجای کار به استثنای لحظاتی کوتاه از گرفتار شدن در میدان شعار و شعارزدگی ایمن مانده و در میان سریال‌های سطحی و بعضا هزل‌آمیز سیما، این مجموعه به‌دلیل فیلمنامه هوشمندانه و خلاق، مخاطب پسند شده است. بخشی از داستان سریال در فضای شهری می‌گذرد و مابقی آن را فضای جبهه و جنگ و ورود قهرمانان قصه به این فضاها را تشکیل می‌دهد.
در این سریال حس همزمان تلخی و شیرینی که بیننده در برابر روزگاری سپری شده ادراک می‌کند، چیزی شبیه به غم غربت و دل تنگی است که احساس مطلوبی به مخاطب می‌بخشد و با خلق موقعیت و مناسباتی صمیمی و صادقانه یادآور سال‌هایی است که هنوز جامعه ما پیچیدگی زمانه فعلی را نداشت. شخصیت‌های این سریال در همین فاصله چندین قسمتی که از آن می‌گذرد جای خودشان را پیدا کرده‌اند و انگار که از سال‌های دور آمده باشند ولی برای مخاطب در حکم یک دوست و آشنای قدیمی به‌حساب می‌آیند.
قالب اصلی داستان به‌گونه‌ای است که در کنار جدی بودنش، فضا و موقعیت‌های طنزی را برای شخصیت‌های اصلی به‌وجود می‌آورد. واقعیت این است که پس از پایان جنگ تحمیلی، تحولات فرهنگی و اجتماعی در جامعه ما آنقدر سریع اتفاق افتاده، که وقتی قصه‌ای در دهه 60 روایت می‌شود انگار در حال دیدن یک اثر تاریخی هستیم. این تحولات از تغییر خیابان‌ها و خودروها، نوع پوشش و شیوه حرف زدن و ادبیات محاوره‌ای گرفته تا عوض شدن بافت شهری و جغرافیایی، وسایل خانه و به‌طور کلی سبک زندگی امروزی مشهود است.
با این حال بازنمایی داستان در دهه 60 و گزینش یک برهه خاص از تاریخ انقلاب اسلامی(دوران دفاع مقدس)، برای بسیاری از مخاطبان نسل اول و دوم جامعه ما به‌شدت خاطره‌انگیز است. این سریال ملودرامی اجتماعی است که با محوریت یک شخصیت اصلی به نام اسد روایت می‌شود. او در شرایط اقتصادی زمان جنگ تلاش می‌کند به واسطه قاچاق کالا و از طریق خلاف، امرار معاش کند، درست در همان زمان هم بسیاری از جوانان هم سن و سال او در حال جهاد نفسگیر با دشمن هستند و از همه چیز خود گذشته‌اند، ولی در مقابل این فداکاری‌ها و رشادت‌ها او صرفا به منافع فردی خود می‌اندیشد.
سریال این دو موقعیت متضاد را به واسطه ارجاع و بهره‌گیری از برخی کدها و نشانه‌های داستانی در لایه‌های درونی‌تر قصه، خوب به تصویر کشیده است. نابرده رنج با محوریت قشر پایین جامعه که طیف گسترده‌ای را در آن دهه تشکیل می‌دادند، روایت انسان‌های آن دوره را ارائه می‌کند که می‌توان بسیاری از واقعیت‌های اجتماعی امروز را در آن ردیابی کرد، یا دست‌کم به مقایسه تاریخی پرداخت.
